Μασκοφορεμένος συγκεντρωτισμός

Κατάλαβε κανείς γιατί, στο φιάσκο με τις μάσκες «σεντόνια», ο κ. Τάκης Θεοδωρικάκος αποφάσισε να εμπλέξει την Κεντρική Eνωση Δήμων σε μια έτσι κι αλλιώς απόφαση κεντρικού σχεδιασμού; Χρειαζόταν ένα άλλοθι αποκέντρωσης, μια δήθεν μεταφορά αρμοδιότητας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, και τα κάνει ρόιδο;

Τα 6,2 εκατομμύρια, που πήγαν στον βρόντο για τις μάσκες «αλεξίπτωτα», κατανέμονται κατά μέσον όρο σε 18.000 ευρώ ανά δήμο, ποσό ασήμαντο ακόμη και για τους μικρότερους από αυτούς. Αφού στον βωμό του σοσιαλιστικού λαϊκισμού προκρίθηκε η απόφαση να δοθούν οι μάσκες δωρεάν (αντί να επιλέξει κάθε γονιός ποιες ταιριάζουν στο παιδί του πληρώνοντας 2-3 ευρώ), γιατί δεν ακολουθήθηκε η καθιερωμένη διαδικασία της έκτακτης επιχορήγησης των δήμων για να πάρει κάθε δήμος τις δικές του;

Βεβαίως, πρέπει να θεωρούμε σίγουρο ότι κάποιοι από τους 332 δήμους θα τα έκαναν επίσης ρόιδο και θα εμφανιζόταν περιστασιακώς το φαινόμενο της μάσκας «σεντόνι». Θα άρχιζε μετά ο συνήθης χλευασμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης εν συνόλω. Θα ακούγαμε τα γνωστά για τους αποκεντρωμένους θεσμούς που

μπερδεύουν τις μάσκες με τα σώβρακα, αλλά: 1) στα συντριπτικώς περισσότερα σχολεία θα υπήρχαν μάσκες στις σωστές διαστάσεις και όπου γινόταν λάθος θα θεραπευόταν πολύ γρήγορα, 2) η κυβέρνηση δεν θα είχε αχρείαστο πολιτικό κόστος, 3) η οικονομική ζημία θα ήταν σαφώς περιορισμένη. Να σημειώσουμε εδώ ότι στο οικονομικό κόστος της απόφασης πρέπει να προστεθεί και η δαπάνη μεταφοράς των χιλιάδων μασκών από το σημείο παραγωγής ή συγκέντρωσής των μέχρι κάθε απομακρυσμένο σημείο της επικράτειας. Είναι ένα κόστος που ποτέ δεν προσμετρείται στη σοβιετικού τύπου οικονομία. Χιλιάδες τόνοι χαρτιού, υπό μορφή σχολικών βιβλίων, μεταφέρονται κάθε χρόνο σε ολόκληρη τη χώρα, βιβλία που επειδή όλοι νομίζουν ότι είναι τσάμπα, στο τέλος της χρονιάς καίγονται.

Ο οικονομολόγος Τζον Κένεθ Γκαλμπρέιθ είχε προειδοποιήσει τον Τζον Φ. Κένεντι: «Θα ανακαλύψεις ότι το κράτος είναι τέτοιος οργανισμός που αν και κάνει στραβά τα μεγάλα πράγματα, κάνει στραβά και τα μικρά πράγματα». Λογικό, διότι σε μια αλυσίδα διαδικασιών που διεκπεραιώνουν άνθρωποι, οι οποίοι δεν καίγονται για το τελικό αποτέλεσμα, η στραβή είναι πολύ εύκολο να γίνει και πολύ δύσκολο να διορθωθεί. Ας θυμηθούμε πόσοι άνθρωποι δήλωσαν «εμείς καταλάβαμε ότι ήταν λάθος οι διαστάσεις της μάσκας και το είπαμε», αλλά μέχρι να φτάσει το προειδοποιητικό σήμα σε αυτόν που λαμβάνει αποφάσεις τα… αλεξίπτωτα είχαν ραφτεί και διανεμηθεί.

Τέλος, πρέπει να αναρωτηθούμε τι σόι «επιτελικό κράτος» χτίζει η κυβέρνηση όταν ασχολείται, έστω διά αντιπροσώπου, με την παραγωγή και διανομή 1,5 εκατ. μασκών. Σε ένα φιλελεύθερο «επιτελικό κράτος» η επιτροπή δημόσιας υγείας θα έβγαζε τις προδιαγραφές και κάθε γονέας θα τις αγόραζε για το παιδί του. Σε ένα σοσιαλίζον «επιτελικό κράτος» η επιτροπή δημόσιας υγείας θα έβγαζε τις προδιαγραφές και το κράτος θα επιδοτούσε σε επίπεδο γονέα, ή δήμου, την αγορά τους. Μόνο στα κράτη του αλήστου μνήμης σοβιετικού κομμουνισμού η κεντρική κυβέρνηση ήθελε να τα κάνει όλα, με αποτέλεσμα να αποτύχει σε όλα πλην ενός. Ο κομμουνισμός παράγει άφθονο γέλιο: Ενας Μοσχοβίτης μπαίνει σε ένα κατάστημα και ρωτάει «Εχετε κρέας;», «Οχι, λάθος μαγαζί», του απαντούν. «Εμείς εδώ δεν έχουμε ψάρι. Θα πάτε απέναντι. Εκεί είναι που δεν έχουν κρέας».

 Π. Μανδραβέλης-Καθημερινή