Διαφάνεια στις προεκλογικές δαπάνες

Ονομαστικοποίηση των προεκλογικών εσόδων και αυστηρούς ελέγχους στα οικονομικά των συνδυασμών και των υποψηφίων επιφέρει ο νέος νόμος του υπουργείου Εσωτερικών για τις εκλογικές δαπάνες στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου 3870/2010, τα έσοδα και οι δαπάνες συνδυασμών και υποψηφίων τίθενται σε καθεστώς δημοσίου ελέγχου, αφού θα δημοσιοποιούνται στο Διαδίκτυο σε ειδική βάση δεδομένων του υπουργείου Εσωτερικών.

Με την επιβολή ανώτατων ορίων δαπανών και την υποχρέωση δημοσιοποίησης των ονομάτων όσων ενισχύουν οικονομικά συνδυασμούς ή υποψηφίους, η κυβέρνηση επιδιώκει να βάλει «τέλος» στο «μαύρο» πολιτικό χρήμα και στην ανωνυμία των χρηματοδοτών.
Ο νέος νόμος προβλέπει την τήρηση βιβλίου εσόδων και εξόδων σε κάθε συνδυασμό περιφέρειας ή δήμου, το οποίο θα είναι θεωρημένο από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. Για δήμους με πληθυσμό μεγαλύτερο των 10.000 κατοίκων ορίζεται διαχειριστής των οικονομικών του συνδυασμού.
Η διακίνηση των ποσών που αφορούν τα έσοδα στο σύνολό τους, αλλά και τις δαπάνες σε ποσοστό 95%, πραγματοποιείται μέσω τραπεζικού λογαριασμού που τηρείται στο όνομα του διαχειριστή ή του επικεφαλής του συνδυασμού.
Οι συνδυασμοί λαμβάνουν αυτοτελές ΑΦΜ από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. Κάθε ποσό που καταβάλλεται για την ενίσχυση του συνδυασμού ή του υποψηφίου πρέπει να συνοδεύεται από το ονοματεπώνυμο του καταθέτη.
Κατάργηση κουπονιώνΓι’ αυτόν τον λόγο ο νόμος καταργεί το καθεστώς των ανώνυμων κουπονιών και θεσμοθετεί τα διπλότυπα «εισιτήρια εκδηλώσεων», τα οποία «θεωρούνται» από την εφορία και αναγράφουν τον ΑΦΜ, τον αριθμό δελτίου ταυτότητας και το ονοματεπώνυμο του πολίτη που ενισχύει τον συνδυασμό ή τον υποψήφιο σύμβουλο.
Ο νέος νόμος θέτει αυστηρά ανώτατα όρια προεκλογικών δαπανών.
Το ίδιο φυσικό πρόσωπο μπορεί να χρηματοδοτήσει έναν συνδυασμό με το ανώτατο ποσό των 2.000 ευρώ, ενώ το αντίστοιχο όριο για τους υποψηφίους είναι 500 ευρώ.
Οι εκλογικές δαπάνες των υποψηφίων καθορίζονται σε σχέση με τον πληθυσμό της εκλογικής περιφέρειας.
Ανώτατο όριο δαπανών για τον συνδυασμό αποτελεί το άθροισμα των προβλεπόμενων δαπανών των υποψηφίων του σε δήμους με εκλογικές περιφέρειες έως και 3. Για δήμους με περισσότερες από 3 εκλογικές περιφέρειες προβλέπεται αναλογική αύξηση του συνόλου των δαπανών.
Οι ποινές
Από πρόστιμα έως έκπτωση αξιώματος
Οι ποινές που περιγράφονται στο νέο θεσμικό πλαίσιο για την υπέρβαση των προεκλογικών δαπανών, τόσο για τους παραβάτες υποψηφίους (συνδυασμούς ή συμβούλους) όσο και για τους πολίτες, προβλέπουν χρηματικά πρόστιμα από 20.000-100.000 ευρώ, φυλάκιση έως και ένα έτος μέχρι και έκπτωση από το αξίωμα του αιρετού σε περίπτωση που εκλεγεί. Για τον έλεγχο των δαπανών και τη διερεύνηση των καταγγελιών προβλέπεται από τον νόμο -για πρώτη φορά- η σύσταση Επιτροπής Ελέγχου Δαπανών και Εκλογικών Παραβάσεων στην περιφέρεια.
Η επιτροπή απαρτίζεται από τον πρόεδρο του Διοικητικού Εφετείου της έδρας της περιφέρειας, από ένα μέλος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, τον επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου και τον προϊστάμενο της Περιφερειακής Διεύθυνσης του ΣΔΟΕ καθώς και δύο μέλη από την ΚΕΔΚΕ και την ΕΝΑΕ που δεν είναι υποψήφιοι.
Η Επιτροπή ελέγχει τις καταγγελίες και επιβάλλει κυρώσεις, χωρίς την παρέμβαση του γενικού γραμματέα της περιφέρειας.
Υποψήφιοι
Τα «ναι» και τα «όχι» στην προβολή
Σχετικά με την προβολή των συνδυασμών και υποψηφίων ενόψει των εκλογών του Νοεμβρίου ο νόμος του υπουργείου Εσωτερικών απαγορεύει ρητώς:

• Τη σύναψη δανείου για τις προεκλογικές δαπάνες.
• Την ανάρτηση αφισών και αεροπανό.
• Τη διακίνηση έντυπου υλικού ως ενθέτου σε τοπικό ή ημερήσιο Τύπο.
• Τη διανομή προεκλογικού υλικού στα δημόσια καταστήματα.
• Τη λειτουργία εκλογικών κέντρων για τους υποψηφίους.
• Τη λειτουργία περισσότερων από ένα εκλογικών κέντρων ανά εκλογική περιφέρεια για τους δημοτικούς και περιφερειακούς συνδυασμούς.

Το προεκλογικό διάστημα δύο μηνών από την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών οι υποψήφιοι έχουν δικαίωμα να εμφανιστούν:

• Δύο φορές σε ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά μέσα εθνικής εμβέλειας.
• Μία φορά σε ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας.

Εξαιρούνται και δεν υπόκεινται σε περιορισμό εμφανίσεων οι επικεφαλής συνδυασμών και οι υποψήφιοι αντιπεριφερειάρχες.
NIKOΣ B. TΣΙΤΣΑΣ-Έθνος