Και μετά τον ΣΥΡΙΖΑ;

Με διαφορετικό τρόπο και ίσως διαφορετική ορολογία, όλες οι πλευρές της εσωτερικής πολιτικής σκηνής θέτουν το ίδιο ερώτημα: Και μετά τον ΣΥΡΙΖΑ;

Το ερώτημα τίθεται εκ των πραγμάτων αφού οι ίδιοι έχουν προεξοφλήσει ότι η σημερινή κυβέρνηση έχει ημερομηνία λήξης - ακόμη και αν κανείς δεν διαθέτει το μαντικό χάρισμα να την προσδιορίσει επακριβώς.

Θα είναι αύριο, μεθαύριο; Πριν από το καλοκαίρι; Αμέσως μετά; Ή μήπως πριν από το τέλος του χρόνου; 

Το σύνολο όμως του πολιτικού συστήματος (εντός αλλά και εκτός Ελλάδας...) κινείται με την πεποίθηση ότι η χώρα δεν έχει μπει σε κύκλο πολιτικής σταθερότητας και ότι η σημερινή κυβέρνηση δεν διασφαλίζει πως κάτι τέτοιο θα συμβεί.

Είναι χαρακτηριστικό ότι και οι δανειστές έχουν ενσωματώσει τον παράγοντα της αστάθειας στις διαπραγματεύσεις και αποφεύγουν να πιέσουν την αντιπολίτευση - σε αντίθεση με το παρελθόν...

Η λογική τους είναι: Κι αν φύγουν αυτοί, θα έλθουν κάποιοι άλλοι... Το δόγμα «Τσίπρας ή χάος» που φορέθηκε με επιτυχία στις Βρυξέλλες έως την εκλογή Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ έχει αποσυρθεί.

Αυτό φυσικά δεν διευκολύνει την κυβέρνηση. Κι έτσι η εκτίμηση για την προσωρινότητά της μπορεί (ανεξαρτήτως βασιμότητας) να αποδειχτεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Μετά τον ΣΥΡΙΖΑ τι, λοιπόν; Εδώ υπάρχουν αντικρουόμενες προσεγγίσεις.

Μέσα στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ αναπτύσσονται δύο λογικές.

Από τη μία πλευρά έχουμε μια λογική απόδρασης με εκλογές, όσο τα εκλογικά ποσοστά τους εκτιμώνται ακόμη σε αξιοπρεπή επίπεδα.

Από την άλλη υπάρχει μια λογική αγκίστρωσης στην εξουσία, έστω κι αν χρειαστεί να διευρυνθεί ή να αλλάξει η κυβερνητική πλειοψηφία.

Η πρώτη επιλογή είναι αυστηρά υπόθεση του Πρωθυπουργού - όποτε θέλει, πάει σε εκλογές.

Η δεύτερη όμως υπόκειται σε προϋποθέσεις. Για να διευρυνθεί ή να αλλάξει η κυβερνητική πλειοψηφία, χρειάζονται και εθελοντές για να τη διευρύνουν ή να την αλλάξουν.

Εως τώρα, τέτοιοι υποψήφιοι δεν κυκλοφορούν.

Ο κ. Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει πως αν η σημερινή πλειοψηφία δεν μπορεί να ανταποκριθεί, τότε η χώρα πρέπει να οδηγηθεί σε εκλογές.

Το λέει με τη βεβαιότητα πως όποτε γίνουν θα τις κερδίσει. Οι εκτιμήσεις της ΝΔ είναι πως η κυβέρνηση καταρρέει δημοσκοπικά, πως δεν υπάρχουν περιθώρια ανάκαμψης και πως με την πάροδο του χρόνου το αποτέλεσμα θα καταστεί συντριπτικό υπέρ της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Περιέργως, δηλαδή, η ανάγνωση των συσχετισμών από την ηγετική ομάδα της ΝΔ σχεδόν συμπίπτει με όσους στον ΣΥΡΙΖΑ υιοθετούν τη λογική της απόδρασης - «όσο κρατάμε ακόμη».  

Πιθανοί υποψήφιοι για μια νέα κυβερνητική πλειοψηφία στην παρούσα Βουλή θα ήταν μόνο τα κόμματα του κεντρώου χώρου, τα οποία προφανώς δεν έχουν κανένα συμφέρον να οδηγήσουν σε εκλογική αναμέτρηση.

Εξ ου και οι προτάσεις της Φώφης Γεννηματά, του Στ. Θεοδωράκη και του Β. Λεβέντη για κυβερνητικά σχήματα που με τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη σημερινή κυβέρνηση.

Ολοι προσφέρονται να συμμετάσχουν, υπό μία προϋπόθεση: ότι θα μετέχει και η ΝΔ - κάτι το οποίο η ΝΔ αποκλείει για τους λόγους που προαναφέραμε.

Το ερώτημα είναι απλό.

Θα επιμείνουν μέχρι τέλους σε αυτή την προϋπόθεση γνωρίζοντας πως αν η ΝΔ μείνει στην αντιπολίτευση ο Μητσοτάκης θα κάνει πάρτι κυρίως σε βάρος τους;

Ή θα καμφθούν από τον φόβο των εκλογών και θα σπεύσουν να συνδράμουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια νέα κυβερνητική περιπέτεια;

Τα προγνωστικά είναι υπέρ της πρώτης επιλογής, κάτι που, αν ισχύσει, καθιστά τις εκλογές σχεδόν μονόδρομο.

Και για έναν πρόσθετο λόγο: επειδή όλοι αντιλαμβάνονται πως μετά τις εκλογές η χώρα θα πρέπει να κυβερνηθεί από έναν ευρύ συνασπισμό των ευρωπαϊκών κομμάτων, ανεξαρτήτως του ποσοστού της ΝΔ.

Συνεπώς, τα μετεκλογικά ζητούμενα ίσως προσδιορίσουν και τα προεκλογικά δεδομένα.

Με διαφορετικό τρόπο και ίσως διαφορετική ορολογία, όλες οι πλευρές της εσωτερικής πολιτικής σκηνής θέτουν το ίδιο ερώτημα: Και μετά τον ΣΥΡΙΖΑ;

Το ερώτημα τίθεται εκ των πραγμάτων αφού οι ίδιοι έχουν προεξοφλήσει ότι η σημερινή κυβέρνηση έχει ημερομηνία λήξης - ακόμη και αν κανείς δεν διαθέτει το μαντικό χάρισμα να την προσδιορίσει επακριβώς.

Θα είναι αύριο, μεθαύριο; Πριν από το καλοκαίρι; Αμέσως μετά; Ή μήπως πριν από το τέλος του χρόνου;  

Το σύνολο όμως του πολιτικού συστήματος (εντός αλλά και εκτός Ελλάδας...) κινείται με την πεποίθηση ότι η χώρα δεν έχει μπει σε κύκλο πολιτικής σταθερότητας και ότι η σημερινή κυβέρνηση δεν διασφαλίζει πως κάτι τέτοιο θα συμβεί.

Είναι χαρακτηριστικό ότι και οι δανειστές έχουν ενσωματώσει τον παράγοντα της αστάθειας στις διαπραγματεύσεις και αποφεύγουν να πιέσουν την αντιπολίτευση - σε αντίθεση με το παρελθόν...

Η λογική τους είναι: Κι αν φύγουν αυτοί, θα έλθουν κάποιοι άλλοι... Το δόγμα «Τσίπρας ή χάος» που φορέθηκε με επιτυχία στις Βρυξέλλες έως την εκλογή Μητσοτάκη στην ηγεσία της ΝΔ έχει αποσυρθεί.

Αυτό φυσικά δεν διευκολύνει την κυβέρνηση. Κι έτσι η εκτίμηση για την προσωρινότητά της μπορεί (ανεξαρτήτως βασιμότητας) να αποδειχτεί αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Μετά τον ΣΥΡΙΖΑ τι, λοιπόν; Εδώ υπάρχουν αντικρουόμενες προσεγγίσεις.

Μέσα στον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ αναπτύσσονται δύο λογικές.

Από τη μία πλευρά έχουμε μια λογική απόδρασης με εκλογές, όσο τα εκλογικά ποσοστά τους εκτιμώνται ακόμη σε αξιοπρεπή επίπεδα.

Από την άλλη υπάρχει μια λογική αγκίστρωσης στην εξουσία, έστω κι αν χρειαστεί να διευρυνθεί ή να αλλάξει η κυβερνητική πλειοψηφία.

Η πρώτη επιλογή είναι αυστηρά υπόθεση του Πρωθυπουργού - όποτε θέλει, πάει σε εκλογές.

Η δεύτερη όμως υπόκειται σε προϋποθέσεις. Για να διευρυνθεί ή να αλλάξει η κυβερνητική πλειοψηφία, χρειάζονται και εθελοντές για να τη διευρύνουν ή να την αλλάξουν.

Εως τώρα, τέτοιοι υποψήφιοι δεν κυκλοφορούν.

Ο κ. Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει πως αν η σημερινή πλειοψηφία δεν μπορεί να ανταποκριθεί, τότε η χώρα πρέπει να οδηγηθεί σε εκλογές.

Το λέει με τη βεβαιότητα πως όποτε γίνουν θα τις κερδίσει. Οι εκτιμήσεις της ΝΔ είναι πως η κυβέρνηση καταρρέει δημοσκοπικά, πως δεν υπάρχουν περιθώρια ανάκαμψης και πως με την πάροδο του χρόνου το αποτέλεσμα θα καταστεί συντριπτικό υπέρ της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Περιέργως, δηλαδή, η ανάγνωση των συσχετισμών από την ηγετική ομάδα της ΝΔ σχεδόν συμπίπτει με όσους στον ΣΥΡΙΖΑ υιοθετούν τη λογική της απόδρασης - «όσο κρατάμε ακόμη».  

Πιθανοί υποψήφιοι για μια νέα κυβερνητική πλειοψηφία στην παρούσα Βουλή θα ήταν μόνο τα κόμματα του κεντρώου χώρου, τα οποία προφανώς δεν έχουν κανένα συμφέρον να οδηγήσουν σε εκλογική αναμέτρηση.

Εξ ου και οι προτάσεις της Φώφης Γεννηματά, του Στ. Θεοδωράκη και του Β. Λεβέντη για κυβερνητικά σχήματα που με τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη σημερινή κυβέρνηση.

Ολοι προσφέρονται να συμμετάσχουν, υπό μία προϋπόθεση: ότι θα μετέχει και η ΝΔ - κάτι το οποίο η ΝΔ αποκλείει για τους λόγους που προαναφέραμε.

Το ερώτημα είναι απλό.

Θα επιμείνουν μέχρι τέλους σε αυτή την προϋπόθεση γνωρίζοντας πως αν η ΝΔ μείνει στην αντιπολίτευση ο Μητσοτάκης θα κάνει πάρτι κυρίως σε βάρος τους;

Ή θα καμφθούν από τον φόβο των εκλογών και θα σπεύσουν να συνδράμουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε μια νέα κυβερνητική περιπέτεια;

Τα προγνωστικά είναι υπέρ της πρώτης επιλογής, κάτι που, αν ισχύσει, καθιστά τις εκλογές σχεδόν μονόδρομο.

Και για έναν πρόσθετο λόγο: επειδή όλοι αντιλαμβάνονται πως μετά τις εκλογές η χώρα θα πρέπει να κυβερνηθεί από έναν ευρύ συνασπισμό των ευρωπαϊκών κομμάτων, ανεξαρτήτως του ποσοστού της ΝΔ.

Συνεπώς, τα μετεκλογικά ζητούμενα ίσως προσδιορίσουν και τα προεκλογικά δεδομένα.
Γ. Πρετεντέρης-ΤΟ ΒΗΜΑ