Τρεις απαντήσεις για την περίοδο 1989-90

Tου Kωνσταντινου Κ. Mητσοτακη Πολλά έχουν γραφεί για την ανήσυχη και δύσκολη περίοδο 1989-90. Πιστεύω ότι η πλήρης αλήθεια για τα όσα συνέβησαν πρέπει να λεχθεί, ενόσω ακόμη υπάρχουν στη ζωή οι πρωταγωνιστές. Παίρνω αφορμή, για να αποσαφηνίσω ορισμένα ζητήματα, την επιστολή του συγγραφέα, αντιστασιακού κ. Τάκη Λαζαρίδη, τον οποίο θεωρώ έναν γενναίο και τίμιο αντιστασιακό, η οποία δημοσιεύθηκε στον «Ελεύθερο Τύπο» στις 27 Νοεμβρίου 2010. Ακολουθώ τη δική του σειρά:1. Ποτέ δεν είπα ότι «δεν έπρεπε να παραπεμφθεί σε δίκη ο Ανδρέας Παπανδρέου». Απαντώντας σε σχετική ερώτηση είπα ότι η παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου, όπως εκ των υστέρων απεδείχθη, πολιτικά δεν ωφέλησε ούτε εμάς ούτε, προπαντός, την Αριστερά. Απόδειξη το αποτέλεσμα των εκλογών, μετά την παραπομπή του, το ΠΑΣΟΚ ενισχύθηκε, η Αριστερά καθαρά έχασε και η Νέα Δημοκρατία ωφελήθηκε ελάχιστα. Για την εποχή εκείνη πολλοί, εκ των υστέρων, είπαν διάφορα για δήθεν διαφωνίες για την παραπομπή. Η αλήθεια είναι ότι σε μένα κανείς δεν διατύπωσε επιφυλάξεις. Ο μόνος που διερωτήθηκε, κάποια στιγμή, εάν καλά κάνουμε που παραπέμπουμε και τον Ανδρέα Παπανδρέου, ήταν ο Χαρίλαος Φλωράκης. Του απήντησα: «Χαρίλαε, το υποσχεθήκαμε στον λαό, πρέπει να τηρήσουμε τον λόγο μας», και συμφώνησε, προπαντός γιατί, αδιαμφισβήτητα, υπήρχαν αποχρώσες ενδείξεις ενοχής για τον Ανδρέα Παπανδρέου. Ελέχθη, και αυτό εκ των υστέρων, ότι ο πρόεδρος, Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε πει την περίφημη φράση: «Εναν τέως πρωθυπουργό δεν τον στέλνεις φυλακή, τον στέλνεις σπίτι του». Ξεκαθαρίζω ότι σε μένα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ποτέ δεν είπε λέξη για την παραπομπή του Ανδρέα Παπανδρέου. Αντίθετα, δε, είχα την αίσθηση ότι συμφωνούσε με την πολιτική που ακολουθούσαμε. Και εν πάση περιπτώσει, όπως είπα στην πρόσφατη συνέντευξή μου στον Αλέξη Παπαχελά στον ΣΚΑΪ, για μένα είναι αδιανόητο ότι μπορεί ο πρωθυπουργός να είναι υπεράνω του ποινικού νόμου και κάτι τέτοιο δεν ισχύει πουθενά στον πολιτισμένο κόσμο. Ο πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας και ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών λογοδοτούν ενώπιον της Δικαιοσύνης. 2. Τι εννοούσα με τη φράση: «Εάν κουνούσα το μικρό μου δαχτυλάκι ο Ανδρέας Παπανδρέου θα καταδικαζόταν...», το διευκρίνισα πλήρως στη συνέντευξή μου στον κ. Παπαχελά στον ΣΚΑΪ. Με τον νόμο «περί ευθύνης υπουργών», που ίσχυε τότε –νόμο που ευτυχώς άλλαξε– η πλειοψηφία που παρέπεμπε πολιτικό στη Δικαιοσύνη είχε και την ευθύνη της στήριξης της κατηγορίας στη δίκη. Βουλευτές εκάλυπταν την εισαγγελική έδρα. Με βάση αυτόν τον νόμο, εγώ, ως αρχηγός της πλειοψηφίας που παρέπεμψε τον Ανδρέα Παπανδρέου, είχα την υποχρέωση και να στηρίξω την κατηγορία. Αυτό όμως ήρχετο σε αντίθεση με το υπέρτερο χρέος που αισθανόμουν, ως πρωθυπουργός, να αποφύγω πάσα ανάμειξη στο έργο της Δικαιοσύνης. Αδιαμφισβήτητο γεγονός είναι ότι και εγώ και η κυβέρνησή μου αποφύγαμε επιμελώς κάθε ανάμειξη. Ολο αυτό το διάστημα δεν επικοινωνούσα καν με τον κ. Βασίλειο Κόκκινο, ούτε για άλλα θέματα, για να μην υπάρξει οιαδήποτε παρεξήγηση. Στον Ανδρέα Παπανδρέου είχα χρέος να εξασφαλίσω δίκαιη δίκη. Αυτό το επέτυχα. Το Ειδικό Δικαστήριο λειτούργησε άψογα. Ο κ. Βασίλειος Κόκκινος διηύθυνε με ιδιαίτερη ικανότητα τη δύσκολη διαδικασία και κατά γενική αναγνώριση, η δίκη ήταν άψογη. Θα μπορούσα να προσθέσω ότι στις ελάχιστες περιπτώσεις που εγώ αναμείχθηκα, ενήργησα υπέρ του Ανδρέα Παπανδρέου, όπως στην περίπτωση που απειλήθηκε ότι θα διαταχθεί η βίαια προσαγωγή του για να δώσει κατάθεση. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι την περίοδο εκείνη πετύχαμε το απίστευτο να συγκροτήσουμε οικουμενική κυβέρνηση με συμμετοχή του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος την ίδια εποχή δεδικάζετο από το Ειδικό Δικαστήριο. 3. Από το βιβλίο του αρεοπαγίτη κ. Σπυρίδωνα Σπύρου, πληροφορήθηκα τη γραπτή μαρτυρία του Μίκη Θεοδωράκη στο βιβλίο του «Αξιος Εστί», ότι δήθεν «μια εβδομάδα προ της εκδόσεως της απόφασης του Ειδικού Δικαστηρίου συνήλθε, υπό την προεδρία μου, η Κυβερνητική Επιτροπή και αποφάσισε την αθώωση του Ανδρέα Παπανδρέου. Την απόφαση αυτή μετέφερε στο Ειδικό Δικαστήριο ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Αθανάσιος Κανελλόπουλος». Λυπούμαι, αλλά τα όσα λέγει ο Μίκης είναι εξ ολοκλήρου ανακριβή. Ανάγονται στο πεδίο της φαντασίας. Ηταν παντελώς αδιανόητο να συμβεί τέτοια ωμή παρέμβαση στη δίκη από μια κυβέρνηση σαν τη δική μας. Η Κυβερνητική Επιτροπή ήταν μεν άτυπο όργανο, είχε όμως γραμματεία και τηρούσε –όχι στενογραφημένα– πρακτικά, οι αποφάσεις της όλες ήταν διατυπωμένες. Επικαλούμαι τη μαρτυρία τού τότε γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής, κ. Κυριάκου Γριβέα, και όλων των επιζώντων μελών, ότι κάτι τέτοιο ποτέ δεν συνέβη. Ρώτησα ο ίδιος τον κ. Σπ. Σπύρου εάν σε αυτόν παρενέβη ο κ. Αθ. Κανελλόπουλος και μου είπε όχι. Εντούτοις, το αναπαράγει και προπαντός το θεωρεί αληθές. Ολα τα υπόλοιπα μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου μπορούν να μαρτυρήσουν εάν υπήρξε οιαδήποτε παρέμβαση. Αυτά ως προς τα πραγματικά περιστατικά. Με κίνδυνο να γίνω μονότονος, θα επαναλάβω ότι ένα πράγμα μπορεί να δώσει λύση στο μεγάλο πρόβλημα της διαφθοράς του πολιτικού κόσμου, η υπαγωγή των πολιτικών και των υπουργών και των πρωθυπουργών, όλων των πολιτικών, επί ίσοις όροις με τους απλούς πολίτες, εις την κοινή Δικαιοσύνη. Εχω την ελπίδα ότι την άποψη αυτή, που λίγοι στο παρελθόν υποστηρίζαμε, σήμερα την αποδέχεται η παμψηφία του πολιτικού κόσμου και πράγματι υπάρχει ελπίδα, επιτέλους το θέμα αυτό να λυθεί. Καθημερινή