Μιχαήλ Γκορµπατσόφ: Ο άνθρωπος που άλλαξε τον κόσµο

Λίγοι άνθρωποι µπορούν να ανταποκριθούν στον τίτλο κάποιου «που άλλαξε τον κόσµο», αλλά ο Μιχαήλ Γκορµπατσόφ ανήκει σίγουρα σ’ αυτούς. Σήµερα ο τελευταίος ηγέτης της ΕΣΣΔ συµπληρώνει τα 80 του χρόνια – η Δύση το γιορτάζει µε αποκορύφωµα τη µεγάλη εκδήλωση που θα γίνει προς τιµήν του στο τέλος του µήνα στο Λονδίνο. Οι συµπατριώτες του πάντως δείχνουν εχθρικοί ή αδιάφοροι απέναντί του και η µοναδική εκδήλωση για εκείνον είναι µια φωτογραφική έκθεση για τα χρόνια του στην εξουσία.

Ο ίδιος ο Γκορµπατσόφ µιλά συχνά τον τελευταίο καιρό και πολύ πιο έντονα από ό,τι µέχρι σήµερα, ιδιαίτερα για την πολιτική κατάσταση στη χώρα του. Χαρακτήρισε τη Ρωσία «µίµηση δηµοκρατίας», όπου το Κοινοβούλιο και τα δικαστήριο δεν έχουν την απαραίτητη ανεξαρτησία από την κυβέρνηση, ενώ το κυβερνών κόµµα είναι ένα «κακέκτυπο» του ΚΚΣΕ. Ο Γκορµπατσόφ, οι προσπάθειες του οποίου να µεταρρυθµίσει το σοβιετικό σύστηµα οδήγησαν τελικά στην κατάρρευσή του, θεωρεί ότι πολλές από τις δικές του δηµοκρατικές κατακτήσεις έχουν ανατραπεί και δεν µπορεί να κρύψει την περιφρόνησή του για τη σηµερινή ηγεσία.

ΚΆΤΗΓΟΡΕΊ τον Πούτιν, που ήταν πρόεδρος της Ρωσίας από.. το 2000 έως το 2008, ότι επέστρεψε τη χώρα στο µονοκοµµατικό κράτος, στη λογοκρισία και στην απαγόρευση της έκφρασης αντίθετης γνώµης. Τότε γιατί τον υποστήριζε έως το 2007; «Οταν ανέλαβε ο Πούτιν, η χώρα ήταν στα πρόθυρα της διάλυσης και το κυριότερο ήταν η σταθεροποίηση. Ο Πούτιν έδρασε µερικές φορές µε αυταρχικές µεθόδους και διέπραξε κάποια λάθη, αλλά τα κατάφερε και ο λαός τον στήριξε. Μετά άλλαξε».

Κάνοντας τον απολογισµό της δικής του παρουσίας στο Κρεµλίνο και της προσπάθειας φιλελευθεροποίησης της ΕΣΣΔ, είπε ότι καταλάβαινε πως µε αυτόν τον τρόπο θα διέβρωνε την εξουσία του, αλλά ξεκίνησε τις µεταρρυθµίσεις επειδή η χώρα τις χρειαζόταν πολύ. «Θα µπορούσα να έχω απολαύσει την εξουσία όπως άλλοι πολιτικοί πριν και έπειτα από µένα», δήλωσε στην εφηµερίδα «Νοβάγια Γκαζέτα», της οποίας είναι συνιδιοκτήτης. «Οµως... αισθανόµουν την τεράστια και ανυπόµονη λαϊκή απαίτηση για αλλαγές».

Σε ΟΛΕΣ τις συνεντεύξεις του αναφέρεται ξανά και ξανά στην περεστρόικα – στην προώθηση µεταρρυθµίσεων στην οικονοµία και την κοινωνία –, που όµως σήµαινε και το τέλος της εξασφαλισµένης εργασίας. Η ξαφνική αύξηση της ανεργίας τον έκανε πολύ γρήγορα αντιπαθή στις µεγάλες µάζες των Ρώσων. Αυτές οι µεταρρυθµίσεις οδήγησαν και στη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης, καθώς χώρες όπως η Λιθουανία και η Ουκρανία, τις οποίες είχε προσαρτήσει ο Στάλιν, ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους. Οι ιστορικοί ακόµα δεν έχουν καταλήξει εάν ο Μιχαήλ Γκορµπατσόφ είχε πλήρη επίγνωση των συνεπειών των αποφάσεών του. Πάντως είναι βέβαιο ότι οι αλλαγές ήρθαν πιο γρήγορα απ’ ό,τι περίµενε. Σήµερα ο Μιχαήλ Γκορµπατσόφ παρακολουθεί τις εξεγέρσεις στον αραβικό κόσµο και θεωρεί ότι κάτι ανάλογο θα γίνει και στη Ρωσία, µόνο που «εδώ το τέλος θα είναι πολύ χειρότερο. Διαβάζω την περιουσία που έχει ο Ροµάν Αµπράµοβιτς και δεν το πιστεύω. Ντρέποµαι...».

Ονειρα

«Ο λένιν είπε κάποτε ότι πρέπει να έχουµε όνειρα. Και για µένα ο Λένιν είναι ακόµα σηµαντικός. τον κόσµο τον άλλαξαν οι ιδεαλιστές», λέει ο Γκορµπατσόφ

Παγωνιά στη Ρωσία

ΕΝΑΣ ΣΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ Ρώσους θεωρεί τον Μιχαήλ Γκορµπατσόφ υπεύθυνο για την κατάρρευση της σοβιετικής αυτοκρατορίας και για το χάος που ακολούθησε, σύµφωνα µε δηµοσκόπηση του ινστιτούτου Vtsiom που έγινε µε αφορµή τα σηµερινά του γενέθλια. Σχεδόν οι µισοί, ποσοστό 47%, δηλώνουν «αδιάφοροι» απέναντί του, διπλάσιος αριθµός απ’ ό,τι πριν από δέκα χρόνια, σύµφωνα µε το γκάλοπ που έγινε σε δείγµα 1.600

πολιτών. Το 20% των Ρώσων αισθάνεται «περιφρόνηση» για τον τιµηµένο µε Νοµπέλ Ειρήνης το 1990 πολιτικό, ενώ µόνο το 10% νιώθει για εκείνον «σεβασµό». Στην ερώτηση ποια θεωρούν ως τα πιο σηµαντικά επιτεύγµατα του ανθρώπου που διετέλεσε γ.γ. του ΚΚΣΕ από το 1985 έως το 1991, το 10% των Ρώσων επιλέγει τις «δηµοκρατικές ελευθερίες», το 5% το «τέλος του ψυχρού πολέµου», ενώ το 73% δεν έχει γνώµη. Το 7% τον κατηγορεί για την εκστρατεία του εναντίον των οινοπνευµατωδών.

ΕΝΤΕΛΏΣ ΆΝΤΊΘΕΤΗ είναι η γνώµη που υπάρχει για τον Γκορµπατσόφ εκτός Ρωσίας. Ο Ρίγκαν τον περιέγραφε ως «χαρισµατικό» και η Μάργκαρετ Θάτσερ έλεγε ότι «µαζί του µπορώ να συνεννοηθώ». Η µεγάλη φιλανθρωπική εκδήλωση που διοργανώνεται για τις 30 Μαρτίου στο Ρόγιαλ Αλµπερτ Χολ του Λονδίνου είναι ενδεικτική της φήµης που απολαµβάνει στη Δύση. Σ’ αυτήν θα πάρουν µέρος καλλιτέχνες όπως ο Μπράιν Φέρι, η Σίρλεϊ Μπάσεϊ, οι Σκόρπιονς, ο Πολ Ανκα αλλά και η Συµφωνική Ορχήστρα του Λονδίνου καθώς και σολίστ από τα Μπολσόι. Παρουσιαστές θα είναι η Σάρον Στόουν και ο Κέβιν Σπέισι, ενώ προβλέπεται να παραστούν προσωπικότητες απ’ όλο τον κόσµο.


Οι σταθµοί στη ζωή του

2 Μαρτίου 1931. Γεννιέται στη Σταυρούπολη της ρωσίας σε αγροτική οικογένεια.

1952. Ξεκινά τις σπουδές του στο Πανεπιστήµιο της Μόσχας. Γίνεται µέλος του Κοµµουνιστικού Κόµµατος. 1985. Εκλέγεται γ.γ. του ΚΚΣΕ. Ξεκινούν περεστρόικα και γκλάσνοστ. 1986. Συµφωνούν µε τον ρόναλντ ρίγκαν στη Σύνοδο Κορυφής του ρέικιαβικ για την απαγόρευση των πυρηνικών πυραύλων.

1987. υπογράφει στην ουάσιγκτον τη συνθήκη για τα πυρηνικά όπλα.

1988. Περιορίζει τον έλεγχο του ΚΚΣΕ στην κυβέρνηση.

1989. ∆ιοργανώνει τις πρώτες ελεύθερες εκλογές από το 1917. Εκλέγεται επικεφαλής του κράτους και αποσύρει τα τελευταία σοβιετικά στρατεύµατα από το αφγανιστάν.

1990. Βραβεύεται µε το Νοµπέλ Ειρήνης για τη συµβολή του στον τερµατισµό του Ψυχρού Πολέµου.

1991. αποµακρύνεται από την εξουσία µε πραξικόπηµα, επικεφαλής του οποίου ήταν ο Μπόρις Γιέλτσιν.

1996. Προσπαθεί ανεπιτυχώς να εκλεγεί πρόεδρος. ίδρύει το Σοσιαλδηµοκρατικό Κόµµα ρωσίας.

1999. Πεθαίνει η σύζυγός του Ραΐσα. 2011. Θεσπίζει το βραβείο Γκορµπατσόφ. 
ΤΑ ΝΕΑ