Γιατί έπεσαν τα F-16

Σε τραγικό δυστύχημα με έναν νεκρό και δύο τραυματίες πιλότους εξελίχθηκε εναέρια μάχη «στα όρια» μεταξύ δύο ομάδων αεροσκαφών F-16 της Σούδας, δύο εκ των οποίων συγκρούστηκαν σε θαλάσσια περιοχή στο νοτιοανατολικό άκρο της Κρήτης χθες, λίγο μετά το μεσημέρι.
Η βίαιη, μοιραία σύγκρουση των δύο F-16 που ανήκαν στην ίδια «ομάδα βομβαρδισμού» έγινε κατά τη φάση της αποφυγής εικονικών πυρών από την αντίπαλη «ομάδα αναχαίτισης» με ίδιου τύπου αεροσκάφη. Δευτερόλεπτα πριν, τα αεροσκάφη που συγκρούστηκαν είχαν εξαπολύσει (εικονικά) πυρά κατά των «εχθρικών» F-16 με τα οποία είχαν εμπλακεί σε μια σκληρή αερομαχία με ανεβοκατεβάσματα σε οριακές συνθήκες. Οι ακριβείς συνθήκες της σύγκρουσης που οδήγησαν στον ακαριαίο, όπως φαίνεται, θάνατο του 33χρονου σμηναγού Αναστασίου Μπαλατσούκα από την Αρτα δεν έχουν ακόμα ξεκαθαριστεί. Ωστόσο με βάση τις καταγραφές των ραντάρ και τις μαρτυρίες των δύο διασωθέντων πιλότων του άλλου F-16 η σύγκρουση έγινε «σώμα με σώμα» σε ύψος περίπου 700 μέτρων και σε απόσταση 15 μιλίων από την ακτή, ανοικτά της Ιεράπετρας, δυτικά της νήσου Χρυσή. Η διερεύνηση που διατάχθηκε θα ρίξει φως στις συνθήκες του δυστυχήματος και θα διαπιστωθεί αν υπήρξε έλλειψη επίβλεψης, παράλειψη κανόνων, ατυχής χειρισμός ή τεχνικό πρόβλημα. Το κόστος αγοράς των δύο αεροσκαφών ήταν 66 εκατομμύρια δολάρια.

Η σύγκρουση σήμανε συναγερμό στην αεροπορική βάση της Σούδας και στη Μοίρα «Αλεπού» (340 Μ.) στην οποία ανήκαν τα συνολικά 6 F-16 που συμμετείχαν στην άσκηση. Αμέσως άρχισε επιχείρηση έρευνας και διάσωσης με εναέρια και πλωτά μέσα.

Πρώτος εντοπίστηκε μισή ώρα μετά το δυστύχημα από αλιευτικό σκάφος ο 35χρονος σμηναγός Ιωσήφ Αναστασάκης από την Αθήνα, βαριά τραυματισμένος στον θώρακα (διάτρηση πνεύμονος) και το πρόσωπο. Δέκα λεπτά μετά εντοπίστηκε από το ίδιο σκάφος ο 25χρονος ανθυποσμηναγός Παύλος Βοντζάκης από τα Χανιά. Ο πρώτος ήταν εκπαιδευτής του δεύτερου και ένας από τους έμπειρους πιλότους της μοίρας.

Το σωσίβιο και το μαχαίρι επιβίωσης ήταν τα πρώτα αντικείμενα του νεκρού πιλότου του μονοθέσιου F-16 που βρέθηκαν στις 16.17 ενώ λίγο αργότερα εντοπίστηκε η σορός του.

Για τους δύο ζώντες πιλότους στήθηκε εναέρια γέφυρα με ελικόπτερα προκειμένου να μεταφερθούν στο Νοσοκομείο Ιεράπετρας. Η κατάσταση της υγείας του Ι. Αναστασάκη κρίθηκε αμέσως ιδιαίτερα σοβαρή. Ο σμηναγός υπέστη τρεις ανακοπές, αλλά οι γιατροί κατόρθωσαν να τον επαναφέρουν. Ο ανθυποσμηναγός Π. Βοντζάκης είχε μόνο κατάγματα στα πόδια. Επειτα από εντατικές προσπάθειες ανάνηψης που έγιναν στην Ιεράπετρα ο Αναστασάκης μεταφέρθηκε αεροπορικώς στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου και μέχρι αργά το βράδυ η κατάστασή του χαρακτηριζόταν από το ΓΕΑ «ιδιαίτερα κρίσιμη».

Η πολιτική ηγεσία
Αναφερόμενος στον τραγικό θάνατο του πιλότου και αφού εξέφρασε τα συλλυπητήριά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τόνισε: «Μας υπενθύμισε τον σεβασμό που νιώθουμε για εκείνους που με έντονη αίσθηση ευθύνης έπεσαν στον βωμό του καθήκοντος». Ο Πρωθυπουργός εξέφρασε βαθιά οδύνη για την απώλεια του πιλότου, συλλυπητήρια στην οικογένειά του και ευχήθηκε ταχεία ανάρρωση στους τραυματίες. Ο κ. Βενιζέλος χαρακτήρισε «μαύρη ημέρα» τη χθεσινή για τις Ενοπλες Δυνάμεις και κήρυξε διακλαδικό πένθος.


Λείπουν δύο συστήματα προστασίας

ΔΥΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ, τα οποία υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαν να είχαν συμβάλει τόσο στην αποφυγή της σύγκρουσης όσο και στον έγκαιρο εντοπισμό του πιλότου του F-16, περιλαμβάνονται για χρόνια στη λίστα των αναγκαίων μεν αλλά μη παραγγελθέντων υλικών της Πολεμικής Αεροπορίας. Το πρώτο αποτελεί τμήμα του συστήματος καταγραφής και μετάδοσης δεδομένων εναέριας μάχης και πρόκειται ουσιαστικά για έναν «συναγερμό» προς τον πιλότο σε περίπτωση που πλησιάσει πέραν ενός ορίου ασφαλείας άλλο αεροσκάφος. Για την απόκτηση του συστήματος αυτού έγινε διαγωνισμός το 2002, αλλά η αγορά δεν πραγματοποιήθηκε τελικά διότι υπήρξε ένσταση από αμερικανικής πλευράς, καθώς το υλικό δεν ήταν συμβατό με το made in USΑ αεροσκάφος. Αργότερα- 2004- ξανάρχισε διαδικασία προμήθειας με νέες προδιαγραφές, η οποία εκκρεμεί. Για το πλήρες σύστημα ωστόσο υπάρχει πρόβλεψη στο υπό αναθεώρηση εξοπλιστικό πρόγραμμα.

Η δεύτερη συσκευή είναι η νέου τύπου Προσωπική Συσκευή Εντοπισμού (ΡLΒ)

μέσω GΡS, η οποία δείχνει με ακρίβεια τη θέση του πιλότου όταν εγκαταλείψει το αεροσκάφος για να εντοπιστεί από τα συνεργεία διάσωσης. Οι πιλότοι των ελληνικών μαχητικών έχουν αντίστοιχη συσκευή, ωστόσο εδώ και χρόνια έχει κριθεί αναγκαίο να αγοραστούν νέες με περισσότερες δυνατότητες. 
ΤΑ ΝΕΑ