Πως θα κυβερνήσει ο "Καλλικράτης"

Θητεία 5 χρόνων - εκλέγεσθαι από τα 18 και όλες οι αλλαγές του «Καλλικράτη» στο 500 σελίδων νομοσχέδιο που παρουσίασε στο υπουργικό συμβούλιο ο Γ. Ραγκούσης- «Αδιαπραγμάτευτα» τα γεωγραφικά όρια των μέχρι ...343 νέων Δήμων, καθώς μόνο για 14 από αυτούς, υπάρχουν δύο «εναλλακτικές»
Θητεία πέντε χρόνων -αντί τεσσάρων που ισχύει μέχρι σήμερα- για τις νέες αιρετές διοικήσεις των Δήμων και των Περιφερειών ώστε να συμπίπτουν με τις ευρωεκλογές καθώς και δικαίωμα εκλογής στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια από την ηλικία των 18 χρόνων, εξήγγειλε ο πρωθυπουργός κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου για τη διοικητική μεταρρύθμιση, στο υπουργικό συμβούλιο.
«Τέλος εποχής για το πιο συγκεντρωτικό κράτος της Ευρώπης», χαρακτήρισε τις μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο των ...500 σελίδων ο υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης, παρουσιάζοντας τις βασικές αρχές του. Τόνισε ότι αποτελεί προεκλογική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ, μέρος του Προγράμματος Σταθερότητας (αφού μειώνει κατά 1,8 δις το ετήσιο κόστος της υπάρχουσας περιφερειακής διοίκησης) και απάντησε εμμέσως στα κύρια σημεία της κριτικής που έχει δεχθεί μέχρι σήμερα ο «Καλλικράτης», από εκπροσώπους της Αυτοδιοίκησης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης.
Το νομοσχέδιο δίνεται στη δημοσιότητα προκειμένου να αρχίσει η διαβούλευση, πριν κατατεθεί για ψήφιση. Και η διαβούλευση, εκτός από το στόχο της βελτίωσής του στα «σημεία» και όχι στη γενική φιλοσοφία και τις αρχές της ισοτιμίας που το διέπουν (σύμφωνα πάντα με την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών), θα κρίνει και το μέλλον 14 δήμων, όπου στο θέμα των συνενώσεων, δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση για την βέλτιστη λύση συνένωσής τους. Έτσι, κατατίθενται δύο προτάσεις και θα προκριθεί η τελική, ως αποτέλεσμα της διαβούλευσης και θα ενσωματωθεί στο νομοσχέδιο που θα κατατεθεί στη βουλή. Επίσης, θεσπίζεται μητροπολιτική αυτοδιοίκηση Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
Επιγραμματικά, τα σημαντικότερα σημεία του νομοσχεδίου έχουν ως εξής:
-Δημιουργούνται 334 έως 343 νέοι δήμοι, από τους 910 δήμους και τις 124 κοινότητες που υπάρχουν σήμερα. Οι δήμοι προκύπτουν από τον πληθυσμό της επίσημης απογραφής του 2001. Έχουν ελάχιστο μέγεθος 10.000 κατοίκους και άνω των 25.000 κατοίκων οι μητροπολιτικοί δήμοι. Οι συνενώσεις αφορούν το γεωγραφικό σύνολο των παλαιών δήμων, επί του παρόντος... Κάθε νησί είναι ένας δήμος εκτός από τα πολύ μικρά, ενώ οι ορεινοί δήμοι ορίζονται από την «Ελληνική στατιστική αρχή», εφόσον έχουν άνω του 50% ορεινό έδαφος και πληθυσμό 2.000 κατοίκων. Τα κριτήρια επιλογής είναι ενιαία. Η αλλαγή είναι τεράστια, καθώς σήμερα το 88% των ΟΤΑ είναι μικρότεροι των 10.000 κατοίκων.
-Οι αιρετές περιφέρειες παραμένουν  13 με τα ίδια γεωγραφικά όρια των υπαρχουσών, ενώ δημιουργούνται και 7 κρατικές διοικήσεις.
-Δημιουργείται ο θεσμός του «Συμπαραστάτη του δημότη» και του «Συμπαραστάτη του επιχειρηματία», ως ανεξάρτητες αρχές όπως ο «Συνήγορος του πολίτη».
-Δημιουργείται νέο σύστημα εποπτείας των ΟΤΑ, ως προς τη νομιμότητα και τα οικονομικά τους, ξεπληρώνονται τα χρέη των συνενούμενων δήμων και επιτρέπεται η λήψη δανείων από τους ΟΤΑ ύψους αντίστοιχου μόλις του 5,5% των ετήσιων τακτικών εσόδων τους. Παραπέμπονται αιρετοί και υπάλληλοι στον ελεγκτή νομιμότητας  για ζημιά που πιθανόν προκάλεσαν στο δήμο , επίσης  για πειθαρχικό έλεγχο, ενώ παράνομες αποφάσεις τους ακυρώνονται.
-Παραμένει το σύνολο των υπαρχουσών δημοτικών υπηρεσιών και δημιουργούνται νέες υπηρεσίες εκσυγχρονισμού της διοίκησης (ηλεκτρονικά ΚΕΠ, εξυπηρέτηση δημότη στο σπίτι, έξυπνη κάρτα κλπ).
-Περιορίζονται κατά 65% οι επιχειρήσεις των ΟΤΑ
- Οι μόνιμοι υπάλληλοι κατοχυρώνουν όλα τα εργασιακά και ασφαλιστικά τους δικαιώματα. Εφόσον παρατηρούνται ελλείψεις σε κάποιους ΟΤΑ και πλεονασματικό προσωπικό σε άλλους, ισχύουν και οι υποχρεωτικές μετατάξεις.
-Εξασφαλίζονται αρμοδιότητες που ασκούνταν από τα υπουργεία, μέχρι των ορίων της συνταγματικότητας.
-Εξασφαλίζονται μόνιμοι πόροι άμεσα συνδεδεμένοι με ισχυρούς υπάρχοντες φόρους. Καμία αρμοδιότητα που να μη συνοδεύεται από τους ανάλογους πόρους.
-Δημιουργείται επιχειρησιακό πρόγραμμα μετάβασης των συνενούμενων ΟΤΑ και υπηρεσιών από τις περιφέρειες στους δήμους, που θα ξεκινήσει από την ψήφιση του νομοσχεδίου και θα διαρκέσει μέχρι και τους 6 πρώτους μήνες του 2011, αλλά και μέχρι 2,5 χρόνια αργότερα.
-Μειώνεται στο 50% ο αριθμός των  δημοτικών συμβούλων, στο 60% των περιφερειακών συμβούλων, στο 65% των μελών διοικητικών συμβουλίων  φορέων των ΟΤΑ.
-Σε τουλάχιστον 1,8 δισεκατομμύρια ευρώ εκτιμάται ότι ανέρχεται η εξοικονόμηση πόρων από την εφαρμογή του «Καλλικράτη».
- Για την προετοιμασία του νομοσχεδίου εργάστηκαν 70 επιστήμονες και ειδικοί αφιλοκερδώς.