Αιχμάλωτος Τσίπρας

Σε κλοιό εσωτερικής αμφισβήτησης και εξωτερικής πίεσης ο Πρωθυπουργός - Το «σκάνδαλο» της Ράνιας, ο αμήχανος ανασχηματισμός και η ασυδοσία των αντιεξουσιαστών κλονίζουν το εσωτερικό μέτωπο - Το «Θερμό» επεισόδιο στα σύνορα αναβαθμίζει την τουρκική απειλή.

«Στον ξερό τον κάμπο μια σπίθα αρκεί...» λένε στα χωριά της ελληνικής υπαίθρου. Ακριβώς λοιπόν επειδή ο κυβερνητικός κάμπος είναι ξερός, ήρκεσε το «πταίσμα» του επιδόματος ενοικίου της Ράνιας Αντωνοπούλου για να ξεχειλίσει το ποτήρι της λαϊκής αγανάκτησης και να μεταδώσει στον ΣΥΡΙΖΑ ότι οι μέρες ανοχής και κατανόησης τελειώνουν.

Ακολούθησε η πίεση των αναρχικών με συνεχείς καταδρομικές επιχειρήσεις εναντίον της μεταγωγής του βομβιστή-αποστολέα τρομοδεμάτων στη Λάρισα και μετά ήλθε το «θερμό επεισόδιο» στον Έβρο με την αιχμαλωσία των δύο Ελλήνων στρατιωτικών να επιβεβαιώσει ότι δεν κλονίζεται μόνο το εσωτερικό μέτωπο αλλά και το εθνικό. Oι περισσότεροι πλέον αισθάνονται την αμφισβήτηση και τη γενικευόμενη καχυποψία απέναντι σε κινήσεις, πράξεις και επιλογές της κυβέρνησης Τσίπρα - Καμμένου. Ορισμένοι μάλιστα υποστηρίζουν ότι ξεχείλισε το ποτήρι και ότι «ζούμε μέρες αλλαγής» των πολιτικών συνθηκών, χωρίς κανένας ωστόσο για την ώρα να είναι σε θέση να τις προσδιορίσει με ακρίβεια.

Σταθερή αποδόμηση

Το σίγουρο είναι ότι ο Πρωθυπουργός βιώνει μια ιδιότυπη αιχμαλωσία. Οσοι παρακολουθούν τα ελληνικά πολιτικά πράγματα αντιλαμβάνονται πια ότι και το κόμμα του κ. Τσίπρα αποδομείται σταθερά, όπως και τα προηγηθέντα στη διαχείριση της κρίσης «συστημικά» κόμματα. Ηλθε, κατά τα φαινόμενα, μετά το ΠαΣοΚ και τη Νέα Δημοκρατία, η ώρα του ΣΥΡΙΖΑ να υποστεί τα ίδια και χειρότερα.

Φανερώνεται τούτο από πλήθος καθημερινών γεγονότων και εκδηλώσεων. Η αντίδραση αρχικώς στο «Μακεδονικό» και τώρα η αποθράσυνση των αναρχικών, οι επαναλαμβανόμενες, σε 24ωρη βάση, καταδρομικές επιθέσεις εναντίον πολλών και διαφορετικών στόχων και οι οργισμένες απειλές για νέο Δεκέμβρη, είναι δηλωτικές της διευρυνόμενης αμφισβήτησης και της απώλειας ελέγχου.

Χάνει και χάνεται τούτο τον καιρό το κόμμα του κ. Τσίπρα, λοιδoρείται στα social media και αντιμετωπίζονται με απαξία οι περισσότερες των επιλογών του. Κοινή είναι η πεποίθηση ότι το διχαστικό δόγμα «ή εμείς ή αυτοί» δεν αρκεί, δεν πείθει, μοιάζει πουκάμισο αδειανό, καθώς δεν συνοδεύεται από επαρκή σημάδια προόδου στην οικονομία, στο κράτος, στη διακυβέρνηση εν γένει, η οποία δεν αποδίδει δείγματα προσωπικής θυσίας υπέρ του λαού, παρά σημάδια απόλαυσης της εξουσίας και των ευεργετημάτων που προσφέρει.

«Ολοι ίδιοι είναι»

Οι υπομένοντες καρτερικά πολίτες, παρά την ευημερία των αριθμών και την αποδεδειγμένη εξυγίανση των δημοσίων οικονομικών, δεν βιώνουν προσωπικά την καλυτέρευση των οικονομικών συνθηκών, τα σκάνδαλα και η σκανδαλολογία δεν αντισταθμίζουν το έλλειμμα προόδου, δεν αθωώνουν. Αντιθέτως, μικρά περιστατικά και γεγονότα σαν κι αυτό του συμπαθούς κατά τα άλλα υπουργικού ζεύγους επιβεβαιώνουν τη λαϊκή εκτίμηση ότι «όλοι ίδιοι είναι». Συνδυαζόμενα τα παραπάνω με τα αισθήματα εθνικής ταπείνωσης και απώλειας της εθνικής ταυτότητας όπως συμβαίνει τώρα με το «Μακεδονικό» και τον Εβρο, δημιουργούν ατμόσφαιρα εκρηκτική, ικανή να αποδομήσει πλήρως όχι μόνο την κυβέρνηση, αλλά και τη χώρα ολάκερη.

Η απόσταση της κοινωνίας

Η εμπειρία του σκανδάλου της Novartis δεν ήταν η καλύτερη. Η κυβέρνηση «ζορίστηκε πολύ», κατά την έκφραση ανώτερου κυβερνητικού παράγοντα, όταν ήλθε αντιμέτωπη με τις ακραίες και μη υποστηριζόμενες από συγκεκριμένο αποδεικτικό υλικό βαρύτατες κατηγορίες που εκτόξευσαν οι προστατευόμενοι μάρτυρες εναντίον πολιτικών προσώπων, που τυχαίνει να είναι βασικοί πολιτικοί αντίπαλοι του κ. Τσίπρα. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι πολύωρες ήταν οι συζητήσεις στο Μέγαρο Μαξίμου για τον τρόπο διαχείρισής του. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που θα προτιμούσαν «να πετάξουν από πάνω τους το σκάνδαλο» παρά να σηκώσουν το βάρος των κατηγοριών. Και αν δεν ήταν οι δεσμευτικοί πανηγυρισμοί των υπευθύνων της Δικαιοσύνης εκείνο το πρώτο βράδυ των αποκαλύψεων, μπορεί και διαφορετικοί να ήταν οι πολιτικοί χειρισμοί.

Και γι' αυτόν τον λόγο έκδηλη ήταν η αμηχανία του Μεγάρου Μαξίμου στην αντιμετώπιση της κρίσης του επιδόματος ενοικίου της κυρίας Αντωνοπούλου. Ο κ. Τσίπρας κλονίστηκε αυτές τις μέρες, ένιωσε την απόσταση της κοινωνίας, διέγνωσε τον κίνδυνο της μεγάλης φθοράς και θέλησε να ηρεμήσει την κατάσταση αποφεύγοντας τις «μεγάλες κινήσεις».

Προτίμησε έτσι να διαχειριστεί υποτυπωδώς την κρίση της Ράνιας, να αμβλύνει κατ' αρχήν τις εντυπώσεις, να κερδίσει τον χρόνο που χρειάζεται και, κυρίως, να μη βγει εκτός του βασικού σχεδίου, να μη διαταράξει δηλαδή την πορεία εξόδου της ελληνικής οικονομίας από το πρόγραμμα.

Για τον Πρωθυπουργό κυρίαρχο παραμένει το σχέδιο ελευθέρωσης της χώρας από το Μνημόνιο. Οπως μεταδίδουν πηγές του Μεγάρου Μαξίμου, ο κ. Τσίπρας επιμένει πως θα κάνει ό,τι περνά από το χέρι του προκειμένου να ολοκληρωθεί τον Αύγουστο το πρόγραμμα βοήθειας από εταίρους και δανειστές και στη βάση αυτής της εξόδου να συγκροτήσει το κεντρικό επιχείρημα διεκδίκησης στις επόμενες εκλογές. Θέλει να ολοκληρώσει εγκαίρως και την τέταρτη αξιολόγηση, να προετοιμάσει τη ρύθμιση του χρέους, να ηρεμήσει τα εθνικά μέτωπα και να επιτύχει έτσι τη λεγόμενη «καθαρή έξοδο» από τα μνημόνια με τις λιγότερες δυνατές δεσμεύσεις.

Υπό επιτήρηση

Γνωρίζει ότι θα τελεί υπό καθεστώς επιτήρησης, αλλά επιδιώκει πάση θυσία να αποφύγει τις πολύ αυστηρές δεσμεύσεις που σίγουρα θα απορρέουν από ενδεχόμενη αποδοχή της προληπτικής πιστωτικής γραμμής.

Αυτός είναι και ο λόγος που αντιμετωπίζει σχεδόν εχθρικά τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Ι. Στουρνάρα, τον οποίο θεωρεί εκπρόσωπο του ευρωπαϊκού τραπεζικού κύκλου που θέλει την οικονομική πολιτική απολύτως ελεγχόμενη και στη μεταμνημονιακή εποχή.

Στα σχέδια του Πρωθυπουργού είναι να ολοκληρώσει εγκαίρως τον κύκλο των μνημονιακών υποχρεώσεων, να επιτύχει στο μεσοδιάστημα συμφέρουσα για την ελληνική οικονομία επαναρύθμιση του χρέους και μαζί να ελέγξει υποτυπωδώς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και βεβαίως να κλείσει το «Μακεδονικό», από την επίλυση του οποίου πιστεύει ότι έχει να κερδίσει πολλά, παρά τις σημερινές έντονες αντιδράσεις.

Γνωρίζει ότι ο συνεταίρος του στην κυβέρνηση Πάνος Καμμένος έχει αντιρρήσεις, αλλά εκτιμά ότι δεν θα κλονίσει την κυβερνητική πλειοψηφία. Μπορεί να αποχωρήσει από την κυβέρνηση, αλλά δεν θα πάψει να τη στηρίζει. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους τοποθέτησης Κουβέλη στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Να είναι έτοιμος δηλαδή ο διάδοχος του κ. Καμμένου και να κινείται σε εντελώς διαφορετική ρότα έναντι των απειλητικών και ευερέθιστων γειτόνων. Ο δεύτερος λόγος συνδέεται με τα φθινοπωρινά σχέδιά του για πλήρη αναδόμηση της κυβέρνησης και διεύρυνση του κύκλου των κυβερνητικών συμμάχων με πρόσωπα προερχόμενα από την ευρύτερη Κεντροαριστερά, του ΠαΣοΚ συμπεριλαμβανομένου. Οπως αναφέρουν πηγές προσκείμενες στο Μέγαρο Μαξίμου, παρασκηνιακώς εξελίσσονται επαφές και συναντήσεις ακόμη και με πρόσωπα υπεράνω υποψίας.

Ο Πρωθυπουργός θέλει να κλείσει μέσα στο καλοκαίρι τις οικονομικές εκκρεμότητες, και αυτή του «Μακεδονικού», και το φθινόπωρο να ξεδιπλώσει το μεταμνημονιακό οικονομικό και πολιτικό σχέδιό του, με το οποίο θα πάει στις εκλογές την άνοιξη του 2019.

Το σενάριο της διπλής κάλπης

Ο ίδιος αποκρούει για την ώρα τις ανησυχίες για τους κινδύνους μιας παρατεταμένης προεκλογικής περιόδου, όπως και τις προτάσεις στελεχών του οικονομικού επιτελείου για εκλογές το φθινόπωρο, και επιμένει στο σενάριο της διπλής κάλπης τον Μάιο του 2019. Στο πλαίσιο αυτό προετοιμάζει και θα διεκδικήσει αύξηση του κατώτατου μισθού, όπως και την απάλειψη των προληπτικών μέτρων για μείωση συντάξεων και αφορολογήτου. Με όπλο τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, που κατά τα φαινόμενα επιτυγχάνει και το 2018 για τρίτη συνεχή χρονιά, θα απαιτήσει την ακύρωση των υφεσιακών προληπτικών δημοσιονομικών μέτρων. Στον βαθμό μάλιστα που επιβεβαιωθεί η επερχόμενη ανάπτυξη της οικονομίας, η διεκδίκηση - θέλουν να πιστεύουν στο Μέγαρο Μαξίμου - μπορεί να γίνει ευχερέστερη.

Το σίγουρο είναι ότι ο κ. Τσίπρας θέλει να πάει στις επόμενες εκλογές με νέους πολιτικούς συμμάχους, χωρίς μνημόνια, με την αύξηση του κατώτατου μισθού επί θύραις και την απάλειψη της μείωσης των συντάξεων και του αφορολογήτου να κρέμεται πίσω από το παραβάν της κάλπης. Ετσι νομίζει ότι θα διαφύγει της νομοτελειακής φθοράς και με αυτά τα όπλα θα θελήσει να ξανακερδίσει τη χαμένη εμπιστοσύνη του ελληνικού λαού. Μόνο που ο χρόνος που μεσολαβεί μέχρι τις διπλές κάλπες του 2019 είναι μακρύς, ανηφορικός, δύσβατος και γεμάτος απρόοπτα όπως το τελευταίο επεισόδιο του Εβρου, που πιθανώς να τον φέρει στη δυσάρεστη θέση να παζαρεύει τους δύο έλληνες στρατιωτικούς με τους οκτώ τούρκους πιλότους που διέφυγαν στην Ελλάδα μετά το αποτυχημένο αιματηρό πραξικόπημα.   

Αντ. Καρακούσης-ΤΟ ΒΗΜΑ