Τόξο

Τα ευχάριστα νέα είναι ότι σε αυτή τη χώρα δεν πλήττεις ποτέ. Τα δυσάρεστα ότι δεν πλήττεις για τους λάθος λόγους.

Παράδειγμα. Μέσα στην καλή χαρά και την συνήθη μπουρδολογία, ο ΣΥΡΙΖΑ ανακάλυψε ότι θέλει να κάνει κάτι που λέγεται «προοδευτική αναθεώρηση» του Συντάγματος διότι ένα Σύνταγμα δεν μπορεί να είναι «πολιτικά ουδέτερο».

Ενδιαφέρουσα άποψη που είχε γνωρίσει μεγάλες δόξες στις λαϊκές δημοκρατίες της σοβιετικής Ευρώπης όπου το Σύνταγμα οργάνωνε τον σοσιαλισμό και πολεμούσε τους εχθρούς του.

Αντιθέτως στις δικές μας ταπεινές αστικές δημοκρατίες δεν το είχαμε πιάσει το προοδευτικό νόημα.

Φροντίζαμε λοιπόν να έχουμε Συντάγματα «πολιτικά ουδέτερα» με την έννοια ότι οφείλουν να αγκαλιάζουν και να εκφράζουν όλους τους πολίτες. Και τους προοδευτικούς και τους συντηρητικούς. Και τους δεξιούς και τους αριστερούς. Και τους ακραίους φανατικούς και τους μετριοπαθείς κεντρώους.

Θεωρούσαμε δηλαδή ότι μια δημοκρατική πολιτεία είναι εξ ορισμού ένα πεδίο συνύπαρξης και ανταγωνισμού διαφορετικών απόψεων, ιδεολογιών και συμφερόντων. Το Σύνταγμα δεν διαλέγει τους σωστούς αλλά ρυθμίζει τη συνύπαρξη και τον ανταγωνισμό όλων ώστε να μην πιάνονται στα χέρια.

Αντιλαμβάνομαι φυσικά ότι ο Κοτζιάς ή ο Κατρούγκαλος, για παράδειγμα, ίσως είχαν διαφορετική άποψη. Αλλά η δημοκρατία μας προέβλεπε κι αποδεχόταν την ύπαρξη και Κοτζιάδων και Κατρούγκαλων. Αυτή νομίζω είναι η ουσία και η δύναμή της.

Τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ θυμήθηκε να κάνει «προοδευτική αναθεώρηση». Δεν την θυμήθηκε τυχαία. Είναι μέρος της πολιτικής κουλτούρας και της διχαστικής αντίληψης που τον χαρακτηρίζει.

Δικαίωμά του. Σωστό.

Κακά τα ψέματα όμως οι υπόλοιποι έχουν να απαντήσουν σε μια ωμή αλλά θεμελιώδη ερώτηση: ανήκει ο ΣΥΡΙΖΑ στο «δημοκρατικό συνταγματικό τόξο»;

Από την απάντηση αυτή απορρέουν όλα τα υπόλοιπα. Οι συζητήσεις, οι συνεννοήσεις, οι επιστολές, οι συμμαχίες, οι αναθεωρήσεις, οι συγκλίσεις και οι αποκλίσεις.

Οσοι από πολιτική ορθότητα ή προσωπική σκοπιμότητα αποφεύγουν να αναρωτηθούν αδικούν τη χώρα αλλά και τον εαυτό τους.

Μη σπεύσετε όμως να απαντήσετε καταφατικά ή αρνητικά. Ούτε καν με ένα διστακτικό «εξαρτάται». Η ερώτηση είναι δύσκολη και η απάντηση εξαιρετικά σύνθετη. Γι' αυτό όμως και τόσο αναγκαία.

Δεν θα πω περισσότερα. Μπροστά σε τόσα αντιφατικά, αντικρουόμενα κι ενίοτε ασυνάρτητα στοιχεία, γεγονότα και συμπεριφορές, δεν είναι εύκολη μια τελεσίδικη κρίση.

Αλλά θα προσθέσω το εξής. Ολο και περισσότερο έχω την αίσθηση ότι αυτή η κρίση θα δοθεί μόνο μέσα από τις εκλογές.

Πώς δηλαδή θα φτάσουμε σε αυτές. Πώς θα οργανωθούν. Πώς θα διεξαχθούν. Και σε ποιες συνθήκες θα παραδοθεί την επομένη η εξουσία.

Γ. Πρετεντέρης-ΤΑ ΝΕΑ