Σεβασμός

Όταν θέλουμε να τιμήσουμε την Ιστορία μας, πρέπει να ξέρουμε τι τιμούμε και για ποιον λόγο το τιμούμε. Χωρίς επίγνωση δεν υπάρχει ουσιαστική τιμή.

Ο Νίκος Μπελογιάννης ήταν ένα στέλεχος του ΚΚΕ. Πολέμησε στον Εμφύλιο για να επικρατήσει το ΚΚΕ. Εστάλη παράνομα στη μετεμφυλιακή Ελλάδα από το ΚΚΕ. Όπου συνελήφθη, δικάστηκε κι εκτελέστηκε ως στέλεχος του ΚΚΕ.

Ουδέποτε αμφισβήτησε αυτή την ένταξη, ακόμη κι αν κάποια στιγμή η αμισβήτησή της ίσως του είχε σώσει τη ζωή.

Πέθανε γι' αυτό που ήταν και γι' αυτό που ήθελε να είναι.

Τιμούμε λοιπόν έναν συγκεκριμένο άνθρωπο. Τον άνθρωπο που έδρασε και πέθανε για το κόμμα του, τις ιδέες και τις πεποιθήσεις του χωρίς να στεκόμαστε ούτε στο κόμμα ούτε στις ιδέες ούτε στις πεποιθήσεις.

Δεν τον αλλάζουμε για να αρέσει σε όλους και δεν τον φτιασιδώνουμε επειδή δεν αρέσει σε κάποιους. Τον δεχόμαστε όπως του άρεσε να είναι ο ίδιος.

Υποθέτω πως αν ο Μπελογιάννης άκουγε τις χθεσινές κυβερνητικές μεγαλοστομίες ότι «υπερβαίνει τα όρια της Αριστεράς» θα έτριζαν τα κόκαλά του. Ο άνθρωπος οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα ακριβώς επειδή επέλεξε να μην υπερβεί ούτε καν τα όρια του ΚΚΕ!

Δεν χρειάζεται άλλωστε καμία υπέρβαση ορίων για να καταστεί αποδεκτός. Η ελληνική δημοκρατία οφείλει να τιμά τους ήρωες και τους πρωτομάστορες όλων των παρατάξεων που τη συγκροτούν.

Στο πάνθεον της δημοκρατίας ανήκουν όλοι. Ακόμη και όσοι την πολέμησαν; Τώρα πια ναι. Η λήθη και η μνήμη είναι τα δυο πόδια στα οποία οφείλει να στηρίζεται ένα σύγχρονος δημοκρατικός πολιτισμός.

Όχι απαραιτήτως επειδή όλοι συμφωνούμε με όλα όσα έκαναν ή όσα εκπροσώπησαν. Ούτε επειδή τους θαυμάζουμε όλους.

Αλλά επειδή οι ήρωες μιας μερίδας συνοδοιπόρων μας στην συλλογική πορεία της κοινής πατρίδας αξίζουν την αναγνώριση και τον σεβασμό μας για την προσφορά και τους αγώνες τους.

Ακριβώς όπως ζητάμε και από εκείνους να αναγνωρίζουν και να τιμούν τους νικητές ενός εμφύλιου σπαραγμού που μακάρι να μην είχε συμβεί ποτέ.

Μόνο έτσι μια οφειλόμενη τιμή δεν θα μετατραπεί υποχθονίως σε μεταχρονολογημένη δικαίωση. Διότι αν η τιμή είναι υποχρέωση μιας δημοκρατίας, η δικαίωση υπόκειται στη διακριτική αρμοδιότητα της Ιστορίας. Άλλη δουλειά η μια, άλλη δουλειά η άλλη.

Κι υποθέτω ότι όλοι όσοι στεκόμαστε με σεβασμό απέναντι στον Νίκο Μπελογιάννη δεν έχουμε καμία πρόθεση ή φιλοδοξία ούτε να ξαναζήσουμε έναν Εμφύλιο, ούτε να ξαναγράψουμε την έκβασή του ούτε να εξιδανικεύσουμε μια τραγωδία.

Να τον τιμήσουμε θέλουμε.

Γ. Πρετεντέρης-ΤΑ ΝΕΑ