Πόσο μεγάλος υπήρξες τελικά, Θεοδόσιε Πελεγρίνη!

Συνήθως, το αποκεφαλισμένο κοτόπουλο τινάζεται σπασμωδικά από δω κι από κει ώσπου μετά από λίγο πέφτει ξερό στο έδαφος. Χθες στο Βερολίνο, ο Γιάνης Βαρουφάκης ήταν, κατά την αντίληψή μου, φανερά σοκαρισμένος όταν βγήκε από τη συνάντηση με τον Σόιμπλε για τις καθιερωμένες δηλώσεις. Ομως ποτέ δεν θα τον παρομοίαζα με το αποκεφαλισμένο κοτόπουλο της εικόνας από την οποία ξεκίνησα. Hταν μεν κοτόπουλο και μάλιστα αποκεφαλισμένο, αλλά χάρη στην αξιοσημείωτη αυτοσυγκράτησή του παρουσίασε το θέαμα ενός -τρόπος του λέγειν- αξιοπρεπούς αποκεφαλισμένου κοτόπουλου: δεν σφάδαζε, έκανε μερικά σταθερά βήματα χωρίς κεφάλι και πρόλαβε να πέσει πάνω σε μια καρέκλα, όχι στο πάτωμα. Σχετικά νέος στην ηλικία, αλλά σε αρίστη φυσική κατάσταση, ο Βαρουφάκης απέφυγε τουλάχιστον τα χειρότερα.*
Το σημείο στο οποίο συνοψίζεται η σύγκρουση των δύο κόσμων, που παρακολουθήσαμε χθες από την τηλεόραση, εντοπίζεται στη διαπίστωση του Σόιμπλε
«συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε» και στην εμφατική διαφωνία του Ελληνα ομολόγου του «όχι, δεν συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε». Η διαφωνία αυτή μάς βοηθά να καταλάβουμε πόσο διαφέρουν οι προσεγγίσεις των δύο πλευρών. Οι Γερμανοί αναφέρονται σε διαπραγμάτευση, δηλαδή σε μια διαδικασία με δεδομένους κανόνες, δεσμεύσεις και υποχρεώσεις, όπου η κάθε πλευρά προσέρχεται με σκοπό να δώσει κάτι για να πάρει κάτι άλλο. Από τη δική του πλευρά όμως, ο Βαρουφάκης αναφερόταν σε διαβούλευση. Πώς την εννοεί όμως;
Την εννοεί όπως ο καθένας μας σε αυτή τη χώρα: ως μια αέναη, ανοιχτή συζήτηση, χωρίς αρχή, μέση και τέλος, η οποία γίνεται με βασικό σκοπό τη χρονοτριβή. Ισως οι πιο αποκαλυπτικές κουβέντες του Βαρουφάκη, ως προς το πώς αντιλαμβάνεται τη διαβούλευση που ζητάει η Ελλάδα από τη Γερμανία, ήταν όταν ζήτησε την ευκαιρία να παρουσιάσει στη γερμανική πλευρά την... «μακροοικονομική φιλοσοφία μας»! Ετσι εξηγούνται, λοιπόν, οι κολακείες του Βαρουφάκη προς τον Σόιμπλε καθ’ οδόν προς το Βερολίνο, όπως π.χ. ότι ανυπομονούσε να συναντήσει τον «διανοούμενο της Ευρωζώνης». Για οποιαδήποτε άλλη περίπτωση θα τηρούσα επιφυλάξεις, αλλά επειδή μιλούμε για Ελληνες και ειδικά για τον νέο υπουργό Οικονομικών, του οποίου η έπαρση και ο ναρκισσισμός δεν κρύβονται, τείνω να πιστέψω ότι ο καημένος ο Βαρουφάκης -πάντα τόσο σίγουρος για τον εαυτό του- νόμισε ότι ο Σόιμπλε θα ανατρίχιαζε από την τιμή να κουβεντιάσει «μακροοικονομική φιλοσοφία» με έναν γκουρού του τομέα, που είναι και τρέντι τυπάκι. Αμ δε! Ποιος έχει χρόνο για χάσιμο, εκτός από τους Ελληνες;
Η κουτοπονηριά του Βαρουφάκη ήταν ότι, ουσιαστικά, με την προσέγγιση της διαβούλευσης επιχείρησε να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού, επειδή απλούστατα οι υπάρχοντες κανόνες δεν μας συμφέρουν. Εξυπνη ιδέα (του Βαρουφάκη, πώς θα μπορούσε να μην ήταν;), η επιτυχία της όμως βασίζεται σε μια απαραίτητη προϋπόθεση: ότι απέναντί σου έχεις έναν ανίσχυρο ηλίθιο. Δυστυχώς για τον «γκουρού της θεωρίας των παιγνίων», απέναντί του είχε τον «διανοούμενο της Ευρωζώνης». Φαντάζομαι, βέβαια, ότι ο ίδιος ο Βαρουφάκης αυτό το τέχνασμα της αλλαγής των κανόνων του παιχνιδιού κάπως θα το ντύνει με θεωρητικές περικοκλάδες. Εντούτοις, δεν είναι κάτι περισσότερο παρά η θεωρητικοποίηση της κατεργαριάς και της αναξιοπιστίας, που δίνει στον Ελληνα μια φήμη μεταξύ καταφερτζή και απατεώνα.
Ισως προσέξατε ότι δεν χρησιμοποίησα καθόλου το προσωνύμιο «Σούπερ Βαρούφας». Σκοπίμως το απέφυγα, διότι μετά το χθεσινό έχει πάψει πλέον να είναι σούπερ ήρωας. Ξανάγινε ένας απλός Βαρουφάκης: a poor player who struts and frets his hour upon the stage and then is heard no more, που λέει και ο Βάρδος. (Οχι ο Βοσκόπουλος, προς Θεού...) Ωστόσο, από πλευράς της κυβέρνησης, η αντιμετώπιση ενός τόσο κρίσιμου θέματος με τέτοια «φιλοσοφημένη» ελαφρότητα αποτελεί, για όλους εμάς που τον λατρέψαμε, δικαίωση του Θεοδόση Πελεγρίνη, ο οποίος πρώτος εισήγαγε στον δημόσιο βίο τη συγκεκριμένη μέθοδο σε πλήρως επεξεργασμένη μορφή. Γι’ αυτό, ας μου επιτραπεί να εκβάλω κραυγή θριάμβου ουρανομήκη: πόσο μεγάλος υπήρξες τελικά, Θεοδόσιε Πελεγρίνη! Ακόμη και ο Βαρουφάκης ένας μαθητής σου είναι.
Και ενώ συνέβαιναν όλα αυτά τα ωραία, να σου και ο έτερος ωραιοπαθής της κυβέρνησης! Ο Κατρούγκαλος, θαρρείς σαν υπερήφανος τσέλιγκας με το μαλλί στους ώμους και το χαμόγελο της βαθιάς ικανοποίησης με τον εαυτό του, προβάλλει από τη στάνη για να μας βεβαιώσει ότι «αυτή τη στιγμή έχουμε εξασφαλίσει τη ρευστότητα της χώρας για όσον καιρό χρειαστεί»! (Πού ζει αυτός, αναρωτιέμαι...)
Θέλω να πιστεύω ότι η παρέμβασή του δεν ήταν τυχαία. Ενδεχομένως να ήταν έκφραση αλληλεγγύης προς τον συνάδελφό του στη γοητεία Βαρουφάκη, διότι ο Κατρούγκαλος είναι και αυτός, με τον τρόπο του, ένας μορφονιός της κυβέρνησης. (Ετσι νομίζει τουλάχιστον, αν κρίνω από τα μαντιλάκια, τους rex γιακάδες και τις γυαλιστερές γραβάτες...) Μπορεί να διαφέρουν εμφανώς, καθώς ο ένας εκφράζει τη γοητεία του «προχώ» και ο άλλος τη γοητεία της φουστανέλας. Στην πραγματικότητα όμως, η μία εκδοχή συμπληρώνει την άλλη, διότι αυτή είναι η Ελλάδα: μια συνύπαρξη νευρωτικών μοδάτων με χωρικούς, μέσα σε μια κοινή αυταπάτη.
*Αναφέρομαι στην περίφημη κατ’ ιδίαν συνεννόηση προέδρου μικράς, ηρωικής, μαρτυρικής νήσου, με τη Μέρκελ και τον Σόιμπλε, μετά την οποία ο μη κατονομαζόμενος πρόεδρος εξήλθε από την αίθουσα της συνάντησης, σωριάστηκε στην πρώτη πολυθρόνα που βρήκε μπροστά του και εκστόμισε το ιστορικό εκείνο: «I really need to go to a hospital», με κυπριακή προφορά...
Στ Κασιμάτης-Καθημερινή