Ο Πούτιν δεν έβγαινε στο τηλέφωνο

^«Κανένας δεν πρέπει να στηρίζει τις ελπίδες του σε ένα θαύμα», είχε πει παλαιότερα ο Βλαντίμιρ Πούτιν. Θα μπορούσε να έχει κατά νου το ξαφνικό ειδύλλιο με την Ελλάδα που κορυφώθηκε το 2007, γνώρισε τα πρώτα σοβαρά ρήγματα το 2008 και ατόνησε πλήρως την τελευταία διετία.

Η αιφνιδιαστική ακύρωση της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών Σταύρου Λαμπρινίδη στη Μόσχα τον περασμένο Ιούλιο και της συνάντησής του με τον ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ δεν ήταν και τόσο ξαφνικές για όσους γνώριζαν το επίπεδο των ελληνορωσικών σχέσεων. Αθήνα και Μόσχα μέσα σε λίγα χρόνια πέρασαν από τον θερμό εναγκαλισμό στις πολικές θερμοκρασίες.

Η τοποθέτηση του Γιώργου Παπανδρέου ότι θα επανεξέταζε το θέμα του αγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης και ο χαρακτηρισμός των συμφωνιών με τη Ρωσία ως λεόντειων υπέρ αυτής κατά την προεκλογική περίοδο του 2009, δεν ξεχάστηκαν ποτέ στη Ρωσία. Παρά τις διορθωτικές κινήσεις που ακολούθησαν, με κορυφαία την επίσκεψη του τότε πρωθυπουργού στη Μόσχα τον Φεβρουάριο του 2010, η τοποθέτηση θεωρήθηκε δηλωτική προθέσεων.

ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΗ. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι οι τριγμοί στη συμφωνία για τον Μπουργκάς είχαν σημειωθεί από το καλοκαίρι του 2009, πριν ακόμη ο Κώστας Καραμανλής προκηρύξει εκλογές, όταν η βουλγαρική πλευρά με πρόσχημα τις περιβαλλοντικές ανησυχίες πάγωσε το έργο. Η έλευση της κυβέρνησης Παπανδρέου, σημειώνουν αρμόδιες πηγές, λειτούργησε ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία για τους Ρώσους, οι οποίοι ήταν προκατειλημμένοι κατά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, ενώ ήταν και δυσαρεστημένοι με την ελληνική πλευρά που ακύρωσε στην πράξη τη συμφωνία του Κώστα Καραμανλή για την προμήθεια ρωσικών τεθωρακισμένων ΤΟΜΑ ύψους 1,2 δισ. ευρώ.

Η συμφωνία του Δεκεμβρίου 2007 δεν προχώρησε επί ΝΔ και ακυρώθηκε επισήμως από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ το 2010. Ηδη από το 2008, λένε άνθρωποι που γνωρίζουν για τις ελληνορωσικές σχέσεις, ήταν αδιανόητο για τη Μόσχα πώς μπορούσε να ακυρώνεται μια προμήθεια, ενώ η Ελλάδα προμηθευόταν προβληματικά γερμανικά υποβρύχια και αμερικανικά F16. Το ποτήρι ξεχείλισε όταν και η υπόσχεση του τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή μετά τις πυρκαγιές της Ηλείας, ότι θα αγόραζε ρωσικά πυροσβεστικά αεροσκάφη τύπου Beriev B-200, δεν τηρήθηκε. Τα αεροσκάφη κατασκευάστηκαν από τη Ρωσία, αλλά δεν παρελήφθησαν ποτέ καθώς, με επιχείρημα τις επιχειρησιακές τους δυνατότητες, προτιμήθηκαν Canadair του Καναδά. Ηταν η αντιστροφή της ελληνικής συμπεριφοράς έναν χρόνο πριν, αφού η απόφαση Καραμανλή για τα τεθωρακισμένα είχε ληφθεί με σαφώς πολιτικά κριτήρια, στην προσπάθειά του να επισφραγίσει την «στρατηγική σχέση» με τη Μόσχα.

ΤΑ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ. Συχνά η αθέτηση των υποσχέσεων συνοδεύτηκε από απαξιωτική συμπεριφορά. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, όταν η κυβέρνηση Καραμανλή άρχισε να κάνει πίσω από τη διακρατική συμφωνία που είχε υπογράψει, ο τότε υπουργός Εθνικής Αμυνας δεν απαντούσε στα τηλέφωνα του πρεσβευτή της Ρωσίας προκειμένου να μη βρεθεί σε δύσκολη θέση. Η συμπεριφορά πληρώθηκε με το ίδιο νόμισμα. Τις τελευταίες ημέρες της θητείας του ο Κώστας Καραμανλής αναζητούσε τον Πούτιν στο τηλέφωνο, αλλά ο ισχυρός άνδρας της Ρωσίας δεν ανταποκρινόταν.

Δεν ήταν λίγες οι φωνές - και όχι μόνο αμερικανικές - που είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους σε μια προμήθεια-μαμούθ από τη Ρωσία και στον πολιτικό αντίκτυπο που θα είχε στους κόλπους του ΝΑΤΟ μια τέτοια κίνηση. Αντίθετος στην προώθηση της ελληνορωσικής προσέγγισης μέσω των τεθωρακισμένων ήταν και ο Αντώνης Σαμαράς. Οπως προκύπτει από απόρρητα τηλεγραφήματα που διέρρευσαν στο Wikileaks και τα οποία είχαν δημοσιεύσει «ΤΑ ΝΕΑ», ο σημερινός πρόεδρος της ΝΔ φέρεται να πραγματοποιούσε μυστικές συναντήσεις το 2008 στην αμερικανική πρεσβεία, να δηλώνει αντίθετος στην προμήθεια των ρωσικών ΤΟΜΑ και να διαβεβαιώνει τους Αμερικανούς ότι θα φρόντιζε οι απόψεις τους, «να ακουστούν σε αυτούς που έπρεπε να ακούσουν».

Για πολλούς, η σημερινή ψυχρότητα στις ελληνορωσικές σχέσεις δεν είναι ανεξάρτητη από την οικονομική κατάσταση της χώρας μας, καθώς η Ρωσία αναγνωρίζει ότι οι προτεραιότητες της Ελλάδας αυτή τη στιγμή είναι άλλες.

Αριστοτελία Πελώνη-ΤΑ ΝΕΑ