Το δίλημμα του ΣΥΡΙΖΑ

Υπαρξιακό πρόβλημα ενδέχεται να αντιμετωπίσει όχι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και ο ίδιος ο ΣΥΝ, αμέσως μετά τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, αν το ΠΑΣΟΚ αναδειχθεί πρώτο κόμμα έστω και με μία ψήφο, χωρίς όμως να κατακτήσει αυτοδυναμία. Ενώ είναι απολύτως σωστή η τακτική της ηγεσίας του ΣΥΝ να αρνείται κατηγορηματικά κάθε ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ όσο βρισκόμαστε πριν από τις εκλογές, αφού μόνο έτσι μπορεί να συσπειρώσει τους εν δυνάμει ψηφοφόρους του, η κατάσταση θα μεταβληθεί ριζικά μετά τις εκλογές. Το αναμενόμενο αυξημένο ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ θα εκτεθεί σε θανάσιμο κίνδυνο.

Εκλογική ήττα της ΝΔ από το ΠΑΣΟΚ θα σηματοδοτήσει τη θέληση του ελληνικού λαού για κυβερνητική αλλαγή. Από τη στιγμή που το εκλογικό σύστημα θα καθιστά οπωσδήποτε εφικτή τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ, η πίεση προς την ηγεσία του ΣΥΝ για τη συγκρότηση μιας τέτοιας κυβέρνησης θα είναι αφόρητη τόσο από μεγάλη μερίδα των στελεχών και της βάσης του ΣΥΝ όσο και από την κοινωνία. Αν δεν υποκύψει ο ΣΥΡΙΖΑ, θα απειληθεί με σοβαρή συρρίκνωση στις επόμενες εκλογές.

Αν συνεργαστεί με το ΠΑΣΟΚ όμως για τον σχηματισμό κυβέρνησης, ακυρώνεται όλη η σύλληψη του ΣΥΡΙΖΑ και η στρατηγική του Αλέκου Αλαβάνου, η οποία απογείωσε τον ΣΥΡΙΖΑ και ξεκόλλησε τον ΣΥΝ από το όριο κοινοβουλευτικής ύπαρξης ή ανυπαρξίας του 3%, στο οποίο είχαν καθηλώσει αυτό το ρεύμα της Αριστεράς οι παραδοσιακοί ηγέτες του επί τριάντα ολόκληρα χρόνια. Ανεξαρτήτως δικαιολογιών, σκοπιμοτήτων ή προσχημάτων, η ουσία είναι πως κυβερνητική συνεργασία ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ θα σηματοδοτήσει σε αυτήν τη φάση επιστροφή του ΣΥΝ στον ρόλο του «κόμματος-τσόντας». Αυτό θα το πληρώσει και εκλογικά.

Η στρατηγική Αλαβάνου έχει δύο σκέλη. Πρώτον την παραμονή του ΣΥΡΙΖΑ σε πολιτικές θέσεις δεξιότερες εκείνων του ΚΚΕ, ώστε να διατηρεί διόδους επικοινωνίας με ευρύτερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Δεύτερον, τη σαφή υπερκέραση από αριστερά του ΚΚΕ στο μαζικό κίνημα, ώστε να αποκαταστήσει επαφή με τα νέα ριζοσπαστικοποιούμενα τμήματα της νεολαίας, των φοιτητών κ.ά. που δεν έχουν τόσο βαθιές ιδεολογικές και πολιτικές αναζητήσεις.

Στέφθηκαν με επιτυχία και τα δύο σκέλη αυτής της στρατηγικής, σε διαφορετικό όμως χρόνο και προς αντίθετες κατευθύνσεις, γιατί η στρατηγική αυτή διαπερνάται από μια εσωτερική αντίφαση. Η δημοσκοπική εκτίναξη του ΣΥΡΙΖΑ σε εξωπραγματικά επίπεδα, όταν μαινόταν η εσωτερική κρίση στο ΠΑΣΟΚ, δείχνει ότι ένα τμήμα της κοινωνίας βλέπει τον ΣΥΡΙΖΑ ως μια αφηρημένη εκδοχή ενός «αριστερού ΠΑΣΟΚ» ή, τέλος πάντων, κάτι παραπλήσιο με αυτό. Φυσικά αυτοί οι δημοσκοπικοί υποστηρικτές τον εγκατέλειψαν όταν το ΠΑΣΟΚ συνήλθε.

Η ταύτιση του ΣΥΡΙΖΑ με τους κινητοποιούμενους πανεπιστημιακούς φοιτητές, μαθητές ή ακόμη και με τους «κουκουλοφόρους», πέρα από τις προφανείς σκοπιμότητες των πολιτικών του αντιπάλων, αποδεικνύει τη σταδιακή κατοχύρωση στην κοινωνική συνείδηση του ΣΥΡΙΖΑ ως ηγεμονικής πολιτικής δύναμης σε κάθε εκδήλωση μαχητικής κινητοποίησης -ανεξαρτήτως του αν αυτό είναι σωστό ή λάθος. Αυτό αύξησε αισθητά την επιρροή του τόσο σε τμήματα της νεολαίας όσο και κυρίως στους κόλπους των ανένταχτων αριστερών.

Συγκυβέρνηση με ΠΑΣΟΚ απορρίπτουν όμως κατηγορηματικά τόσο οι ριζοσπαστικοποιημένοι νέοι όσο και οι αριστεροί που προσήλκυσε ο ΣΥΡΙΖΑ. Αν πάει με το ΠΑΣΟΚ, αδίστακτα θα τον εγκαταλείψουν. Αριθμητικά είναι πολύ λιγότερος από τους οπαδούς του ΠΑΣΟΚ που συμπαθούν τον ΣΥΝ, αλλά αυτοί είναι οι μόνοι δυνητικοί ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ -οι νέοι και οι αριστεροί. Οι άλλοι είναι για τα γκάλοπ.

Αν δεν πάει με το ΠΑΣΟΚ όμως ο ΣΥΡΙΖΑ, τότε πιθανότατα βουλευτές της δεξιάς του πτέρυγας δεν θα διστάσουν να αποστατήσουν και να προσχωρήσουν σε στήριξη κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ. Ακόμη χειρότερα μπορεί να προκαλέσουν διάσπαση μεταξύ πρώτων και δεύτερων εκλογών, διευκολύνοντας αντικειμενικά την επίτευξη αυτοδυναμίας του ΠΑΣΟΚ. Οψόμεθα. Χαλεποί καιροί, πάντως, περιμένουν τον ΣΥΡΙΖΑ.

Γιώργος Δελαστίκ ΕΘΝΟΣ