14 + 1 ερωτήσεις και απαντήσεις για τις εκλογές

Η ψηφοφορία θα αρχίσει στις 7: 00 και θα ολοκληρωθεί στις 19:00

Πότε και γιατί ψηφίζουμε;

Στις 4 Οκτωβρίου 2009 θα διεξαχθούν οι βουλευτικές εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Εθνικού Κοινοβουλίου. Πρόκειται για την κατανομή 288 εδρών μεταξύ των 56 εκλογικών περιφερειών της χώρας, ενώ οι υπόλοιπες 12 έδρες καλύπτονται από τους βουλευτές Επικρατείας. Η ψηφοφορία θα αρχίσει στις 07: 00 και θα ολοκληρωθεί στις 19:00.

Ποιοι έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν;

Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι Έλληνες πολίτες που έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους (δηλαδή όσοι έχουν γεννηθεί μέχρι και το έτος 1991), είναι εγγεγραμμένοι σε εκλογικό κατάλογο δήμου ή κοινότητας της χώρας και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν.

Είναι υποχρεωτική η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος;

Σύμφωνα με το νόμο, η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική. Οι διοικητικές κυρώσεις, όπως μη έκδοση διαβατηρίου, άδειας οδήγησης και επαγγέλματος έχουν καταργηθεί, ωστόσο -τυπικά - εξακολουθεί να ισχύει η ποινή φυλάκισης από ένα μήνα έως ένα χρόνο και στέρηση ορισμένων θέσεων και αξιωμάτων, για όσους δεν ψηφίσουν αδικαιολογήτως.

Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμμία επίπτωση για όσους δεν ψηφίσουν.

Από την τυπική - έστω - υποχρέωση εξαιρούνται όσοι: α) έχουν υπερβεί το εβδομηκοστό (70) έτος της ηλικίας τους

β) βρίσκονται κατά την ημέρα της ψηφοφορίας στο εξωτερικό

γ) οι εκλογείς που έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ετεροδημοτών, αλλά δεν κατέστη δυνατή η σύσταση ειδικού εκλογικού τμήματος ετεροδημοτών

Τι είναι εκλογικό διαμέρισμα και εκλογικό τμήμα;

Κάθε Δήμος, ανάλογα με το μέγεθος του εκλογικού σώματος, διαιρείται σε εκλογικά διαμερίσματα που το καθένα έχει από 5.000 έως 15.000 εκλογείς. Για τους Καποδιστριακούς Δήμους κάθε δημοτικό διαμέρισμα αντιστοιχεί σ" ένα εκλογικό άσχετα από τον πληθυσμό του. Οι εκλογείς κάθε εκλογικού διαμερίσματος κατανέμονται αλφαβητικά σε εκλογικά τμήματα. Σε κάθε εκλογικό τμήμα αντιστοιχούν έως 600 εκλογείς.

Τι ισχύει για τους ετεροδημότες;

Οι ετεροδημότες εκλογείς θα ψηφίσουν τους υποψήφιους της εκλογικής περιφέρειας από την οποία προέρχονται στον τόπο διαμονής τους.

Οι ετεροδημότες ψηφίζουν σε αμιγές ή μεικτό εκλογικό τμήμα ετεροδημοτών της έδρας του Νομού που διαμένουν.

Mεικτά εκλογικά τμήματα συστήνονται, όπου στο ίδιο τμήμα ψηφίζουν ετεροδημότες προερχόμενοι από περισσότερες της μιας εκλογικές περιφέρειες. Αμιγή εκλογικά τμήματα συστήνονται όπου στο ίδιο τμήμα ψηφίζουν ετεροδημότες προερχόμενοι από μια εκλογική περιφέρεια.

Αμιγή εκλογικά τμήματα δημιουργούνται όταν ο αριθμός των ετεροδημοτών που προέρχονται από την ίδια βασική εκλογική περιφέρεια είναι μεγάλος. Μεικτά εκλογικά τμήματα δημιουργούνται όταν ο αριθμός των ετεροδημοτών από διάφορες βασικές εκλογικές περιφέρειες είναι μικρός.

Προϋπόθεση για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματός τους, αποτελεί η εγγραφή, για όλη την εφετειακή περιφέρεια, σαράντα (40) τουλάχιστον ετεροδημοτών εκλογέων, που ανήκουν στην ίδια βασική εκλογική περιφέρεια

Τι ισχύει για τους στρατιωτικούς,

λιμενικούς, αστυνομικούς και πυροσβέστες;

Οι εκλογείς που υπηρετούν στην Ελληνική Αστυνομία, στο Πυροσβεστικό Σώμα, στις Ένοπλες Δυνάμεις και στο Λιμενικό Σώμα και εγγράφονται σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, ψηφίζουν στον τόπο που υπηρετούν την ημέρα της ψηφοφορίας τους συνδυασμούς ή μεμονωμένους υποψήφιους της εκλογικής περιφέρειας στην οποία εδρεύει η υπηρεσία τους. Η αναγνώριση των εκλογέων αυτών από την εφορευτική επιτροπή γίνεται με βάση τις στρατιωτικές ή άλλες υπηρεσιακές τους ταυτότητες.

Τι ισχύει για τους ναυτικούς;

Έλληνες ναυτικοί, που υπηρετούν σε πλοία με Ελληνική σημαία και έχουν εγγραφεί σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους, θα ψηφίσουν τους συνδυασμούς και τους υποψηφίους της εκλογικής περιφέρειας που υπάγεται το εκλογικό τμήμα στο οποίο θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα Η αναγνώρισή τους ενώπιον της εφορευτικής επιτροπής γίνεται με την επίδειξη του ναυτικού τους φυλλαδίου.

Τι ισχύει για τους κρατούμενους;

Κατά τις βουλευτικές εκλογές οργανώνονται εκλογικά τμήματα σε κάθε κατάστημα κράτησης. Οι κρατούμενοι που έχουν το δικαίωμα του εκλέγειν, είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και δεν τους έχει επιβληθεί αμετάκλητα παρεπόμενη ποινή στέρησης πολιτικών δικαιωμάτων, ψηφίζουν με βάση αυτούς τους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους.

Υπάρχουμε (και πόσες φορές) στους εκλογικούς καταλόγους;

Οι γενικές βουλευτικές εκλογές της 4ης Οκτωβρίου 2009 θα διεξαχθούν με βάση τους εκλογικούς καταλόγους, όπως αυτοί οριστικοποιήθηκαν μετά τη Β' και Γ’ αναθεώρηση έτους 2009.

Οι εκλογικοί κατάλογοι έχουν καταρτιστεί με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν στα δημοτολόγια και οι Δήμοι έχουν κατανείμει τους εκλογείς σε εκλογικά διαμερίσματα.

Όσοι Έλληνες πολίτες είναι εγγεγραμμένοι σε δημοτολόγια δήμου ή κοινότητας της χώρας και δεν είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους των οικείων ΟΤΑ, έχουν τη δυνατότητα μέχρι και το πέρας διεξαγωγής της ψηφοφορίας της 4ης Οκτωβρίου 2009, να απευθυνθούν στο δήμο ή την κοινότητα, στα δημοτολόγια των οποίων είναι εγγεγραμμένοι και να ζητήσουν πιστοποιητικό εγγραφής τους στα δημοτολόγια, προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.

Όσοι από τους πολίτες είναι εγγεγραμμένοι μόνο στα μητρώα αρρένων και όχι στα δημοτολόγια δήμου ή κοινότητας της χώρας, μπορούν να εφοδιαστούν με πιστοποιητικό που να βεβαιώνει την εγγραφή τους στα μητρώα αρρένων.

Σε περίπτωση εγγραφής στα δημοτολόγια δύο ή περισσοτέρων Δήμων, ο πολίτης οφείλει κατά την άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος να υπογράψει υπεύθυνη δήλωση ότι γνωρίζει πως είναι διπλοεγγεγραμμένος και δεν ψήφισε αλλού, καθώς κάτι τέτοιο είναι παράνομο και επιφέρει ποινικές κυρώσεις (φυλάκιση τουλάχιστο τριών μηνών μέχρι πέντε χρόνια και στέρηση των αξιωμάτων και θέσεων).

Τι χρειάζεται να έχουμε μαζί μας για να ασκήσουμε το εκλογικό μας δικαίωμα;

Η αναγνώριση των εκλογέων γίνεται με βάση την αστυνομική τους ταυτότητα ή το διαβατήριό τους, ακόμη και αν έχει λήξει. Αρκεί και η «κομμένη» αστυνομική ταυτότητα, όχι όμως το δίπλωμα οδήγησης.

Τα εκλογικά βιβλιάρια έχουν καταργηθεί και η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος γίνεται βάσει του ειδικού εκλογικού αριθμού, που είναι ατομικός και μοναδικός.

Τον αριθμό αυτό μπορούν οι εκλογείς να πληροφορούνται από την ειδική σελίδα του Υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε που ψηφίζεις», ωστόσο δεν είναι απαραίτητο να τον απομνημονεύσουν, καθώς είναι καταχωρημένος στους εκλογικούς καταλόγους

Πόσους σταυρούς προτίμησης μπορούμε να βάλουμε;

Κάθε εκλογέας μπορεί να εκφράσει την προτίμησή του υπέρ υποψηφίων, σημειώνοντας σταυρό παραπλεύρως του ονόματός τους στο ψηφοδέλτιο του συνδυασμού.

Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από ένας μέχρι και τρεις βουλευτές, έναν σταυρό.

Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από τέσσερις έως και επτά βουλευτές, μέχρι δύο σταυρούς.

Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται από οκτώ έως και δώδεκα βουλευτές, μέχρι τρεις σταυρούς.

Στις εκλογικές περιφέρειες, όπου εκλέγονται περισσότεροι από δεκατρείς βουλευτές, μέχρι τέσσερις σταυρούς

Τι προβλέπεται για εκλογείς που χρίζουν βοηθείας;

Εκλογείς, οι οποίοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε παρατεταμένη αναμονή προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, όπως π.χ. κυοφορούσες γυναίκες, υπερήλικες, ανάπηροι, ασθενείς κ.λπ., καθώς και όσοι καλύπτουν υπηρεσιακές ανάγκες (όπως αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, της Ελληνικής Αστυνομίας ή υπάλληλοι που εκτελούν υπηρεσία για τις εκλογές, συμπεριλαμβανομένων και των υπαλλήλων του ΟΤΕ), πρέπει να ψηφίζουν με απόλυτη προτεραιότητα.

Για το σκοπό αυτό απευθύνονται στον αντιπρόσωπο της δικαστικής αρχής ή σε μέλος της εφορευτικής επιτροπής, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να τους εξυπηρετήσουν.

Τι μπορούμε να κάνουμε αν υποπέσει στην αντίληψή μας ότι σημειώνεται κάποια παράβαση του νόμου στη διάρκεια της ψηφοφορίας;

Κάθε εκλογέας ή υποψήφιος ή αντιπρόσωπος αυτού, έχει το δικαίωμα να υποβάλει στην εφορευτική επιτροπή ενστάσεις σχετικές με παραβάσεις νόμου που συντελέστηκαν κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας μέσα ή έξω από το εκλογικό τμήμα.

Οι ενστάσεις είναι έγγραφες και καταχωρούνται υποχρεωτικά στο βιβλίο πρακτικών της επιτροπής.

Η υποβολή οποιασδήποτε ένστασης δεν διακόπτει την ψηφοφορία.

Για τις ενστάσεις και για κάθε άλλο ζήτημα που τυχόν προκύψει, αποφασίζει η εφορευτική επιτροπή αιτιολογημένα, είτε αμέσως, είτε μετά το τέλος της ψηφοφορίας.

Αναφορικά με την εγκυρότητα των ψηφοδελτίων, μπορεί να υποβληθεί ένσταση από κάθε μέλος της εφορευτικής επιτροπής, από το δικαστικό αντιπρόσωπο και τους υποψηφίους ή τους αντιπροσώπους τους. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, η εφορευτική επιτροπή αποφασίζει, κατόπιν ακρόασης του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής.

Σημειώνεται ότι η φροντίδα για την τήρηση της δημόσιας τάξης και ασφάλειας στον τόπο της ψηφοφορίας και γύρω από αυτόν ανήκει στην εφορευτική επιτροπή. Για το σκοπό αυτό και εφόσον κριθεί απαραίτητο, η προορισμένη δύναμη της αστυνομίας που φρουρεί το εκλογικό τμήμα υπάγεται σ’ αυτήν και εκτελεί αμέσως τις αιτήσεις και υποδείξεις της.

Μπορεί να παραταθεί η ψηφοφορία;

Με την παρέλευση της καθορισμένης ώρας λήξης της ψηφοφορίας και εφόσον διαπιστωθεί ότι υπάρχουν ακόμη εκλογείς που επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, η εφορευτική επιτροπή μπορεί να παρατείνει την ψηφοφορία για δύο ώρες κατ’ ανώτατο όριο.

Σε περίπτωση διακοπής, για οποιονδήποτε λόγο, της ψηφοφορίας, αυτή παρατείνεται με συμφωνία και του αντιπροσώπου της δικαστικής αρχής, για χρονικό διάστημα ίσο με τη διάρκεια της τυχόν διακοπής.

Σε ιδιαίτερα εξαιρετικές και απόλυτα δικαιολογημένες περιπτώσεις, η εφορευτική επιτροπή μπορεί να παρατείνει την ψηφοφορία και πέρα από τις δύο ώρες καθώς και από το χρόνο που διήρκεσαν οι διακοπές, μέχρι να εξαντληθεί ο αριθμός των παρόντων εκλογέων.

Προβλέπεται άδεια για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος;

Σύμφωνα με το νόμο, στους τακτικούς υπαλλήλους των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου χορηγείται από την αρμόδια προϊσταμένη αρχή, ύστερα από εκτίμηση των υπηρεσιακών αναγκών κατά την ημέρα της εκλογής, ειδική άδεια απουσίας, που καλύπτει τον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μετάβασή τους στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και την επιστροφή τους απ' αυτόν.

Ο χρόνος της άδειας αυτής δεν συνυπολογίζεται στο χρόνο της κανονικής άδειας που δικαιούνται οι υπάλληλοι αυτοί, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις.

Με την ίδια διαδικασία και προϋποθέσεις είναι δυνατό να χορηγείται ειδική άδεια απουσίας με αποδοχές στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του δημοσίου, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και στο προσωπικό των υπόλοιπων νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα οποιασδήποτε κατηγορίας κλάδου και σχέση εργασίας.

Τα παραπάνω μπορεί να εφαρμοστούν ανάλογα και για το προσωπικό των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, όπως καθορίζεται με απόφαση που εκδίδεται από το υπουργείο Εργασίας.

ΤΑ ΝΕΑ