«Έπεσε» αλλά πολέμησε...

Έχει στρατηγική η κυβέρνηση ή έχουν δίκιο οι Γερμανοί ότι χρειάζεται ψυχίατρο; Οι κινήσεις της είναι προμελετημένες ή αυτοσχεδιάζει; Γνωρίζει τι θέλει να πετύχει κι έχει ιεραρχημένους στόχους ή ανάλογα με το πώς πηγαίνουν τα πράγματα θα αποφασίσει την παραμονή ή όχι στο ευρώ; Τελικώς, υπάρχουν κόκκινες γραμμές ή πέφτουν όλα στο τραπέζι για εσωτερική κατανάλωση μόνο και μόνο για να αναιρεθούν την επομένη με λεκτικές προσαρμογές;
Εύκολη απάντηση δεν υπάρχει. Κι είναι εξαιρετικά πιθανό διαφορετικοί παράγοντες των διαπραγματεύσεων να έχουν διαμετρικά αντίθετους στόχους. Αυτό ισχύει χωρίς αμφιβολία για τον οπαδό της δραχμής, τον κ. Λαφαζάνη, ο οποίος θα τρίβει τα χέρια του όσο βλέπει να κλιμακώνεται η πολεμική με τη Γερμανία και να δυσκολεύει η επίτευξη συμφωνίας. Θα μπορούσε, άραγε, να ισχύει το ίδιο και για
ακραίους κύκλους στη Γερμανία; Υπάρχουν μήπως και εκεί παράγοντες που επιδιώκουν την όξυνση και αναζητούν τους «χρήσιμους ηλίθιους» να παίξουν το παιχνίδι τους και να υπονομεύσουν την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ;
Δεν χρειάζεται να ασπάζεται κανείς θεωρίες συνωμοσίας για να καταλάβει ότι, ανεξαρτήτως προθέσεων, μπορεί να έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα αν καταρρεύσει η εμπιστοσύνη μεταξύ των δύο πλευρών και γίνει πολιτικά τοξική μια συμβιβαστική λύση. Σε αυτό το πλαίσιο, το μεγαλύτερο κακό το κάνουν τα μηνύματα που εκπορεύονται από τα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας για δήθεν αναζήτηση νέων συμμαχιών στη Ρωσία του Πούτιν ή όπου αλλού. Δεν είναι απλώς το γελοίο των απειλών - όπως το να στείλουμε τζιχαντιστές στην Ευρώπη, κίνηση που θα μας έβγαζε αυτομάτως εκτός Σέν­γκεν και θα μας έκλειναν τα σύνορα. Είναι πολύ περισσότερο ότι με αυτόν τον τρόπο απαξιώνουμε τα υπαρκτά γεωστρατηγικά επιχειρήματα που μπορούμε να αξιοποιήσουμε. Γινόμαστε μόνοι μας αναξιόπιστος σύμμαχος.
Αυτές, ωστόσο, είναι περιθωριακές κινήσεις σε σχέση με την κυρίως διαπραγμάτευση. Και το ερώτημα παραμένει: αν πράγματι ο κ. Τσίπρας θέλει την παραμονή στο ευρώ, έχει στρατηγική για να το πετύχει; Μέχρι σήμερα, αυτό που παρακολουθούμε είναι η δημιουργία και η κλιμάκωση ενός συγκρουσιακού περιβάλλοντος το οποίο είναι τελείως αναντίστοιχο με την πραγματικότητα. Εχουμε υποχωρήσει σχεδόν σε όλα κι έχουμε ξοδέψει απλόχερα το πολιτικό κεφάλαιο που είχε η νέα κυβέρνηση μετά τις εκλογές, χωρίς να πάρουμε τα χρήματα που έχουμε ανάγκη. Εν μέρει από άγνοια. Ο κ. Τσίπρας πίστευε ότι με την «πολιτική» διαπραγμάτευση θα ξεπερνούσε ενοχλητικές λεπτομέρειες όπως το Μνημόνιο και η τρόικα. Εκανε λάθος. Ο βασικός λόγος όμως είναι ότι ο κ. Τσίπρας κινείται με πρώτο και κύριο μέλημα το εσωτερικό μέτωπο. Γνωρίζει ότι, αν ακολουθούσε τον δρόμο της λογικής θα έχανε την υποστήριξη του κόμματός του αλλά και την υποστήριξη εκείνων των ψηφοφόρων που πίστεψαν στις εξαγγελίες του. Επιχειρεί έτσι να δημιουργήσει μια εικονική πραγματικότητα γενικευμένου πολέμου με τη Γερμανία με έναν και μοναδικό στόχο: όταν και αν καταλήξει σε συμφωνία, να μπορεί να ισχυριστεί ότι πέτυχε το καλύτερο δυνατό. Επεσε πολεμώντας. Και, παράλληλα, να συνεχίσει να κατηγορεί την αντιπολίτευση όχι μόνο ότι είχε παραδοθεί ως κυβέρνηση, αλλά ότι συνέχισε και μετά τις εκλογές να παίρνει την πλευρά των δανειστών. Εως έναν βαθμό το έχει πετύχει. Οι θεωρίες συνωμοσίας και η ιδεολογία της αντίστασης έχουν ένδοξο παρελθόν στην Ελλάδα. Και θα είναι δύσκολο για τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ να μπορέσουν να δημιουργήσουν ένα αντίπαλο αφήγημα.
Τα αρνητικά αποτελέσματα αυτής της επικοινωνιακής στρατηγικής, όμως, έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται ορατά. Κατ' αρχάς είναι η επιδείνωση της πραγματικής οικονομίας και η σχεδόν βέβαιη πια προοπτική ενός τρίτου Μνημονίου με νέα μέτρα. Και ταυτόχρονα η χωρίς προηγούμενο διπλωματική απομόνωση της Ελλάδας, που μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες πέραν της οικονομίας.
Για ορισμένους, ωστόσο, ακόμα πιο σημαντικό είναι η ολοκληρωτική παράδοση του ΣΥΡΙΖΑ στην ιδεολογία των ΑΝΕΛ. Ενας τυφλός αντιγερμανισμός μαζί με απειλές για κατάσχεση της περιουσίας του Ινστιτούτου Γκαίτε - από τις λίγες οάσεις ελευθερίας στην περίοδο της χούντας. Η συγκρότηση άρον άρον της επιτροπής για τις γερμανικές αποζημιώσεις και η επιθετική προβολή της μόνο και μόνο για να υπηρετηθούν προφανείς σκοπιμότητες της συγκυρίας. Οι εξαγγελίες Καμμέ­νου ότι θα αναλάβει ο στρατός την εθνική διαπαιδαγώγηση με φυλλάδια στα σχολεία και εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα! Εδώ φυσικά τα πράγματα σοβαρεύουν. Ιδίως όταν ακολουθεί η επίσκεψη της προέδρου της Βουλής σε μια πρωτοφανή επίδειξη στρατοκρατικής φανφάρας. Σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα ή τριτοκοσμικός αυταρχισμός; Ο Τσάβες ζει και μας οδηγεί...
Π. Καψής-Έθνος