Η αυτοκατάργηση του ΠΑΣΟΚ

Η ανακοίνωση της παραίτησης Παπουτσή για να θέσει υποψηφιότητα, βρίσκει το ΠΑΣΟΚ σε μια κατάσταση, που προκαλεί σχεδόν θυμηδία. Μέχρι στιγμής, υπάρχει επίσης η δεδηλωμένη πρόθεση Χρυσοχοίδη να κατέβει (ή μήπως να διαπραγματευθεί τη συμμαχία με τα όποια “ανταλλάγματα” μπορεί να κερδίσει, στο δρόμο που χάραξε ο Ανδρέας Λοβέρδος;) και η αναμενόμενη κάθοδος Βενιζέλου.
Ο (όποιος εναπομείνας) σοβαρός ψηφοφόρος του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται λοιπόν αντιμέτωπος με κάποιον που δεν έχει την αίσθηση του μέτρου (ή απλώς μετράει δυνάμεις), με κάποιον άλλον που “κάηκε” (με τις δηλώσεις περί “αποικίας” και άγνοιας του περιεχομένου του μνημονίου) ακόμα πιο δυναμικά από τον Ευάγγελο Βενιζέλο στην αναμέτρηση του 2007 - και με τον ίδιο τον υπουργό Οικονομικών, που πασχίζει να βρεθεί στη θέση του υποψήφιου πρωθυπουργού, αλλά μάλλον δεν θα το καταφέρει ποτέ, με τα ποσοστά που θα εξασφαλίσει για το κόμμα του, στην επερχόμενη αναμέτρηση. Κάποτε το
ζευγάρι Μπακογιάννη - Βενιζέλου ήταν το πιο περιζήτητο τηλεοπτικά, τώρα όμως αυτή η βαρέων βαρών μεταπολιτευτική πρωτοκαθεδρία μοιάζει να έχει παρέλθει οριστικά, μαζί με την εποχή, κατά την οποία η “συμπόρευση με τη διαπλοκή”, ηθελημένη ή αθέλητη, δεν αποτελούσε στοιχείο ενόχλησης του εκλογικού σώματος...
Αν λοιπόν, με τις μέχρι τώρα υποψηφιότητες, εκφράζεται τόσο η “λαϊκή”, όσο και η πάλαι ποτέ “εκσυγχρονιστική” πλευρά του ΠΑΣΟΚ (στη λαϊκή ή λαϊκίστικη εκδοχή της), δεν υπάρχει πουθενά αυτό που θα μπορούσε να εκφράσει την πιο σύγχρονη ή/και σοσιαλδημοκρατικήαντίληψη για την περαιτέρω πορεία. Στελέχη της περίφημης “τρόϊκας” (που έγιναν σαν τους σωματοφύλακες τέσσερις, με την προσθήκη του Ντ’ Αρτανιάν), όπως η Άννα Διαμαντοπούλου, ο Γιάννης Ραγκούσης και ο Ηλίας Μόσιαλος ή όσα δεν συμμετείχαν σε αυτήν, όπως ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου, μοιάζουν να έχουν χάσει τη δυνατότητα να διαμορφώσουν τις εξελίξεις, σε πρώτο πρόσωπο. Κι αυτό, γιατί στο μεγαλύτερο κομμάτι της βάσης του ΠΑΣΟΚ είναι σχεδόν αποσυνάγωγοι, ξένο σώμα - αν δεν είναι και οι πιο μισητοί από όλους.

Ο μόνος που μπόρεσε, τα τελευταία χρόνια, ως “υιός του ιδρυτή”, να συγκεράσει το “βαθύ ΠΑΣΟΚ” με τις δυνάμεις εντός και εκτός κόμματος, που ήλπιζαν σε εκσυγχρονισμό, ήταν ο ίδιος ο Γιώργος Παπανδρέου - με τα γνωστά αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, αυτό που δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το ΠΑΣΟΚ είναι ο ίδιος ο εαυτός του. Αδυνατώντας να εκπληρώσει το ρόλο του, ως ένας σοβαρός και απαραίτητος φορέας της κεντροαριστεράς, ο κορμός του κόμματος που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου παρέμεινε προσκολλημένος κατά πλειοψηφία στον αμόρφωτο, βαλκανικό λαϊκισμό ή αλλοιθώρησε προς την αδίστακτη νεοπλουτική φούσκα, με περιτύλιγμα αγγλικής προφοράς. Κάποιοι έντιμοι και ρομαντικοί έφυγαν, έτσι ή αλλιώς, νωρίς - ή δεν ήρθαν ποτέ.

Η σοσιαλδημοκρατική επιταγή λοιπόν αγνοήθηκε ή λοιδορήθηκε μέσα σε μια θάλασσα από Φωτόπουλους - κάτι απολύτως φυσικό στη χώρα, όπου το μισό εκλογικό σώμα ετοιμάζεται να τοποθετήσει το κέντρο του πολιτικού συστήματος, λίγο δεξιότερα από τον ΣΥΡΙΖΑ. Και το ΠΑΣΟΚ ετοιμάζεται να παραχωρήσει τον τόσο ζωτικό χώρο, που στη Γαλλία ονομάζεται “la gauche” και εκτείνεται από το κέντρο ως τις παρυφές της κομμουνιστικής αριστεράς, σε δυνάμεις, που ακόμα και στην καλύτερη περίπτωση αδυνατούν να αντιτάξουν μια ουσιαστική πρόταση, στα μνημόνια που καταδικάζουν.

Έτσι, το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σήμερα σε ένα σταυροδρόμι, με κοινό παρονομαστή τη συρρίκνωση. Είτε θα πορευτεί στο ίδιο μονoπάτι, μόνο του και φτωχό, αδυνατώντας να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις των καιρών και να υποστηρίξει τη μέχρι τώρα πολιτική του (με τα λάθη της), φυλλοροώντας διαρκώς προς την κατεύθυνση του οριστικά μικρού κόμματος. Είτε θα σταματήσει να παίζει διαρκώς “κατενάτσιο” με τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές και θα συγκρουστεί με την ίδια του τη (λαϊκίστικη) βάση και αρκετά στελέχη - με κίνδυνο να διασπαστεί και με κάποια εκσυγχρονιστικά του στοιχεία ενδεχομένως να δημιουργούν ή να απορροφώνται από νέες κινήσεις. Είναι αμφίβολο όμως αν υπάρχει επαρκής αριθμός ικανών στελεχών, ώστε να διεκπεραιώσει μια τέτοια “κάθαρση” - που τουλάχιστον όμως θα υποσχόταν μια νέα, καθαρή πορεία “από το μηδέν”.

Αδυνατώντας να απαλλαγεί από τα ανακυκλωμένα υλικά (που μάταια επιθυμούν να εκφράσουν το καινούργιο, ακόμα και με νέες κινήσεις) και να αναβαπτιστεί, το ΠΑΣΟΚ καθίσταται εκ νέου, από την αρνητική πλευρά όμως, ο πιο κρίσιμος παίκτης της πολιτικής σκακιέρας: Αφήνει το απέναντι “αντίπαλο δέος” (που απεμπολεί μεν το “μεσαίο χώρο”, αλλά δεν έχει πλέον σοβαρές διαρροές λαϊκισμού προς το εξουθενωμένο ΛΑΟΣ) να διογκώνεται σκληροπυρηνικά και εθνικιστικά, ενώ ολοκληρώνει την πόλωση των άκρων, με την σοβαρή ενίσχυση μιας ξεπερασμένης και αρτηριοσκληρωτικής αριστεράς. Η μετριοπάθεια και η πρόοδος έχουν πάει περίπατο, ως επικρατούντα χαρακτηριστικά στο πολιτικό φάσμα.

Καθώς η ζωή κάνει κύκλους όμως, θα έρθει η ώρα που οι ψηφοφόροι θα επιστρέψουν στην αναζήτηση της φυσικής τους κοίτης και η ανάγκη για τη δυνατή εκπροσώπηση του κεντροαριστερού χώρου σε επίπεδο εξουσίας, θα είναι αδήριτη. Ας βάλει λοιπόν από τώρα το ΠΑΣΟΚ τις βάσεις μιας υγιούς προετοιμασίας χρόνων ή ας υποχωρήσει για πάντα, μπροστά σε κάποιο νέο και άφθαρτο σχηματισμό.
 Του Προκόπη Δούκα
 http://prokopisdoukas.blogspot.com