Το μενού της φύσης σώζει ζωές

Σύμφωνα με υπολογισμούς του Διεθνούς Ινστιτούτου κατά του Καρκίνου (NCI), ένας στους τρεις θανάτους που προκαλούνται από καρκίνο είναι άμεσα συσχετιζόμενοι με τη διατροφή. Αρκετές από τις τροφές που καταναλώνουμε καθημερινά μπορούν να επιβαρύνουν την κατάσταση του ασθενούς και, αντίθετα, ένα πλήθος άλλων περιέχουν ουσίες και θρεπτικά συστατικά τα οποία διακρίνονται για την αντικαρκινική δράση του

Συνεπώς, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τα πολυτιμότερα τρόφιμα στη μάχη κατά του καρκίνου, πλούσια τόσο σε αντιοξειδωτικά, που βοηθούν στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών όσο και σε ισχυρότατα φυτοχημικά τα οποία μόλις τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας. «Δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο στοιχείο σε κάθε τρόφιμο που φέρει αντικαρκινικές ιδιότητες, γι’ αυτόν το λόγο αναζητούμε τα τρόφιμα που περιέχουν τον καλύτερο συνδυασμό στοιχείων», αναφέρει ο Εμμανουήλ Δημητρούλης, Msc κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος, ο οποίος προτείνει συγκεκριμένες τροφές βάσει της επιστημονικής βιβλιογραφίας.

Καρότο: Περιέχει σημαντικές ποσότητες β-καροτενίου που αποτελεί προστατευτικό παράγοντα για καρκίνο των πνευμόνων, του στομάχου, του εντέρου, του προστάτη και του μαστού. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι τα καρότα είναι προτιμότερο να καταναλώνονται ωμά, καθώς το βράσιμο απομακρύνει πολλές από τις πλεονεκτικές του ιδιότητες.
Σύκο: Περιέχει ένα παράγωγο της βενζαλδεΐδης που είναι πιθανός αντικαρκινικός παράγοντας. Εχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη A και C, σε ασβέστιο, σε μαγνήσιο και σε κάλιο, ρυθμίζει την όρεξη και μπορεί να βοηθήσει την απώλεια βάρους, ενώ περιέχει και αντιμικροβιακούς παράγοντες.
Γκρέιπφρουτ, πορτοκάλι, λεμόνι: Περιέχουν τα μονοτερπένια, ουσίες με αντικαρκινική δράση (ιδιαίτερα στον καρκίνο του μαστού). Επιπλέον, αποτελούν ιδανική πηγή βιταμίνης C, β-καροτενίου και φυλικού οξέος, φυσικών αντιοξειδωτικών συστατικών. Επιπλέον, τα πορτοκάλια και τα λεμόνια περιέχουν τη λιμονίνη που ρυθμίζει τη λειτουργία των λεμφοκυττάρων που δρουν κατά των καρκινικών παραγόντων.
Κόκκινο σταφύλι: Περιέχει βιοφλαβονοειδή (αντιοξειδωτικά συστατικά), ενώ όλα τα σταφύλια είναι πλούσια σε ρεσβερατρόλη που απενεργοποιεί τα ένζυμα τα οποία ευθύνονται για την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων και διεγείρουν την ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος. Επιπρό­σθετα, περιέχουν ελλαγικό οξύ, το οποίο μπλοκάρει τα ένζυμα που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη όγκων.
Πράσινα φυλλώδη λαχανικά: Περιέχουν πολλές ουσίες που έχουν συσχετιστεί με αντικαρκινική δράση, κυρίως με την άμεση μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης καρκίνου του στομάχου.
Γλυκόριζα: Περιέχει την ουσία γλυκυρριζίνη, η οποία σχετίζεται με τη δράση της τεστοστερόνης και έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στην προστασία από τον καρκίνο του προστάτη.
Μανιτάρια: Περιέχουν πολυσακχαρίδες, ιδιαίτερα τη λεντινάνη, που βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, αποτελώντας πηγή β-γλυκανών. Η λεκτίνη καταπολεμά τα καρκινικά κύτταρα, ενώ η τριοπρολίνη ρυθμίζει την έκκριση ιντερφερονών στο ανθρώπινο σώμα.
Ξηροί καρποί: Περιέχουν ένα από τα κυριότερα φλαβονοειδή, την κερκετίνη, καθώς και ένα ακόμα αντιοξειδωτικό συστατικό, την κεμπφερόλη. Κάποια είδη φιστικιών περιέχουν μεγάλες ποσότητες σεληνίου, το οποίο είναι σημαντικό θρεπτικό συστατικό για την αποφυγή καρκίνου του προστάτη.
Δενδρολίβανο: Μπορεί να αυξήσει τη δραστικότητα κάποιων ενζύμων με αντιοξειδωτική και αποτοξινωτική δράση. Εκχύλισμα του δενδρολίβανου περιέχει την καρνοσόλη, η οποία σε πειραματόζωα καταπολέμησε τη δημιουργία όγκων στο στήθος και στο δέρμα. Στη χώρα μας μπορεί να χρησιμοποιηθεί φρέσκο στη μαγειρική σε πολλά φαγητά.
Γλυκοπατάτες: Περιέχουν αντικαρκινικά συστατικά, όπως το β-καροτένιο που προστατεύει το DNA από καρκινογόνους παράγοντες.
Κάρυ: Το γνωστό μπαχαρικό με τις ινδικές ρίζες περιέχει σημαντικές ποσότητες κουρκουμίνης, συστατικό με σημαντικές ιδιότητες. Η πιθανή αντικαρκινική δράση του κάρυ είχε επισημανθεί και σε παλαιότερες μελέτες, αλλά για πρώτη φορά διαπιστώθηκε πρόσφατα ότι η κουρκουμίνη σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα σε περιπτώσεις καρκίνου του οισοφάγου δίνοντας την ελπίδα για αξιοποίησή της και εναντίον άλλων μορφών καρκίνου.
Ντομάτα: Περιέχει λυκοπένιο, το οποίο δεσμεύει τα μόρια οξυγόνου (ελεύθερες ρίζες). Οσο πιο ζεστό είναι το κλίμα που ωριμάζει τόσο φαίνεται να αυξάνεται η περιεκτικότητά της σε λυκοπένιο. Αξίζει να αναφερθεί ότι η ντομάτα περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμίνης C. Επιστημονικές ομάδες έχουν ήδη αποδείξει ότι αυξημένη πρόσληψη λυκοπενίου συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του μαστού, του προστάτη, του παγκρέατος και του εντέρου. Ακόμα πιο πρόσφατα, ανεπιβεβαίωτα, επιστημονικά δεδομένα αποκαλύπτουν ότι για την καλύτερη απορρόφηση του λυκοπενίου από τον οργανισμό είναι απαραίτητη και η πρόσληψη ελαιολάδου (ή κάποιου άλλου ελαίου), γεγονός που καθιστά τα κοκκινιστά φαγητά με λίγο ελαιόλαδο ιδανικά.
«Yγρό πυρ» στο... ποτήρι
Πράσινο & μαύρο τσάι: Περιέχουν ορισμένες αντιοξειδωτικές ουσίες, τις γνωστές πολυφαινόλες (κατεχίνες) που διακόπτουν τη διαδικασία αναπαραγωγής των καρκινικών κυττάρων. Τα φύλλα πράσινου τσαγιού έχουν 40% πολυφαινόλες ανά ξηρό βάρος, προστατεύοντας κυρίως από καρκίνο στομάχου, πνευμόνων, εντέρου, ήπατος και παγκρέατος, όπως καταδεικνύουν επιστημονικές μελέτες.
Κόκκινο κρασί: Βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής, με τη μεγάλη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες, μπορεί να αποβεί ιδιαιτέρως προστατευτικό σε διάφορες μορφές καρκίνου. Οι πολυφαινόλες είναι βασικό αντιοξειδωτικό που δρα κατά των ελεύθερων ριζών, οι οποίες αποτελούν βασική αιτία καρκινογενέσεων. Επιπλέον, οι ρεσβερατρόλες που περιέχονται σ’ αυτό προστατεύουν, επίσης, από τον καρκίνο διάφορων μορφών. Εδώ και πολλές δεκαετίες, έρευνες έχουν επιβεβαιώσει την προληπτική δράση της κατανάλωσής του. Αναφορικά με τις ποσότητες, 1-2 ποτηράκια κρασί/ημέρα για τους άνδρες και 3-4 ποτηράκια κρασί/εβδομάδα για τις γυναίκες φαίνεται να αποτελούν το ιδεατό.
Αποτελεσματική πεντάδα
Μπρόκολο, λάχανο, κουνουπίδι: Περιέχουν ινδόλη-3-καρβινόλη η οποία καταπολεμά τον καρκί­νο του μαστού, μετατρέποντας οιστρογόνα που επάγουν τον καρκί-νο σε άλλες αβλαβείς μορφές οιστρο­γόνων. Επιπλέον, τα μπρόκολα περιέχουν τη σουλφοραφάνη, που καταπολεμά τον καρκίνο στο παχύ έντερο. Μελέτες έχουν δείξει ότι όσο πιο πικρή είναι η ποικιλία του μπρό­κο­λου τόσο μεγαλύτερες είναι οι ποσότητες σουλφοραφάνης. Επι­πλέ­ον, περιέχουν 2 αντιοξει­δωτι­κά, τη λουτεΐνη και τη ζεαξανθίνη που προστατεύουν από καρκίνο του προ­στά­τη και άλλες μορφές καρκίνου.
Σκόρδο: Περιέχει ευεργετικές, για το ανοσοποιητικό σύστημα, ουσίες. Ορισμένα σουλφίδια που έχει προστατεύουν από καρκίνο του ήπατος, του στομάχου και του εντέρου. Με πρόσφατες μελέτες, άτομα που καταναλώνουν συχνά σκόρδο παρουσιάζουν το μισό ρίσκο για προσβολή καρκίνου του στομάχου και τα 2/3 του ρίσκου για προσβολή από καρκίνο του εντέρου, σε σχέση με άτομα που δεν καταναλώνουν. Η προστατευτική δράση του στο στομάχι και το έντερο οφείλεται στις αντιβακτηριακές του ιδιότητες εναντίον του ελικοβακτηρίου.
Σόγια: Η σόγια και κάποια προϊόντα της περιέχουν φυτοοιστρογόνα, ουσίες που αναστέλλουν την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού και του προστάτη, σύμφωνα με μελέτες της τελευταίας δεκαετίας. Επίσης, πολλές ισοφλαβόνες που περιέ-χονται, αλλά κυρίως η γενιστεΐνη, αναστέλλουν την ανάπτυξη καρκι-νικών κυττάρων. Η σόγια φαίνεται να δρα προστατευτικά, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις καρκίνου του μαστού. Ωστόσο, η υπερκατανάλωσή της ίσως δημιουργεί αντίστροφα αποτελέσματα και ορμονικές δυσλειτουργίες, οι οποίες μπορούν να βλάψουν την υγεία.
Μαρίνα Ζιώζιου-Έθνος