Και όμως, μπαίνουμε σε προεκλογική περίοδο

Η επικοινωνιακή διαχείριση του δεύτερου κύματος της ελληνικής κρίσης που άρχισε το 2015 έχει αποδειχθεί σωτήρια για την κυβερνητική πλειοψηφία. Η τακτική της απόλυτης αντιστροφής της πραγματικότητας έχει λειτουργήσει ως σωσίβιο για «ναυάγια» που θα προκαλούσαν δέος και πανικό σε προηγούμενες κυβερνήσεις. Καθώς μπαίνουμε στο τρίτο κύκλο διαπραγμάτευσης μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 μένει πλέον να δούμε πότε η επικοινωνιακή διαχείριση θα αγγίξει τα όριά της φανερώνοντας την απουσία στρατηγικού σχεδίου.
Ας δούμε τι έχει προηγηθεί:

Οι χειρισμοί κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 δεν εμπόδισαν την επανεκλογή των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ στις εκλογές του Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς. Παρά τη ζημιά στην οικονομία από τα νέα μέτρα, το μνημόνιο, τα capital controls, την παράταση της ύφεσης και την αχρείαστη ως τον Ιανουάριο του 2015 ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (εξελίξεις με κόστος 100 δισ. ευρώ κατά τον ESM) η κυβέρνηση εξασφάλισε με άνεση μια νέα λαϊκή εντολή.
Στην παρούσα θητεία της, μετά τη νίκη του Σεπτεμβρίου του 2015, οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχουν καταφέρει να διαχειριστούν επικοινωνιακά δύο γύρους διαπραγμάτευσης οι οποίοι παρήγαγαν πολύ αρνητικά αποτελέσματα για την οικονομία. Κοντολογίς με
την ίδια μέθοδο: το μαύρο άσπρο και… «τους είδαμε και τους άλλους».
Συνοπτικά, στους δύο κύκλους τον διαπραγματεύσεων μετά τον Σεπτέμβριο του 2015 εκτυλίχθηκαν τα εξής:

1. Στην πρώτη αξιολόγηση, από τον Οκτώβριο του 2015 ως τον Μάιο του 2016, η σημαία της διαπραγμάτευσης ήταν η αντίσταση στην περικοπή των συντάξεων. Μιλώντας στην ΕΡΤ τον Δεκέμβριο του 2015 ο Πρωθυπουργός διαβεβαίωνε ότι δεν θα υπάρξει νέα μείωση και απαντούσε στη δυσπιστία των δημοσιογράφων με τα εξής: «Δηλαδή, τι θέλετε να κάνω; Να βγάλω το σακάκι μου να σας το δώσω;» ( http://primeminister.gr/2015/12/08/14413). Τελικά η αξιολόγηση έκλεισε τον Μάιο του 2016 με το Υπερταμείο, τις εισφορές του Ασφαλιστικού Κατρούγκαλου και σειρά νέων φόρων. Η καθυστέρηση κράτησε το 2016 την οικονομία στο μηδέν. Η πολιτική επιλογή των ασφυκτικά υψηλών εισφορών μπας και αποτραπούν οι νέες μειώσεις στις συντάξεις αποδείχθηκε λανθασμένη. Οι εισφορές Κατρούγκαλου «έπνιξαν» τους μεσαίους επαγγελματίες αλλά η κυβέρνηση, παρότι έκοψε και το ΕΚΑΣ, υποστήριξε ότι πρόκειται για αναδιανομή πλούτου υπέρ των ασθενέστερων.

2. Στην δεύτερη αξιολόγηση, από τον Οκτώβριο του 2016 ως τον Ιούνιο του 2017 η σημαία της διαπραγμάτευσης ήταν η συμμετοχή της χώρας στην ποσοτική χαλάρωση (QE) ώστε να ενισχυθούν με ρευστότητα οι τράπεζες και να στηρίξουν την ανάκαμψη. Κοντά στο φίνις, τον Μάιο του 2017, η αναδιάρθρωση του χρέους έγινε ο υπέρτατος στόχος: «Ίσως αναγκαστώ να φορέσω γραβάτα» έλεγε ο κ. Τσίπρας. Με ανεβασμένο ηθικό και περιμένοντας τα καλά νέα η κυβερνητική πλειοψηφία ψήφισε νέα μείωση συντάξεων και αφορολόγητου για τη διετία 2019-2020. Τελικά δεν πήραμε τίποτα από τα δύο (ούτε το QE, ούτε το χρέος) αλλά το Μαξίμου παρουσίασε την εξέλιξη ως επιτυχία.

Κάπως έτσι φτάσαμε ως εδώ και μέχρι τον Αύγουστο του 2018 θα παρακολουθήσουμε τον τρίτο και καθοριστικό κύκλο. Στη στροφή για την τελική ευθεία η κυβέρνηση βάζει ξανά στο μίξερ την επικοινωνιακή διαχείριση με τους τακτικισμούς. Η σημαία είναι αυτή τη φορά είναι η καθαρή έξοδος από το μνημόνιο «με το σπαθί μας» τον Αύγουστο του 2018. Η δοκιμαστική επαφή με στις αγορές τον Ιούλιο ήρθε να ενισχύσει το νέο αφήγημα και δεν αποκλείεται να δούμε μια ακόμη στις αρχές Οκτωβρίου.
Όμως στο Μαξίμου γνωρίζουν ότι το λεγόμενο clean exit, η έξοδος από το Μνημόνιο χωρίς πλαίσιο εποπτείας με όρους και προϋποθέσεις (conditionality) είναι απίθανο να συμβεί. Το μήνυμα έχει ήδη φτάσει στην Αθήνα από τις Βρυξέλλες ενώ στο υπουργείο Οικονομικών το έχουν πάρει απόφαση και τηρούν αποστάσεις από τη ρητορική του Πρωθυπουργού.
Ο κ. Τσίπρας τοποθέτησε για άλλη μια φορά τον εαυτό του ανάμεσα στη ρήξη και στην κυβίστηση εφόσον και ο ίδιος δηλώνει ότι οτιδήποτε λιγότερο το clean exit ισοδυναμεί με «κεκαλυμμένο Μνημόνιο». Την απόφασή του βαραίνουν δύο δεδομένα. Πρώτον, γνωρίζει ότι είναι πλέον ο μακροβιότερος μνημονιακός Πρωθυπουργός. Δεύτερον, αν επιλέξει την κυβίστηση και υπογράψει ένα ακόμη Μνημόνιο θα γίνει και ο μοναδικός Πρωθυπουργός που θα έχει υπογράψει δύο.
Παρά την έφεση στις στροφές 180 μοιρών εύκολη λύση για το πρόβλημα δεν υπάρχει. Αν βάλει την υπογραφή του σε δεύτερο σερί Μνημόνιο το μαγικό φίλτρο της αντιστροφής της πραγματικότητας («δεν είναι Μνημόνιο είναι κάτι άλλο») πιθανότατα θα έχει εξαντλήσει την ισχύ του. Επειδή το γνωρίζει, δεν αποκλείεται καθόλου να πάμε σε εκλογές μέχρι τις αρχές του επόμενου καλοκαιριού πριν από το κρίσιμο όριο του Αυγούστου του 2018 όταν αναγκαστικά θα πρέπει να λάβει μια απόφαση.
Με την έναρξη της τρίτης αξιολόγησης το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτωβρίου μπαίνουμε εκ των πραγμάτων σε μια άτυπη και αργόσυρτη προεκλογική περίοδο.
 Αλ. Παπαναστασίου-protagon.gr