Ο χαβαλές των καταλήψεων

Το «εξεγερσιακό» (τρομάρα μας!) φαινόμενο στην Ελλάδα έχει πάντα ως αναφορά τον μύθο του Πολυτεχνείου. Το σύνθημα «ένα, δύο, τρία πολλά Πολυτεχνεία» δονεί τις πορείες 45 χρόνια τώρα· «εμπρός για της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία» φωνασκεί στο Facebook ο ιστορικός κ. Αντώνης Λιάκος, αντιδρώντας στην πιθανολογούμενη απόφαση της κυβέρνησης για απαγόρευση κυκλοφορίας των πολιτών άνω των 65 ετών· το Πολυτεχνείο ήταν η καραμέλα των επαναστατημένων στα επεισόδια του 2008 και την αίγλη του ήθελαν και οι «Αγανακτισμένοι» του 2011 με το σύνθημα «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία, η χούντα δεν τελείωσε το ’73».

Φυσικά, όταν λέμε «μύθο του Πολυτεχνείου», δεν αναφερόμαστε στις δοξασίες ακροδεξιών ψεκασμένων που αμφισβητούν τα ιστορικά γεγονότα. Μιλάμε για τα σημαινόμενα της φοιτητικής εξέγερσης, η οποία διά της

αποσιώπησης παρουσιάζεται ότι δημιουργήθηκε ξαφνικά σε πολιτικό κενό και σε συνθήκες δημοκρατικής ομαλότητας.

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι η κατάληψη του Πολυτεχνείου έγινε εν μέσω δικτατορίας. Αυτό δεν σημαίνει μόνο ότι οι νέοι του 1973 διακινδύνευσαν πολλά (φυλακίσεις, βασανιστήρια κ.λπ.), σε αντίθεση με τους χαβαλέδες των έκτοτε καταλήψεων που δεν ρισκάρουν ούτε καν να εγγράψουν απουσία από τα μαθήματα. Σημαίνει επίσης ότι είχαν ηθικό δικαίωμα στην «παρανομία», αφού τους νόμους έκαναν οι κατ’ εξοχήν εγκληματίες, δηλαδή η κυβέρνηση της χούντας. Η δυναμική αντίσταση σε καθεστώτα στέρησης της ελευθερίας είναι υποχρέωση των πολιτών όπως επιτάσσει η ακροτελεύτια διάταξη των δημοκρατικών συνταγμάτων: «H τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία».

Αποσιωπάται όμως και κάτι άλλο. Η κατάληψη του Πολυτεχνείου δεν ήταν το πρώτο βήμα, όπως γίνεται τώρα με το «καλημέρα» κάθε σχολικής χρονιάς. Το φοιτητικό κίνημα δοκίμασε πολλά πριν φτάσει στο έσχατο βήμα. Προσπάθησε να μιλήσει στο πανελλήνιο για τα προβλήματα των ΑΕΙ· τους φίμωσαν. Θέλησαν να φτιάξουν φοιτητικούς συλλόγους· τους επιστράτευσαν. Οι καταλήψεις της Νομικής και του Πολυτεχνείου, ήταν το μόνο μέσο που τους απέμενε για να πουν το δίκιο τους. Δεν το έκαναν ως ετήσιο χαβαλέ, σαν αυτόν που ζούμε τώρα. Ηταν νόμιμη αντίσταση στη βία της χούντας.

Οι ετήσιες καταλήψεις αμαυρώνουν το Πολυτεχνείο του ’73, με τον ίδιο τρόπο που οι φονιάδες της «17 Νοέμβρη» αμαύρωναν τον αντιδικτατορικό αγώνα. Οι τελευταίοι πουλούσαν ηθική νομιμοποίηση των εγκλημάτων τους, αποσιωπώντας το γεγονός ότι είναι άλλο η απόπειρα τυραννοκτονίας του Αλέκου Παναγούλη και άλλο να δολοφονείς πισώπλατα εκλεγμένο βουλευτή, όπως ήταν ο Παύλος Μπακογιάννης, ο οποίος ήταν και πραγματικός αντιστασιακός.

 Π. Μανδραβέλης-Καθημερινή