Αργός θάνατος ή δεύτερη ευκαιρία;

Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται στην Εντατική και τα αποτελέσματα των εξετάσεων δεν είναι ενθαρρυντικά. Θα βιώσει έναν αργό θάνατο ή θα ανακάμψει και θα διεκδικήσει μια δεύτερη ευκαιρία; Υπάρχει θεραπεία, και αν ναι, θα λειτουργήσει στον συγκεκριμένο ασθενή και στη συγκεκριμένη συγκυρία;

Το πρώτο τραύμα προήλθε από τη δυσφορία μέρους του εκλογικού σώματος κατά την κυβερνητική θητεία του. Η πληγή μεγάλωσε από την αδυναμία του να εμπνεύσει ως αξιωματική αντιπολίτευση. Και η κατάσταση επιδεινώθηκε το τελευταίο διάστημα από το θολό προεκλογικό μήνυμα.

Η υποχώρηση κατά 15 ποσοστιαίες μονάδες –από το 35% του 2015 στο σημερινό 20%– είναι τεράστια, αλλά όχι πρωτόγνωρη στην ελληνική πολιτική σκηνή. Στο πρόσφατο παρελθόν είχαν τιμωρηθεί βαριά και τα άλλα δύο, μεγάλα και με ιστορική διαδρομή, κόμματα.

Το ΠΑΣΟΚ, από το 44% του Οκτωβρίου του 2009, σχεδόν εξανεμίστηκε πέφτοντας κάτω από

το 5% το 2015.

Η Νέα Δημοκρατία είδε τα δικά της ποσοστά να καταρρέουν από το 45% του 2004 επί Καραμανλή, στο 18% το 2012 επί Σαμαρά. Στην κατάρρευση και των τριών κομμάτων υπάρχει μια μνημονιακή χροιά, με μεγαλύτερο, φυσικά, θύμα το ΠΑΣΟΚ.

Ούτε το επικοινωνιακό χάρισμα του Αλέξη Τσίπρα ούτε η αξιοποίηση σοβαρών στελεχών με διείσδυση στο πέραν του κόμματος κοινό είναι βέβαιο ότι αρκούν για να αντιστρέψουν το κλίμα.

Η Ν.Δ. έδειξε αντοχές. Μπροστά στην καταστροφή κινητοποιήθηκαν άμεσα τα ανακλαστικά, υπήρξαν διορθωτικές κινήσεις, συσπείρωση, επιστροφή προσωπικοτήτων που ενίσχυσαν το κόμμα ουσιαστικά και συμβολικά. Από το 2019 έχει ανακάμψει πλήρως και κινείται πλέον στα «φυσιολογικά» ποσοστά του παρελθόντος, πέριξ του 40%.

Η πτώση του ΠΑΣΟΚ είχε διαφορετικά χαρακτηριστικά. Από το 2010 και μέχρι τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 ο ΣΥΡΙΖΑ, με ένα αφήγημα που απείχε από την πραγματικότητα, παραπλάνησε πολλούς ψηφοφόρους του, τους μετέτρεψε σε απογοητευμένους και στη συνέχεια σε αγανακτισμένους, και στοχοποίησε το πρώην κόμμα τους. Τώρα πληρώνει τη φαυλότητα εκείνης της περιόδου.

Σε αντίθεση με τη Ν.Δ., η οποία παρέμεινε σταθερά και ουσιαστικά ο μόνος εκφραστής του χώρου από τη Λαϊκή Δεξιά έως το φιλελεύθερο Κέντρο, ο ΣΥΡΙΖΑ σε σημαντικό βαθμό μοιράζεται τον ίδιο χώρο με το ΠΑΣΟΚ, με το οποίο μάλιστα το επόμενο διάστημα θα βρίσκεται σε μετωπική σύγκρουση.

Το ζητούμενο για τα δύο κόμματα του λεγόμενου προοδευτικού χώρου –και κατ’ επέκταση για τη χώρα– είναι ποιο θα ορθώσει έναν σύγχρονο, ρεαλιστικό λόγο και θα πείσει ότι θέλει να οικοδομήσει, όχι να γκρεμίσει.

Στη σημερινή συγκυρία, όπου οι συσχετισμοί ανατρέπονται από τη συρρίκνωση του ΣΥΡΙΖΑ και την άνοδο του ΠΑΣΟΚ, η ανάκαμψη του πρώτου καθίσταται δύσκολη υπόθεση.

Ούτε το επικοινωνιακό χάρισμα του Αλέξη Τσίπρα ούτε η αξιοποίηση σοβαρών στελεχών με διείσδυση στο πέραν του κόμματος κοινό είναι βέβαιο ότι αρκούν για να σταματήσουν την αιμορραγία, να αντιστρέψουν το κλίμα και να πείσουν ότι το κόμμα αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία. Οχι για να κυβερνήσει, αλλά για να ασκήσει αποτελεσματικότερη αντιπολίτευση.

 Αθαν. Έλλις-Καθημερινή