Φτου κι από την αρχή

Άντε, φτου κι από την αρχή. Θέλαμε – δεν θέλαμε, μπλέξαμε πάλι με τους «αντισυστημικούς».

Αν ήμουν λίγο περισσότερο ανορθολογικός θα υπέθετα πως έχουμε να κάνουμε με ένα είδος ενδημικής διαταραχής που ανακυκλώνεται κάθε δέκα – δεκαπέντε χρόνια για να μας ταλαιπωρεί.

Κάτι σαν «μάστιγα του Θεού».

Πρώτα οι «αντισυστημικοί» ήταν αριστερόστροφοι κι «αντιμνημονιακοί». Αντε και λίγο ψεκασμένοι.

«Αγανάκτηση», «αξιοπρέπεια», πλατείες, «να καεί το μπουρδέλο η Βουλή», «στα βαριά καλαμπαλίκια του Αλέξη κρέμεται ολόκληρη η Ευρώπη» («Kontranews», 30/1/2015).

Μόλις όμως η Αριστερά γύρισε το αντάρτικο σε βαριετέ κι άρχισε να βγάζει γέλιο, ηρεμήσαμε. Τους πέρασε το νταηλίκι, πάει κι η μαγκιά.

Ύστερα οι «αντισυστημικοί» έγιναν «χρυσαυγίτες». Εκεί να δεις νταηλίκι και μαγκιά που έπεσε. Μέχρι μαχαίρια βγήκαν.

Τους μάζεψε τελικά ο μπόγιας, καταδικάστηκαν, χάθηκαν κι αυτοί από την παρέα.

Στη συνέχεια πλάκωσε η πανδημία και οι «αντισυστημικοί» κυκλοφορούσαν ως «αρνητές του κορωνοϊού» (στην αρχή) και «αρνητές των εμβολίων» (στη συνέχεια).

Καλώς ή κακώς οι άνθρωποι δεν ήθελαν το φορτωθούν το τσιπάκι που θα τους φύτευε μαζί με τα εμβόλια ο Μπιλ Γκέιτς. Καλά να πάθει ο Γκέιτς που τον πήραν χαμπάρι τα σαΐνια.

Τώρα και στη συνέχεια των προηγούμενων, καταλήξαμε σε κάτι δεξιόστροφους «αντισυστημικούς» που

δηλώνουν οπαδοί του Τραμπ και νομίζουν ότι θα προκόψουν.

Κολοκύθια τούμπανα. «Αντισυστημικός οπαδός του Τραμπ» στην Ελλάδα είναι σαν να ανοίγεις μπιτσόμπαρο στη Βόρεια Γροιλανδία και να περιμένεις τους φίλους του αρχηγού για ηλιοθεραπεία.

Ή να νομίζεις πως θα μας κυβερνήσουν η Λατινοπούλου με τον Βελόπουλο μόλις τα βρουν και πάψουν να πλακώνονται μεταξύ τους.

Αλλά έτσι είναι οι «αντισυστημικοί». Δεν διακρίνονται για την ευφυΐα τους.

Μόνο η ιδέα ότι μπορεί να είσαι «κατά του συστήματος» αλλά υπέρ ενός αλλοπρόσαλλου δισεκατομμυριούχου που είναι επιπλέον πρόεδρος των ΗΠΑ και διεκδικεί να κάνει ό,τι του κατέβει στο κεφάλι με ένα δικό του σύστημα χωρίς περιορισμούς προσομοιάζει με παράνοια.

Είναι αλήθεια πως η υπόνοια ενός «ενδημικού αντισυστημισμού» τροφοδοτείται από αναλυτές που κάθε τρεις και λίγο ανακαλύπτουν κάποιον σπόρο αμφισβήτησης του «συστήματος» στην ελληνική (και όχι μόνο…) κοινωνία.

Σε όλη την Ευρώπη έπεσε η συμμετοχή στις ευρωεκλογές λόγω θέρους και δυσδιάκριτου διακυβεύματος, στην Ελλάδα θεωρήθηκε ότι έκρυβε μηνύματα απαξίωσης του πολιτικού συστήματος.

Θα μιλούσα για εμμονή. Υποψιάζομαι όμως ότι το έχουν σαν επάγγελμα ή σαν σπορ, αν και σπανίως  κατονομάζουν το «σύστημα» που αμφισβητούν ή εκείνους που το στελεχώνουν.

Είναι εναντίον του συστήματος οι άνθρωποι, όχι κι εναντίον της τσέπης τους.

Το περίεργο της υπόθεσης είναι ότι ως «αντισυστημικοί» παρουσιάζονται πάντα οι ίδιοι που λένε τα ίδια, σκέφτονται το ίδιο κι απλώς αλλάζουν κάθε φορά πατέντα και μαρκίζα.

Ανακυκλώνονται είτε ως «αγανακτισμένοι», είτε ως «χρυσαυγίτες», είτε ως «αντιεξουσιαστές», είτε ως «τραμπικοί», είτε ως «αντιεμβολιαστές», είτε ως «καβγατζήδες του πληκτρολογίου», είτε ως «θυμωμένοι καφενόβιοι».

Και καμώνονται πως διαθέτουν κάποια εικαζόμενη ισχύ που «βάζει τα πράγματα στη θέση τους» και διαμορφώνει καταστάσεις με «κόλπα ζόρικα που κάνουν στην Ινδία».

Εναντίον του συστήματος, φυσικά.

Κολακεύονται ότι μετρούν. Το μαράζι τους είναι ότι δεν τους αναδεικνύουν επαρκώς τα «συστημικά μέσα ενημέρωσης» για λόγους σκοπιμότητας ή δολιότητας.

Αν δεν κάνω λάθος, ο πρώτος που λανσάρισε τη θεωρία των συστημικών μέσων ή ενός κυρίαρχου συστήματος ενημέρωσης που τον πολεμά, τον αγνοεί ή τον φιμώνει είναι ο ίδιος ο Τραμπ και μάλιστα πριν την πρώτη θητεία του (2016).

Το επιχείρημα υπέρ της σημασίας των απόψεών τους είναι ότι αναπαράγονται σε ένα σκοτεινό Διαδίκτυο και διάφορα «μέσα κοινωνικής δικτύωσης» στα οποία (καθόλου τυχαίο…) κατέληξε να πρωτοστατεί ο Ιλον Μασκ.

Και τα οποία φροντίζουν να δίνουν φωνή σε κάθε διαταραγμένη προσωπικότητα που δεν έχει καταφέρει να αποσπάσει διαφορετικά την προσοχή της κοινωνίας.

Λογικό. Οι συζητήσεις τους παραπέμπουν συνήθως σε διαλόγους φρενοκομείου. Δεν βγάζεις νόημα.

Είναι όμως μια σοβαρή μάζα ανθρώπων (αν και σπανίως η πλειονότητα…) που μετακινείται με την ίδια έξαψη από εποχή σε εποχή κι από θέμα σε θέμα.

Θεωρούν ότι αποτελούν ένα ιδιότυπο και ελαφρώς παραληρηματικό vox populi, το οποίο αισθάνεται περιθωριοποιημένο ή αγνοημένο παρά τη λαϊκή αυθεντικότητα που δηλώνουν ότι εκφράζουν. Ποιοι τους αγνοούν; Οι ελίτ, τα συστήματα εξουσίας, τα κόμματα, οι διεφθαρμένοι και οι διαπλεκόμενοι της πολιτικής.

Συνήθως βεβαίως πηγαίνουν κουβά. Αλλά δεν εγκαταλείπουν την προσπάθεια. Ωστε να επιστρέψουν κάποια άλλη στιγμή με κάποιο άλλο προσωπείο και πρόσχημα.

Ισως επειδή το «σύστημα» που πολεμούν είναι τελικά πάντα το ίδιο. Και λέγεται δημοκρατία.

Αυτήν είναι που δεν γουστάρουν. Και πάντα επιστρατεύεται το ίδιο άλλοθι και τα ίδια παραμύθια για να την πλήξουν ή να την αμφισβητήσουν.

«Συνενοχές», «συγκαλύψεις», «εγκλήματα», «συσκοτίσεις», «συνωμοσίες», «συμφέροντα», «παρωδίες», «σκάνδαλα» όλα παρελαύνουν πασπαλισμένα με μπόλικη οργή, συγκίνηση και μεγαλοστομίες. Πάντα υπάρχει κάτι ύποπτο να αποκαλύψουν. Πάντα κάτι σκοτεινό να ανακαλύψουν. Πάντα κάτι στραβό που αποσιωπάται για ακατάληπτους λόγους.

Δεν είναι ανεξήγητο. Διότι σε αντίθεση με τη ζούγκλα του «αντισυστημισμού», η δημοκρατία είναι το βασίλειο του ορθού λόγου.

Των θεσμών, των κανόνων, της διάκρισης των εξουσιών, των συνταγματικών κανόνων, της επιστήμης, της λογικής, του δικαίου όχι των οπαδών αλλά εκείνου που απονέμεται από τη συντεταγμένη πολιτεία. Αρέσει – δεν αρέσει. Συγκινεί – δεν συγκινεί. Συνεγείρει – δεν συνεγείρει.

Αλλά αυτήν έχουμε. Κι αυτήν οφείλουμε να υπερασπιστούμε απέναντι στους αρνητές της όσο ανυπόληπτοι κι αν είναι. Ακόμη κι όταν υποκριτικά την επικαλούνται.

 Γ. Πρετεντέρης-ΤΟ ΒΗΜΑ