Παρέλαση ή πασαρέλα;

Προσωπικά (που λένε) δεν με ενόχλησε ιδιαιτέρως ο ύμνος του Ε.Α.Μ που ακούστηκε στους δρόμους του επαναστημένου Χαλανδρίου να δίδει το βήμα σε παρελαύνοντες μαθητές και μαθήτριες.
Δεν είναι περισσότερο προκλητικός από τα συνήθη εμβατήρια του τύπου «Περνάει ο στρατός» ή «Των εχθρών τα φουσάτα πέρασαν». Εκείνο που θα έπρεπε να μας ενοχλήσει είναι η ίδια η παρέλαση των παιδιών απανταχού της Ελλάδος, ως θέαμα κακογουστιάς και άσκοπη ταλαιπωρία.
Δεν γνωρίζω αν σε άλλες χώρες παρελαύνουν μαθητές και μαθήτριες μπροστά σε κάτι «επίσημους» ή στις μαμάδες και τους μπαμπάδες. Άσε που με τα μέτρα «καταστολής των παρελάσεων» φέτος πολλοί γονείς είδαν τα παιδιά τους να παρελεύνουν σε βίντεο.

Οι μαθητικές παρελάσεις θεσμοθετήθηκαν, ως γνωστόν, από το μεταξικό καθεστώς. Ο ίδιος ο Μεταξάς αναφέρεται συχνά στο ημερολόγιό του σε αυτές τις παρελάσεις (στρατός, σχολεία, πρόσκοποι, φάλαγγες της ΕΟΝ κλπ) και αγάλια με το «αρρενωπό (!) βάδισμα», των παρελευνόντων και με «το απαστράπτον βλέμμα γεμάτο ενθουσιασμό» κ.λπ. Τα χρόνια πέρασαν και όλοι μας, θέλοντας και μη, καλώς ή κακώς, παρελάσαμε, με τη μία ή την άλλη ιδιότητα.
Όμως αυτό το εθνικό έθιμο, όπως και άλλα πολλά, τα τελευταία χρόνια διατηρεί μεν το τυπικό αλλά ουσιαστικά τίποτε δεν προσφέρει: ούτε τη μνήμη μας ταράζει, ούτε τους νεκρούς τιμά, ούτε τα ίδια τα εθνικά σύμβολα σέβεται. Μακροσκελείς είναι περιγραφές κάθε χρόνο για τη δείνα καθηγήτρια ή την τάδε δασκάλα που σε ψηλά τακούνια και μίνι τολμηρό οδηγεί την τάξη της προς τέρψιν των θεατών. Ακόμη απρεπέστερη είναι η υμνολογία μιας, όποιας, μαθήτριας που όλο νάζι και θηλυκότητα πατάει, σε ψηλά τακούνια επίσης, την άσφαλτο. Και πίσω κορίτσια μικρομέγαλα και αγόρια ντυμένα αλλοπρόσαλλα, παρελαύνουν βαριεστημένα κάτω από «ζήτω» και γιουχαΐσματα.

Πώς λοιπόν τιμούν αυτές οι παρελάσεις τους ήρωες του Εικοσιένα ή του Σαράντα; Σε τι προάγουν, που έλεγαν οι παλαιοί, το εθνικό φρόνημα; Οι παρελάσεις (στρατιωτικές ή μη) ήταν άγνωστες στους αρχαίους Έλληνες που δεν τους έρεσαν τέτοιου είδους μιλιταριστικά θεάματα. Αντίθετα με τους ρωμαϊκούς θριάμβους, τις πρωσσικές και στη συνέχεια χιτλερικές παρελάσεις, τις θηριώδεις παρελάσεις στην Κόκκινη Πλατεία, στις κινεζικες και βοειοκορεάτικες λεωφόρους κλπ. Αφήνω το γεγονός ότι εδώ, τα τελευταία χρόνια, οι στρατιωτικές παρελάσεις γίνονται αφορμή για πολιτικές αντεκλήσεις, ευκαιρία να διαλαλήσουμε τα συνθήματά μας.

Συμπέρασμα: Αν οι μαθητικές παρελάσεις γίνονται για να προβληθούν καλλίγραμες δασκάλες, καθηγήτριες και μαθήτριες, καλώς! Για τις στρατιωτικές παρελάσεις, που γίνονται και σε χώρες δημοκρατικές, ισχύει, σε μεγάλο βαθμό, αυτό που έγραψε ο G. Orwell ("Engand your England") : «πέρα από ένα ορισμένο σημείο, οι στρατιωτικές παρελάσεις μπορούν και γίνονται εκεί όπου ο λαός δεν τολμά να γελάσει με τον στρατό».

Γ Γιατρομανωλάκης-ΤΟ ΒΗΜΑ