O επεκτατισμός της μαντίλας και του σταυρού

Το 2013  στην Τραπ, προάστιο του Παρισιού, ξέσπασαν συγκρούσεις, όταν αστυνομικός ζήτησε να ελέγξει τα στοιχεία γυναίκας που φορούσε νικάμπ! Η Ναόμι Ντέιβιντσον, καθηγήτρια στο τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου της Οτάβα στον Καναδά και συγγραφέας του βιβλίου «Only Muslim: Embodying Islam in Twentieth-Century France» (Μόνο Μουσουλμάνος: Ενσωματώνοντας το Ισλάμ στη Γαλλία του 20ού Αιώνα) υποστηρίζει ότι είναι δύσκολο να αποσαφηνίσουμε τα όρια του ρατσισμού και της ισλαμοφοβίας. Όπως επίσης, ότι είναι ακόμα πιο δύσκολο να ξεκαθαρίσουμε ποια είναι η κατάλληλη πολιτική των κυβερνήσεων  και των εκπαιδευτικών  συστημάτων, προκειμένου να διασφαλίσουν την κοινωνική ειρήνη μεταξύ των θρησκευτικών κοινοτήτων.

Αντίθετα από την Γαλλία, με τα εκατομμύρια των Μουσουλμάνων, στην Ελλάδα, το ζήτημα της μαντίλας δεν μας είχε απασχολήσει, ως τώρα. Μετά όμως, από την προχθεσινή παρέλαση, μπήκε 

στην ατζέντα και  των δικών μας κοινωνικών προβληματισμών. Η 18χρονη μαθήτρια Αγια Ιμπραήμ του 41ου  Λυκείου της Αθήνας, με καταγωγή από την Αίγυπτο, παρήλασε ως παραστάτρια, φορώντας μαντίλα. Δήλωσε μάλιστα,  ότι ήθελε να στείλει ένα μήνυμα κατά του ρατσισμού και του φανατισμού(;)...

Πέρα από τις συνήθεις αναφορές, τους φόβους και τις «διχαστικές» απόψεις, αναρωτιέται κανείς αν οι θέσεις και οι προθέσεις όλων είναι τόσο αθώες όσο φαίνονται. Η ίδια η μαθήτρια προφανώς, έχει εντάξει στην κουλτούρα της την διαφοροποίηση έναντι των άλλων -δεν φοράει σκισμένο τζιν ούτε κιμονό αλλά το σύμβολο που φέρει είναι αμιγώς θρησκευτικό! Από την άλλη, οι πιο φανατικοί πολέμιοι της μαντίλας είναι αυτοί που θα ήθελαν οι μαθητές να έχουν στις μπλούζες τους έναν τεράστιο σταυρό. Αλλά και η πολιτική διαμάχη που προκύπτει για πολιτισμικές διαφορές, εκπορεύεται από συντηρητικές ιδεολογικές αγκυλώσεις (εθνικόφρονες – μαρξιστές).

Όλοι έχουν ένα ταπεινό κίνητρο συγκεκαλυμμένου επεκτατισμού(η δική μου αλήθεια να απλωθεί παντού). Από τη μία, προσπαθούν να προστατευτούν από την πολιτισμική «απειλή» κι από την άλλη δεν αντιλαμβάνονται την δική τους διάθεση για επεκτατισμό. Και στην μέση, εμφανίζονται οι «γλαφυρές» φωνές της πολυπολιτισμικότητας  που έχουν από τη μεριά τους, την ανάγκη της κοινωνικής αναγνώρισης μέσα από την ανεύθυνη απλοϊκότητά τους. Γιατί προφανώς, δεν είναι σε θέση να ξέρουν ποιο είναι το θρησκευτικό περιβάλλον της μαθήτριας και ούτε αν τα κίνητρα της δεν είναι τόσο αθώα όσο φαίνονται.

Σε κάθε περίπτωση, η αφέλεια έχει και τα όριά της. Μεγαλώσαμε οι ίδιοι σε μια κοινωνία φονταμενταλιστική. Καταστράφηκαν και καταστρέφονται ακόμα άνθρωποι σε εκκλησίες, κατηχητικά και σε παραθρησκευτικές οργανώσεις. Ακόμα, ολόκληρο το εκπαιδευτικό μας σύστημα δεν μπορεί να απαλλαγεί από το βραχνά της νοσηρής παράδοσης- αναφέρομαι σε μύθους και δοξασίες . Και σε πολλές περιπτώσεις, η εθνική μας πολιτική καθορίζεται από τις επιταγές της Εκκλησίας και των θέσεών της (Σκοπιανό).

Πέρασαν δεκαετίες για να απαλλαγούμε από τις δικές μας μαντίλες. Πέρασε η χώρα από περιπέτειες, μόνο και μόνο για να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή θα γλιτώσουμε από το σκοταδισμό και την μισαλλοδοξία- ακόμα το παλεύουμε. Μέχρι τη δεκαετία του ΄70, στην ελληνική επαρχία, ήταν πολύ  φυσιολογικό οι άνδρες να δέρνουν τις γυναίκες και τα κορίτσια της οικογένειας να μην σπουδάζουν για χάρη των αγοριών.

Ε, όχι, δεν είναι πρόοδος να προσθέσουμε στην κοινωνία μας μαντίλες, την ώρα που πασχίζουμε να απαλλαγούμε από τους σταυρούς! Μου είναι αδιανόητο να δεχτώ ότι η πίστη του κάθε ανθρώπου δεν είναι προσωπικό του ζήτημα. Είναι δύσκολο να με πείσει κάποιος ότι κάθε θρησκευτικό σύμβολο δεν θέλει να επεκτείνει την επιρροή του παντού. Η δημόσια κραυγή των πεποιθήσεων και των θρησκευτικών αντιλήψεων δεν έχει καμία σχέση με την ταπεινότητα που θα έπρεπε να πρεσβεύει η ιδιωτικότητα της επικοινωνίας με τον θεό. Δεν με ενδιαφέρει τι πιστεύεις και σε ποιόν! Το σέβομαι αλλά νομίζω ότι είσαι πονηρός που θέλεις να το κραυγάσεις παντού! Εγώ δεν ήρθα να σε ξεκουφάνω, εσύ γιατί το κάνεις σε μένα;

Ειδικά η δική μας κοινωνία έχει ανάγκη από την καταπολέμηση των συμβόλων. Τα σύμβολα μας βασανίζουν ακόμα. Είτε πρόκειται για σταυρούς είτε για σφυροδρέπανα είτε για σβάστικες και σήματα ποδοσφαιρικών ομάδων. Μια ελεύθερη κοινωνία δεν χρειάζεται ούτε παρελάσεις ούτε θεοκρατικές οργανώσεις ούτε μαντίλες ούτε σταυρούς. Δεν είναι πολυπολιτισμική ένδειξη να προσθέσουμε έναν νέο φονταμενταλισμό, δίπλα στον δικό μας.

Οφείλουμε να δώσουμε αγώνα για τον διαχωρισμό κράτους και Εκκλησίας, για τον εκσυγχρονισμό του σχολείου και την απαλλαγή του  από την νοσηρότητα του παρελθόντος. Έχουμε μπροστά μας πολύ κόπο για να απαλλαγούμε από τον δικό μας φονταμενταλισμό, τον μεσσιανισμό, τον εθνικισμό, τον φασισμό, τον «αριστερισμό» και τον εγχώριο «θεοκρατισμό». Έλεος, δεν έχουμε την πολυτέλεια για ένα καινούριο «ισμό»…

Και κάτι τελευταίο: φέρνω στον νου μου, έναν Αθηναίο, στα εγκαίνια του Παρθενώνα, το 438 π.Χ. Θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι ο κόσμος στο μέλλον, θα γύριζε ξανά στο σκοτάδι, για  χιλιάδες χρόνια; Θα μπορούσε να πιστέψει ότι οι θεσμοί, οι νόμοι, τα δικαιώματα και η δημοκρατία θα ταφούν  κάτω από τη βούληση του «Θεού» τόσους αιώνες; Ούτε και σήμερα το πιστεύουμε…

Ανδ. Ζαμπούκας-liberal.gr