Στο μυαλό του Ερντογάν

Τα τελευταία χρόνια πάω διακοπές στην καρδιά του Αιγαίου, στην πανέμορφη και επιβλητική Αμοργό. Κι από κει, αν πετύχω καμιά λαδιά, μπαίνω στη βάρκα και τραβάω 5-6 μίλια μακριά – για ψάρεμα στο Λυάδι. Δύο ακατοίκητες βραχονησίδες με πολύ δυνατό ρεύμα ανάμεσά τους. Βουτάς στη θάλασσα και χωρίς να κουνηθείς βρίσκεσαι σε ένα λεπτό 100 μέτρα μακριά. Κι αν υπάρχει καλή παρέα, πάμε στην Κίναρο ή στα Λέβιθα, σε μικρή απόσταση κι αυτά, όπου ζει μόνιμα μια οικογένεια και υπάρχουν εστιατόριο και χώρος να κοιμηθείς.

Προχθές, λοιπόν, είδα στην τηλεόραση έναν Τούρκο πρώην υψηλόβαθμο στρατιωτικό να δείχνει στον χάρτη το Λυάδι, την Κίναρο και τα Λέβιθα και να λέει «δικά μας». Από πού κι ώς πού δικά σας, άνθρωπέ μου; Εκεί ζουν Ελληνες και πάω κάθε χρόνο διακοπές – μια ανάσα από την Αμοργό. Δεν αναφέρονται, λέει, σε καμία συνθήκη που έχει υπογράψει η Ελλάδα, άρα τα διεκδικούμε.

Δεν μιλάμε εδώ για βραχονησίδες 2-3 μίλια από

την Τουρκία. Μιλάμε για νησιωτικούς σχηματισμούς που απέχουν 50 μίλια και βάλε από τις τουρκικές ακτές. Και παρεμβάλλονται ενδιάμεσα κι άλλα μεγάλα ελληνικά νησιά με χιλιάδες κατοίκους, όπως η Λέρος και η Κάλυμνος! Απόλυτος τουρκικός παραλογισμός, απύθμενο θράσος και απίστευτη προκλητικότητα.

Η εξήγηση γι’ αυτή την ακραία τουρκική συμπεριφορά ένα μήνα τώρα ίσως έχει να κάνει με τα εσωτερικά προβλήματα της Τουρκίας. Με τη δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας και τον καλπάζοντα πληθωρισμό (75% επίσημα, 150% στην πραγματικότητα). Με την προσπάθεια, δηλαδή, του Ερντογάν να εξαγάγει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις τα πολιτικά του αδιέξοδα, μπας και «τσιμπήσει» στις δημοσκοπήσεις που τον δείχνουν στο χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 20 ετών, στην τελική ευθεία για τις εκλογές του 2023.

Η Αθήνα θα πρέπει να αναδεικνύει σε φίλους και συμμάχους την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας, προετοιμαζόμενη συγχρόνως για το χειρότερο σενάριο.

Μήπως, όμως, η κυβέρνηση Ερντογάν δεν παίζει απλώς με τις εντυπώσεις, αλλά έχει στα σχέδιά της ένα σενάριο σύρραξης με την Ελλάδα; Μήπως κάποιοι άρρωστοι στρατιωτικοί εγκέφαλοι θεωρούν ότι τώρα είναι η ευκαιρία μέσα στην αναμπουμπούλα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία να επωφεληθεί η Τουρκία επιβάλλοντας με τα όπλα μια διμερή διαπραγμάτευση για τις αξιώσεις της στο Αιγαίο;

Η αλήθεια είναι ότι ενώ η ρητορική των Τούρκων είναι ακραία, καιρό τώρα, στο πεδίο (στη θάλασσα δηλαδή και στον εναέριο χώρο) οι προκλήσεις των Τούρκων είναι μηδαμινές σε σχέση με αυτές του καλοκαιριού του 2020. Τότε ολόκληρο το τουρκικό ναυτικό περιπολούσε στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, με τα ελληνικά πλοία να παρακολουθούν και να αποτρέπουν προσεγγίσεις σε ελληνικά νησιά, και τα ελληνικά υποβρύχια να μένουν σε κατάδυση επιφυλακής για εβδομάδες. Αλλά το καλοκαίρι είναι μπροστά μας. Και θα γίνει σύντομα σαφές εάν η επιθετική ρητορική κρύβει ένα σχέδιο σύρραξης ή είναι μια ακόμη απεγνωσμένη προσπάθεια της Αγκυρας να τραβήξει την προσοχή Μπάιντεν και να πετύχει ανταλλάγματα από τις ΗΠΑ.

Κανείς, βέβαια, δεν μπορεί να αποκλείσει οποιαδήποτε εξέλιξη, γιατί κανείς δεν μπορεί να μπει στο μυαλό του Ερντογάν. Και η Ελλάδα δεν έχει άλλο δρόμο. Πρέπει να αντιμετωπίζει με ψυχραιμία και σοβαρότητα την αμετροέπεια και τις απειλές της Αγκυρας. Και να κρατά μια σταθερή συμπεριφορά απέναντι στο άσπρο – μαύρο των τουρκικών αντιδράσεων. Ο Ερντογάν, ως γνωστόν, μπορεί σήμερα να τρίζει τα δόντια στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ και να παραγγέλνει ρωσικά πολεμικά, και αύριο να κάνει επίθεση φιλίας στη Δύση και να προχωράει στην απόσυρση των S-400.

Η Αθήνα θα πρέπει με σιγουριά κάθε φορά να αναδεικνύει σε φίλους και συμμάχους την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας εξηγώντας τους καθαρά το πρόβλημα, προετοιμαζόμενη συγχρόνως για το χειρότερο σενάριο. Χωρίς να ανεβάζει τους τόνους και χωρίς να προκαλεί. Αποφεύγοντας να σπρώξει εκείνη πρώτη την αναμέτρηση σε θερμό επεισόδιο. Ενα ακόμη καλοκαίρι με πόλεμο νεύρων στο Αιγαίο. Με τη χώρα, όμως, σε καλύτερη θέση διπλωματικά και στρατιωτικά απ’ ό,τι το 2020. Και πάντα με την ελπίδα ότι με τη σταθερότητά μας και την επιμονή μας στο Διεθνές Δίκαιο θα πείσουμε ότι η επίλυση των προβλημάτων στο Αιγαίο που προωθεί παγίως η Αθήνα είναι μεγάλης σημασίας και σπουδαιότητας για τη σταθερότητα και την ανάπτυξη όλης της περιοχής.

 Νότης Παπαδόπουλος-Καθημερινή