Τι (δεν) λένε οι δημοσκοπήσεις

Πριν από κάποια χρόνια, ένας φίλος δημοσκόπος μού είχε δείξει μια έρευνα που έλεγε περίπου τα ίδια με εκείνα που είχε βρει έξι μήνες νωρίτερα.

–      Τι μου δείχνεις, απόρησα. Τα ίδια λέει.

–      Οχι, ήταν η απάντησή του. Διότι τα λέει έξι μήνες πιο κοντά στις εκλογές!

Οταν λοιπόν ακούω δημοσκόπους να μιλούν για «παγιωμένο πολιτικό σκηνικό», καταλαβαίνω απλώς ότι κάποιον δεν θέλουν να στενοχωρήσουν. Στην πραγματικότητα το σκηνικό δεν είναι ποτέ παγιωμένο. Κάθε φορά λέει κάτι καινούργιο.

Για τρεις λόγους.

Πρώτον, επειδή η σταθερή διαφορά των (συν, πλην) 10 μονάδων υπέρ της ΝΔ προκύπτει έπειτα από στάθμιση των πρωτογενών ερευνητικών στοιχείων.

Τα «αστάθμιστα στοιχεία» δίνουν ένα πολύ μεγαλύτερο προβάδισμα – περίπου κοντά στις 16 μονάδες που βρήκε η Public Issue, η οποία ακολουθεί διαφορετική ερευνητική μέθοδο…

Η «στάθμιση» είναι ένα μικρό σωσίβιο. Χρήσιμο ερευνητικά αν το κάνεις σωστά αλλά και βολικό πολιτικά για να μην τσακώνονται οι εταιρείες με εκείνους που χάνουν.

Οπως μου έλεγε γνωστός δημοσκόπος:

–      Στην τελευταία μέτρηση βρήκαμε σε 1.600 ερωτηματολόγια έναν ΑΝΕΛ. Πώς το παρουσιάζεις αυτό;

Εχει δίκιο, δεν παρουσιάζεται εύκολα. Αρα, το σταθμίζεις. Και αυτό αφορά τα περισσότερα μικρότερα κόμματα.

Δεν είναι τυχαίο ότι η Pulse (Σκάι) βγάζει εδώ και έντεκα μήνες την ίδια διαφορά των περίπου 9-10 μονάδων υπέρ της ΝΔ. Σαν να μη συμβαίνει τίποτα σε αυτόν τόπο ή σαν να έχει εξελιχθεί η Ελλάδα σε χώρα πολιτικά σταθερότερη και από τη Γερμανία!

Φυσικά αυτό δεν αφορά μόνο την Pulse. Πολλές εταιρείες χρησιμοποιούν τη στάθμιση για να καταλήξουν σε «μια από τα ίδια», να είναι όλοι ευχαριστημένοι για κάτι και να μην έχουν γκρίνιες ή πιέσεις.

Δεύτερον, μια διαφορετική εικόνα πιστοποιείται από τα λεγόμενα «ποιοτικά χαρακτηριστικά» στα οποία οι «σταθμίσεις» χρησιμοποιούνται λιγότερο.

Σε αυτά έχουμε ένα σαφέστατο άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ Μητσοτάκη και Τσίπρα, ιδίως μετά τη ΔΕΘ. Οπως έχουμε και μια αυξανόμενη απόρριψη της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ή της βασικής ατζέντας της. Του «αντικυβερνητισμού».

Το κοινό της κυβέρνησης περιορίζεται σταθερά και ανάλογα με το θέμα κάπου μεταξύ 18% και 25%, με το ανώτατο όριο να αφορά το πρόσωπο του Πρωθυπουργού.

Αντιθέτως, το όριο της ΝΔ είναι πιο απροσδιόριστο.

Οχι επειδή παρουσιάζει υψηλή συσπείρωση, όπως λέει μια τετριμμένη και ανόητη ανάγνωση των ποσοτικών μεγεθών (πάντα η αντιπολίτευση είναι πιο συσπειρωμένη από την κυβέρνηση…), αλλά επειδή καταγράφει σαφή εισροή ψηφοφόρων. Κάτι που δεν έχει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Σημειώστε το αυτό, αν σας αρέσει να παίζετε εκλογικό Τζόκερ…

Τρίτον, ο παράγων χρόνος. Κάθε μήνα που περνάει, οι έρευνες πραγματοποιούνται πιο κοντά στον εκλογικό ορίζοντα και εκ των πραγμάτων καταγράφουν συμπεριφορές όλο και λιγότερο υποθετικές.

Οι επιλογές αρχίζουν και αποκτούν υπόσταση.

Θυμάμαι ακόμη έναν παλιό κανόνα που λέει ότι η πρώτη πραγματικά αξιόπιστη δημοσκόπηση είναι εκείνη που γίνεται μόλις προσδιοριστεί η ημερομηνία των εκλογών. Τότε, το εικαζόμενο αρχίζει να παίρνει τη μορφή του συγκεκριμένου.

Στο ερώτημα λοιπόν «τι δεν λένε οι δημοσκοπήσεις» πρέπει να πάρουμε υπόψη μας και τις τρεις αυτές παρατηρήσεις.

Για να καταλήξουμε έστω σε προσωρινά συμπεράσματα.

+ Η δημοσκοπική εικόνα είναι γενικά πολύ λιγότερο παγιωμένη από όσο την καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις.

+ Η κυβέρνηση παρουσιάζει και ποσοτικό και ποιοτικό πρόβλημα ακροατηρίου. Σε αντίθεση με τη ΝΔ, η οποία ιππεύει ένα ισχυρό αντικυβερνητικό ρεύμα.

+ Τα χρονικά περιθώρια εξαντλούνται και μαζί τους οι πιθανότητες μιας σοβαρής μεταβολής της κατάστασης.

Αυτή είναι η γενική αλλά όχι η οριστική εικόνα. Προφανώς επειδή μπορεί να προκύψουν απρόβλεπτοι παράγοντες – αν και σπανίως επηρεάζουν βαθιά τις εκλογικές συμπεριφορές…

Αλλά κυρίως επειδή η οριστική εικόνα θα διαμορφωθεί μόνο με την προκήρυξη των εκλογών. Κυριακή κοντή γιορτή.

Γ. Πρετεντέρης-ΤΟ ΒΗΜΑ