Οι καμπάνες του κυρ Αλέκου

Συμπληρώνονται δύο χρόνια από τότε που ακούσαμε για πρώτη φορά να χτυπούν οι καμπάνες της χρεοκοπίας. Τέτοιες μέρες ήταν, Δεκέμβρη του 2008 κατά την συζήτηση του προϋπολογισμού του 2009 (ναι, εκείνου που υπολόγιζε ότι το έλλειμμα θα ήταν 2,7%!) κι ενώ η χώρα καιγόταν από άλλου είδους φωτιές, ένας καταραμένος πολιτικός, που ούτε το κόμμα του δεν ήθελε να ακούει, έκρουσε πρώτος τον κώδωνα. Ήταν ο κυρ Αλέκος Παπαδόπουλος, που είπε πως η χώρα οδηγείται τρέχοντας προς έναν δημοσιονομικό εκτροχιασμό, που θα αφήσει πίσω του νεκρούς και τραυματίες.
Την άλλη μέρα, ένας άλλος καταραμένος, ο Κ. Σημίτης, χτυπούσε ξανά την καμπάνα. Ενημέρωνε την Βουλή και το έθνος ότι σε κάποιους ευρωπαϊκούς κύκλους (στο Βερολίνο, δηλαδή) συζητούν ήδη σενάρια παραπομπής της Ελλάδας στο ΔΝΤ, όπως είχαν ήδη κάνει με την Ουγγαρία. Κανείς δεν τους άκουσε - εννοείται. Και κανείς δεν έδωσε σημασία στον ήχο του κώδωνος.
Το πρώτο εξάμηνο του μοιραίου έτους 2009, το ξοδέψαμε για να απαλλαγεί ο Καραμανλής από τις αυταπάτες του- την αυταπάτη, δηλαδή, ότι θα έβρισκε μιαν ευκαιρία να στήσει πρόωρες εκλογές και να τις κερδίσει. Μα όσο, κάτι το Βατοπέδι, κάτι η κούραση, η ευκαιρία δεν φαινόταν στον ορίζοντα και οι δημοσκοπήσεις γίνονταν όλο και πιο αρνητικές, η χώρα απλώς σπαταλούσε πολύτιμο χρόνο αναβάλλοντας κάθε αντίδραση και επιδεινώνοντας την δημοσιονομική της κατάσταση.
Η φάση αυτή του δράματος έληξε τον Ιούνιο, μετά τις ευρωεκλογές. Τότε: 1. Οι Ευρωπαίοι εκτίμησαν ότι η κυβέρνηση Καραμανλή (την οποία ως τότε βοηθούσαν ακολουθώντας το ευρωπαϊκό σαβουάρ βιβρ που επιβάλει να μην φέρνεις σε δύσκολη θέση έναν συνάδελφο που πάει για εκλογές) είναι οριστικά νεκρή και αδύναμη να κάνει όσα τους υποσχόταν. 2. Η Κομισιόν απεδέχθη την ομολογία της Γιουροστατ ότι το ελληνικό έλλειμμα θα είναι διψήφιο. 3. Στις αγορές ομολόγων ακουγόταν η άποψη ανθρώπων όπως ο Σόρος και ο Ρουμπίνι, πως η παγκόσμια τραπεζική κρίση, που κόπαζε, θα επανέλθει ως κρίση δημοσίου χρέους και άρχιζαν να ψάχνουν τον πρώτο αδύναμο κρίκο. 4. Και, το σημαντικότερο, η διοίκηση του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον συζήτησε για πρώτη φορά, επισήμως, το ενδεχόμενο μιας παρέμβασης του Ταμείου στην Ελλάδα.
Κάπως έτσι, οι αυταπάτες Καραμανλή έλαβαν τέλος και εκείνος έλαβε την απόφαση να αποδράσει από το παράθυρο εκλογών απελπισίας τον Οκτώβριο. Το δεύτερο εξάμηνο του 2009 το ξοδέψαμε για να απαλλαγεί και ο Παπανδρέου από τις δικές του αυταπάτες- την αυταπάτη, δηλαδή, ότι η κατάσταση ήταν ακόμη ελέγξιμη και το διεθνές περιβάλλον, οι τόσο υπομονετικοί με τον Καραμανλή Ευρωπαίοι και οι αγορές (των οποίων τις προθέσεις αγνοούσε) θα του επέτρεπαν να χειριστεί την κρίση με τα παραδοσιακά Κεϋνσιανά, σοσιαλδημοκρατικά εργαλεία.
Εκείνο το «λεφτά υπάρχουν» δεν ήταν ένα προεκλογικό ψέμα για να κερδηθούν οι εκλογές. Τις εκλογές ο Παπανδρέου ήξερε ότι και να ήθελε να τις χάσει δεν μπορούσε. Ήταν αυτό που ο ίδιος πίστευε. Και συνέχιζε να πιστεύει, ως τα τέλη του Ιανουαρίου του 2010, τότε που γύριζε, μελανός όχι από το κρύο μα από το «ξύλο», από την συνάντηση με τους ανθρώπους των αγορών, στο Νταβός. Μα ήταν πια αργά...
Κάπως έτσι φθάσαμε, εδώ που φθάσαμε. Θα μπορούσε κανείς να συζητήσει δια μακρών πόσο διαφορετική θα ήταν η μοίρα μας, αν εκείνες οι καμπάνες του κυρ- Αλέκου, που ήχησαν πριν δύο χρόνια τέτοιες μέρες, είχαν ακουστεί. Αν η χώρα δεν είχε χάσει έναν ολόκληρο χρόνο, περιμένοντας να απαλλαγούν οι ηγέτες της από τις αυταπάτες τους (ευγενείς αυταπάτες, στην περίπτωση Παπανδρέου, πολιτικάντικοι υπολογισμοί, στην περίπτωση Καραμανλή). Αλλά δεν θα το μάθουμε ποτέ. Δεν υπάρχει, δυστυχώς, μηχανή του χρόνου, δεν μπορούμε να γυρίσουμε πίσω τα νερά του ποταμού και να αρχίσουμε και πάλι από την αρχή. Είμαστε δυστυχώς στην φάση «σκάσε και κολύμπα»...
Παύλος Τσίμας
www.protagon.gr