Καλύτερα να αλλάξετε πεζοδρόμιο

Πώς το είπε, να δείτε; Το συγκράτησα, γιατί σόκαρε ακόμη και εμένα: «Πρέπει να γίνουν προσπάθειες», είπε ο Γιούνκερ στον Ερντογάν, αναφερόμενος στο ζήτημα των δύο στρατιωτικών μας, «για να λυθεί σε φυσιολογικό χρόνο». Μιλάμε... Του έκανε τη μούρη κρέας! Και να πεις ότι σταμάτησε εκεί ο Γιούνκερ; Καλά θα ήταν. Προτού προλάβει να συνέλθει ο Τούρκος, ο δικός μας από το Λουξεμβούργο τού καταφέρνει αστραπιαία και δεύτερο χτύπημα ακόμη δεινότερο: «Εμπιστευόμαστε τις τουρκικές αρχές», του λέει, «ότι θα το λύσουν με δίκαιο τρόπο». Η ειρωνεία πρέπει να τον τσάκισε! Ο Ερντογάν θα ήθελε να ανοίξει η γη εκείνη τη στιγμή, για να τον καταπιεί... Πώς, έπειτα από αυτό, βγήκε από το δωμάτιο της συνάντησης δεν ξέρω. Υποθέτω, τρικλίζοντας...

Αυτό, που λέτε, ήταν το «χαστούκι» της Ευρώπης στον Ερντογάν. Φαντάσου, δηλαδή, να ήταν και σφαλιάρα ή, ακόμη χειρότερα, φούσκος!
Η κυβέρνηση, πάντα ολιγαρκής, έμεινε βέβαια πολύ ικανοποιημένη από την ευρωτουρκική συνάντηση κορυφής στη Βάρνα. Αν πιστέψουμε το ρεπορτάζ, έμεινε, κατ’ αρχάς, ικανοποιημένη από τη «σαφήνεια» της Ε.Ε. – απόδειξη ότι οι κυβερνητικοί που χρησιμοποίησαν τη λέξη, δεν ξέρουν τι σημαίνει. Τους ικανοποίησε, επίσης, ότι η συζήτηση για το θέμα των «δύο» κράτησε είκοσι λεπτά! (Δηλαδή, δέκα, αν λάβουμε υπ’ όψιν τον χρόνο για τη διερμηνεία.)
Αλλά γιατί κατατρίβομαι με τα δευτερεύοντα και παραλείπω τα βασικά; Η κυβέρνηση ικανοποιήθηκε, κυρίως επειδή «πρώτη φορά», όπως είπαν, «οι καλές σχέσεις με την Ελλάδα και την Κύπρο γίνονται προϋπόθεση για την πρόοδο των ευρωτουρκικών σχέσεων». Τι ψέμα! Η σύνδεση ευρωτουρκικών και ελληνοτουρκικών είναι –που λέει ο λόγος– αρχαία ιστορία και ακρογωνιαίος λίθος της εξωτερικής πολιτικής από τη δεκαετία του 1990. Πάντοτε λεγόταν αυτό· κάποτε μάλιστα ίσχυε κιόλας, έως ένα βαθμό. Τώρα, όμως, εκείνος ο κόσμος, όπως τον θυμόμασταν, τελείωσε. Τότε, η Ευρώπη ήταν προτεραιότητα για την Τουρκία· σήμερα, δεν είναι. Χρησιμοποιούμε τα εργαλεία εκείνης της εποχής από κεκτημένη ταχύτητα, ενώ συγχρόνως ψάχνουμε τα καινούργια. (Αν δεν κάνω λάθος, μόνον η Ντόρα Μπακογιάννη μέχρι τώρα έχει τολμήσει να πει ότι το δόγμα της πολιτικής μας στα ελληνοτουρκικά χρειάζεται επανεξέταση...)
Η αξία των λόγων έχει πέσει πολύ χαμηλά στην αγορά των ευρωτουρκικών σχέσεων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, νομίζω, πρέπει να γίνει αντιληπτή η δήλωση με την οποία κατέπληξε ο Ερντογάν, ότι δηλαδή «η ένταξη στην Ευρώπη παραμένει στρατηγικός στόχος της Τουρκίας». Πρώτα απ’ όλα, να το παραδεχθούμε ότι, όσο και αν κάτι τέτοιο θα ήταν ευκταίο από την πλευρά μας, η πρώτη αντίδραση μόλις το ακούς από τον σημερινό Ερντογάν είναι να σε πιάνουν τα γέλια. (Διότι, στην περίπτωση που το εννοεί ειλικρινώς, τότε ο άνθρωπος, ναι, είναι για τον ψυχίατρο...) Το λέει, όμως, επειδή δεν του κοστίζει τίποτε απολύτως να το πει. Ελάχιστοι θα το πιστέψουν και ακόμη λιγότεροι θα είναι εκείνοι που θα τολμήσουν να βασιστούν σε αυτό· κανένας όμως στην Ευρώπη δεν πρόκειται να το αγνοήσει. (Υπάρχουν στιγμές που αναρωτιέμαι –σοβαρά, πολύ σοβαρά– μήπως ο Ερντογάν κάνει πλάκα...)
Στην πράξη, πάντως, είδαμε τι αποτέλεσμα προκάλεσε το «χαστούκι»: επέσπευσε κατά τρεις ημέρες την προσαγωγή των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στον εισαγγελέα· και μάλιστα για μια απόφαση αναμενόμενη. (Γιατί, μη μου πείτε ότι περίμενε κανείς ότι η παρεξήγηση θα λυνόταν μόλις τους έβλεπε ο εισαγγελέας. Θα τους κερνούσε καφέ, θα επέπληττε τους Τούρκους στρατιωτικούς που ταλαιπώρησαν άδικα τους ανθρώπους και θα τους έστελνε πίσω με ανθοδέσμες...)
Καθώς παρατείνεται η αβεβαιότητα στο θέμα των δύο στρατιωτικών, η διάσταση των δύο εταίρων επί του συγκεκριμένου δοκιμάζεται ακόμη περισσότερο και, συγχρόνως, επεκτείνεται σε άλλα πεδία. Αν σωστά κατάλαβα αυτό που άκουσα, χθες ο Π. Καμμένος ουσιαστικά έκλεισε (τυπικά όχι ακόμη) τη διαδικασία λύσης του ονοματολογικού της ΠΓΔΜ. Οταν λέει, με τέτοια έμφαση μάλιστα και επανειλημμένως, ότι θα εμποδίσει «με κάθε τρόπο» την αναγνώριση της χρήσης του όρου «Μακεδονία» από τα Σκόπια, πείτε μου, αν κάποιος μπορεί να το φαντασθεί, πώς θα διαπραγματευθεί ο Κοτζιάς το ζήτημα; Με ποιο κυβερνητικό κύρος και ποια βαρύτητα; Από την άλλη πλευρά, θα διακινδυνεύσει η κυβέρνηση των Σκοπίων την πτώση της, για χάρη μιας παρέας τυχάρπαστων και επιπόλαιων, που αντιλαμβάνονται την εξωτερική πολιτική σαν ευκαιρία για εκδρομές στο εξωτερικό; Ωραίο το αστείο με την «Γκορναμακεντόνιγια» (μία λέξη), που είναι κάτι τελείως διαφορετικό από την έννοια «Μακεδονία», αλλά αυτή τη φορά ο Καμμένος το εννοεί ότι θα εμποδίσει τη συμφωνία. Δεν του το έβγαλαν με το τσιγκέλι, δεν το είπε μέσα από τα δόντια για να ξεφύγει από την πίεση, το εννοούσε.
Επομένως, τελειώσαμε με το δίλημμα «Ανω ή Βόρεια;». Μένουμε στο σκέτο «Μακεδονία» για όλους τους άλλους κι εμείς ξαναχώνουμε το κεφάλι στην άμμο και συνεχίζουμε να τους λέμε «ΠΓΔΜ»... Γιατί δεν φαντάζομαι να θέλει ο Τσίπρας την προσφυγή στις κάλπες με αφορμή δύο αποτυχίες του, μία στο εξωτερικό και μία στο εσωτερικό. Θα κάνει, επομένως, αυτό που θέλει ο Καμμένος.
Και αίσιο να είναι το τέλος στις τρέχουσες δοκιμασίες της συγκυβέρνησης, τα διαλυτικά φαινόμενα στη συνεργασία δεν θα εξαφανιστούν. Η εσωτερική σύγκρουση, οι τριβές και οι εντάσεις επιδρούν σωρευτικά και εξαντλούν τις αντοχές της κυβερνητικής συνεργασίας. Δεν λέω ότι πέφτει, όμως το οικοδόμημα τρίζει όλο και πιο επικίνδυνα. Το επισημαίνω για όσους περνάτε από κάτω, καλύτερα να αλλάξετε πεζοδρόμιο. Δεν ξέρεις τι μπορεί να σου έλθει στο κεφάλι...
Στ. Κασιμάτης-Καθημερινή