Ειδικό αφιέρωμα: τα νέα δεδομένα στη θέρμανση

Το πετρέλαιο θέρμανσης είναι φθηνότερο κατά 20% σε σχέση με πέρυσι. Στο φυσικό αέριο οι τιμές κινούνται περίπου στα ίδια επίπεδα, αλλά ενεργοποιήθηκε πρόγραμμα επιδότησης για την εγκατάσταση. Το ηλεκτρικό ρεύμα ακρίβυνε και πάλι. Ετοιμάζονται αλλαγές στους κανονισμούς των πολυκατοικιών, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την «αυτονόμηση» των διαμερισμάτων, ενώ αναζητούνται κρατικά κονδύλια και κοινοτικοί πόροι για να ενταχθούν ακόμη περισσότεροι στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» προκειμένου να θωρακίσουν ενεργειακά τα σπίτια τους.
Τίποτα δεν είναι ίδιο με πέρυσι όσον αφορά τη θέρμανση. Υστερα από δύο χρόνια κατακόρυφης πτώσης στην κατανάλωση του πετρελαίου και στροφής σε εναλλακτικές λύσεις, τα νοικοκυριά το ξανασκέφτονται. Αφενός λόγω της μείωσης του ειδικού φόρου κατανάλωσης και αφετέρου διότι τα
παθήματα των προηγούμενων ετών με τους φουσκωμένους λογαριασμούς της ΔΕΗ ή τις αγορές ακατάλληλων και ενεργοβόρων συσκευών δείχνουν να έχουν γίνει μαθήματα. Ποια είναι φέτος η καλύτερη και οικονομικότερη λύση; Μπορεί η απάντηση να εμπεριέχει πολλά «εξαρτάται», ωστόσο η κατανόηση των νέων δεδομένων θα οδηγήσει στη σωστότερη απόφαση όταν έρθει η ώρα να συγκληθεί η γενική συνέλευση ιδιοκτητών στην πολυκατοικία.
Επιστροφή στο πετρέλαιο;
Η μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης κατά 100 ευρώ και η αποκλιμάκωση στις διεθνείς τιμές του «μαύρου χρυσού» επιτρέπουν στους καταναλωτές να προμηθευτούν πετρέλαιο θέρμανσης σε τιμή κοντά στο 1 ευρώ. Αν μάλιστα δικαιούνται και το επίδομα θέρμανσης, το οποίο διαμορφώνεται στα 35 λεπτά ανά λίτρο, η τιμή πέφτει στα 65-70 λεπτά. Η θέρμανση με πετρέλαιο είναι δελεαστικότερη λύση σε σχέση με πέρυσι, καθώς, πέρα από την πτώση της λιανικής τιμής κατά 20%, δεν απαιτείται καμία επενδυτική δαπάνη για να τεθεί σε λειτουργία το σύστημα, τουλάχιστον για τις πολυκατοικίες που έχουν ήδη κεντρική θέρμανση.
Η σύγκριση με τις άλλες πηγές ενέργειας οδηγεί στα ακόλουθα συμπεράσματα (σ.σ. για την εξαγωγή τους χρησιμοποιήθηκε ως βάση περσινή έρευνα της σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ, ενώ ελήφθη υπόψη η νέα τιμή λιανικής):
Το πετρέλαιο θέρμανσης παραμένει ακριβότερο από το φυσικό αέριο μόνο για όσους δεν δικαιούνται επίδομα. Αν ληφθεί υπόψη το επίδομα των 35 λεπτών, η διαφορά στην τιμή ουσιαστικά εκμηδενίζεται.
Το παραδοσιακό τζάκι (ανοικτού τύπου) και η θέρμανση με ηλεκτρικά καλοριφέρ ήταν και πέρυσι πολύ πιο ακριβές λύσεις από το πετρέλαιο. Φέτος, έγιναν κατά τουλάχιστον 20% ακριβότερες.
Οι αντλίες θερμότητας παραμένουν αρκετά φθηνότερες επιλογές και φέτος σε σχέση με το πετρέλαιο θέρμανσης.
Το επίδομα θέρμανσης θα δίνεται σε όσους πληρούν τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Για τους εργένηδες το εισοδηματικό όριο διαμορφώνεται στις 30.000 ευρώ ετησίως, για τους παντρεμένους στις 40.000 ευρώ, ενώ το ποσό προσαυξάνεται κατά 3.000 ευρώ για κάθε παιδί. Το περιουσιακό κριτήριο ανέρχεται στις 200.000 ευρώ για τον παντρεμένο και στις 300.000 ευρώ για τον εργένη.
Ποιο θα είναι το «στοίχημα» της φετινής χρονιάς; Το αν οι γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών αποφασίσουν να αγοράσουν πετρέλαιο θέρμανσης. Για όσους ζουν σε πολυκατοικίες, η απόφαση είναι δεσμευτική, καθώς, αν η κεντρική θέρμανση δεν ανάψει λόγω χρεών ή έλλειψης χρημάτων, οι ιδιοκτήτες θα υποχρεωθούν να στραφούν κατά μόνας σε άλλες μορφές ενέργειας, ενδεχομένως και ακριβότερες, όπως είναι τα τζάκια και τα ηλεκτρικά καλοριφέρ.
Θωράκιση κατοικίας: η επένδυση που αποδίδει
Η μόνη επένδυση με εξασφαλισμένη απόδοση είναι η ενεργειακή θωράκιση του ακινήτου. Οι ανάγκες σε ενέργεια περιορίζονται πάνω από 40%, όποιο και αν είναι το καύσιμο που θα αποφασίσετε να χρησιμοποιήσετε (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ξύλο, ρεύμα, pellet κ.ά.). Οσο μεγαλύτερες είναι οι ανάγκες του σπιτιού (λόγω περιοχής, μεγέθους, προσανατολισμού κ.λπ.), τόσο ταχύτερη είναι η απόσβεση, δηλαδή τόσο γρηγορότερα θα πάρετε πίσω τα χρήματά σας. Η δαπάνη για τη σωστή θωράκιση μιας κατοικίας 100 τετραγωνικών μπορεί να ξεπερνά τις 10.000 ευρώ για να γίνουν όλες οι απαιτούμενες παρεμβάσεις (θερμομονώσεις, αλλαγή κουφωμάτων, σκιάσεις, αλλαγή ή συντήρηση κεντρικής θέρμανσης κ.ά).
Λύση για χιλιάδες νοικοκυριά αποτέλεσε το πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ οίκον», μέσω του οποίου οι ιδιοκτήτες εξασφάλισαν επιδότηση έως και 70% επί της συνολικής δαπάνης. Το ποσοστό της επιδότησης κυμαινόταν ανάλογα με το εισόδημα: το 70% αφορούσε στους έχοντες οικογενειακό εισόδημα κάτω των 20.000 ευρώ, ενώ για όσους είχαν εισόδημα έως και 80.000 ευρώ η επιδότηση πέφτει στο 15%. Το πλεονέκτημα ήταν ότι το ποσό της επένδυσης που δεν θα καλυπτόταν με επιδότηση θα χρηματοδοτούνταν μέσω τραπεζικού δανεισμού. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες τα συναρμόδια υπουργεία Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος ανακοίνωσαν ότι έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες για την ένταξη του «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» και στο νέο ΕΣΠΑ (2014-2020) ώστε να ενισχυθούν ακόμη περισσότερα νοικοκυριά. Επίσης, μελετώνται και φορολογικές ελαφρύνσεις για όσους προχωρήσουν σε δαπάνες ενεργειακής θωράκισης των ακινήτων τους.
6 tips για να ζεσταθείτε έξυπνα
1. Η θέρμανση με ηλεκτρικά καλοριφέρ, αερόθερμα κ.λπ. είναι η πλέον ασύμφορη λύση. Για να ζεστάνεις ένα τριάρι, καταναλώνεις περίπου 690 λίτρα πετρελαίου θέρμανσης, τα οποία κοστίζουν περίπου 725 €. Με τα ηλεκτρικά καλοριφέρ ο λογαριασμός της ΔΕΗ μπορεί να ξεπεράσει τα 1.300 €. Οι ηλεκτρικές συσκευές θέρμανσης αποτελούν αναγκαστικές λύσεις, π.χ. για πολυκατοικίες όπου δεν λειτουργεί η κεντρική θέρμανση, για εξοχικά όπου οι ανάγκες είναι περιορισμένες, για θέρμανση μεμονωμένων χώρων κ.λπ.
2. Αλλο τα ηλεκτρικά καλοριφέρ και άλλο τα κλιματιστικά. Τα πρώτα καταναλώνουν μία μονάδα ενέργειας και παράγουν μία μονάδα θερμότητας (δηλαδή έχουν συντελεστή μετατροπής 100%). Τα κλιματιστικά, ειδικά αυτά που ανήκουν στην κατηγορία inverter, μπορεί να καταναλώνουν μία μονάδα ενέργειας και να παράγουν 2,5 ή και 3 μονάδες θερμότητας. Μπορεί η μία συσκευή να κοστίζει έως 100 € και η δεύτερη να φτάνει πάνω από τα 600-700 €. Ωστόσο, η «φθηνή» συσκευή καταναλώνει τρεις φορές περισσότερη ενέργεια.
3. Για τις μικρές κατοικίες δεν συμφέρει να επενδύσετε για να αλλάξετε καύσιμο. Ενα μικρό δυάρι των 50-60 τ.μ. χρειάζεται 350 λίτρα πετρελαίου θέρμανσης σε ετήσια βάση. Αυτή η ποσότητα κοστίζει φέτος περίπου 370 €. Ενας ατομικός λέβητας φυσικού αερίου θα ρίξει το κόστος στα 270-300 € και μια αντλία θερμότητας στα 170-185 €. Ομως, για να μπει ο λέβητας αερίου, απαιτούνται τουλάχιστον 2.000 ευρώ, ενώ για την αντλία θερμότητας το κόστος ξεπερνά τις 5.000-6.000 ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα η επένδυση μπορεί να αποσβεστεί ύστερα από 10 ή 15 χρόνια.|
4. Το «ενεργειακό τζάκι» εκπέμπει δύο ή και τρεις φορές περισσότερη θερμική ενέργεια σε σχέση με το «ανοικτό». Αυτό σημαίνει ότι το παραδοσιακό τζάκι έχει τριπλάσιο κόστος (σε καύσιμο) από το ενεργειακό, ενώ ως λύση θέρμανσης είναι ακριβότερη και από το πετρέλαιο θέρμανσης. Αντίθετα, το ενεργειακό τζάκι παραμένει φθηνότερη λύση σε σχέση με το πετρέλαιο θέρμανσης.
5. Οι αντλίες θερμότητας παραμένουν η οικονομικότερη λύση για τη θέρμανση. Ενδείκνυνται για μονοκατοικίες και μεγάλα διαμερίσματα άνω των 120 τ.μ., όπου το ετήσιο κόστος θέρμανσης με το πετρέλαιο μπορεί να ξεπερνάει τα 1.800-2.000 € το χρόνο. Το ίδιο αποτέλεσμα με την αντλία θερμότητας μπορεί να πέσει κάτω από τα 1.100 €. 
6. Οσο πιό καινούργια είναι μια τεχνολογία, τόσο ακριβότερη είναι η εγκατάσταση. Με την πάροδο του χρόνου οι τιμές πέφτουν, ενώ και η τεχνολογία βελτιώνεται. Οι αντλίες θερμότητας σήμερα αποτελούν τη φθηνότερη λύση όσον αφορά το κόστος χρήσης και έχουν εμφανιστεί στην αγορά την τελευταία επταετία. Ηδη οι καινούργιες συσκευές μπορούν να συνδεθούν και με εναλλακτικές πηγές θέρμανσης πέραν του ηλεκτρικού ρεύματος (π.χ. με ενεργειακό τζάκι), ενώ θεωρείται βέβαιο ότι με την πάροδο του χρόνου οι τιμές για την εγκατάσταση θα πέσουν.
Καθημερινή