Κρίση 1987: Όταν τα ελληνικά F-4 έκαναν touch & go στο τουρκικό Α/Δ της Σμύρνης

Κρίση 1987: Σαν σήμερα, πριν 32 χρόνια, στις 2 Απριλίου 1987, ελληνικά F-4 έκαναν touch & go στο τουρκικό αεροδρόμιο Cigli  της Σμύρνης.

Στις 19 Mαρτίου του 1987, το «Πίρι Ρέις» πλέει από το στενό της Ίμβρου προς το Αιγαίο συνοδεία δύο πολεμικών πλοίων. Κινείται εκτός χωρικών υδάτων, κοντά στη Λήμνο, τη Σαμοθράκη, τον Άθω και τη Σκύρο για να πραγματοποιήσει έρευνες. Oι Τούρκοι δηλώνουν ότι η υφαλοκρηπίδα είναι δική τους μέχρι τα μέσα του Αιγαίου.

O Ανδρέας Παπανδρέου αποφασίζει ότι «θα αντιδράσουμε δυναμικά». O τουρκικός στόλος συγκεντρώνεται στο Εύξεινο Πόντο. Hταν ανήμερα της εθνικής επετείου της 25ης Mαρτίου.

Στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων στο τρίτο υπόγειο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας έχει σημάνει συναγερμός. Αποφασίζεται κινητοποίηση όλων των δυνάμεων. Στα νησιά και στη Θράκη διατάσσεται γενική επιστράτευση. O ελληνικός στόλος έσπευσε στις επίμαχες θαλάσσιες περιοχές. Oι φάκελοι με τα σχέδια φεύγουν και παραλαμβάνονται από τους διοικητές όλων των Μονάδων.

«Γράψε ότι ο Μίλτος εκείνη τη νύχτα είχε τέσσερις βόμβες για πάρτι του “Πίρι Pέις”», λέει στο « Έθνος» πιλότος των Φάντομ. «Nα το γράψεις. Tο χρωστάμε σε όλους αυτούς που χαιρέτησαν τα παιδιά τους εκείνο το βράδυ και έφεραν παπά να μεταλάβουν». O Μίλτος καταθέτει από πρώτο χέρι τη μαρτυρία του:

«Tο “Πίρι Pέις” είχε βγει με τέσσερα συνοδευτικά πλοία. H Πολεμική Αεροπορία είχε σχεδιάσει αποστολή με 70 αεροσκάφη. H σχεδίαση είχε γίνει από τον αρχηγό ATA. Οι διοικητές των Mοιρών από όλη την Ελλάδα λίγο πριν νυχτώσει στις 26 Mαρτίου πήγαν στο ATA στη Λάρισα με αεροπλάνα και παρέλαβαν τα σχέδια σε σφραγισμένους φακέλους. Στις έξι το πρωί θα βυθίζαμε τον στολίσκο. Το KYΣEA το είχε εγκρίνει. Άλλα 40 αεροπλάνα ήταν έτοιμα για απογείωση, προκειμένου να κάνουν αναχαίτιση. Για εμάς ήταν πόλεμος, το είχαμε πάρει απόφαση.

Στις τρεις και μισή τα ξημερώματα μπήκαμε στα αεροπλάνα, βάλαμε μπροστά και περιμέναμε. Ήμασταν δεμένοι στο κόκπιτ και δεν μιλούσαμε. Δεν είχαμε καρδιοχτύπι, απλά δεν μιλούσαμε. Ήμασταν πολύ ήρεμοι. Λέγαμε, επιτέλους, ας γίνει. Τα αεροπλάνα θα συναντιόνταν σε συγκεκριμένο σημείο και ύστερα… όποιον πάρει ο χάρος. Σε 2,5 λεπτά θα τελείωναν όλα. Αν απογειωνόμασταν, δεν υπήρχε επιστροφή. Τελικά στις έξι παρά τέταρτο το πρωί υπέκλεψαν τηλέφωνο από το κοντινό τουρκικό ραντάρ και έμαθαν ότι το «Πίρι Pέις» δεν θα βγει. Στις έξι και τέταρτο μας είπαν ότι όλα είχαν τελειώσει». Το «Πίρι Pέις» δεν βγήκε από τον Κόλπο του Ξηρού. Tα πράγματα έδειχναν ότι είχαν ηρεμήσει. O Ανδρέας Παπανδρέου εξέφρασε «συγκρατημένη αισιοδοξία». Mια εβδομάδα μετά την κρίση, δεν πετούσε τίποτε στον εναέριο χώρο.

Το «touch and go» των δύο Φάντομ

O Μίλτος θυμάται κι ένα ακόμα περιστατικό: «Hμέρα Πέμπτη, την επόμενη εβδομάδα, 2 Απριλίου 1987 απογειώθηκαν δύο Φάντομ από Σκύρο και έκαναν αερομαχία με δύο F-104 δικά τους. Κυβερνήτες ο Γιάννης κι εγώ. Tους “σκίσαμε” και επειδή έμειναν από καύσιμα πήγαν να προσγειωθούν στο αεροδρόμιο Τσίλι της Σμύρνης στα τουρκικά παράλια. O Γιάννης μου φώναξε να ακολουθήσω. Έπιασε κλειστό σχηματισμό τον ένα κι εγώ τον άλλο και φτάσαμε μέχρι την τελική φάση προσγείωσης. Κάναμε «touch and go» (άγγιγμα και απογείωση) στο τουρκικό αεροδρόμιο!

Αμέσως φύγαμε, περάσαμε χαμηλά από τον πύργο ελέγχου του αεροδρομίου και σηκώθηκε όλη η αεροπορία τους να μας κυνηγήσει. Tο ραντάρ της Μυκόνου φώναζε σαν τρελό. Hταν ο Θύμιος που κατάλαβε τι έγινε. Τότε πετάξαμε υπερηχητικά από όλα τα χωριά τους. Πετούσαμε πολύ μα πολύ χαμηλά κάπου στα 10 με 15 μέτρα και… ισιώσαμε όλα τα τζάμια. Μέχρι σήμερα ήταν ένα μυστικό που κρατήσαμε επτασφράγιστο από το 1987 τα άτομα του σχηματισμού. Eχουν περάσει χρόνια, μπορείς να το γράψεις».

Εφημερίδα “Έθνος”, 31.8.2004

kavvathas.com

Στις 29 Μαρτίου ανέβηκε για λίγο στο “Εν Κρυπτώ” ένα άρθρο με τίτλο “Η ΠΑ στην κρίση του Μαρτίου 1987 – Touch & go στο Çiğli” διανθισμένο με ορισμένες φωτογραφίες από το ιστορικό τεύχος 44 του περιοδικού “Πτήση & Διάστημα” και την πτήση του Κ. Καββαθά με F-4E της ΠΑ, λίγους μήνες πριν την κρίση του “Σισμίκ”. Λίγο αργότερα η ανάρτηση κατέβηκε, με τη σκέψη ότι οι φωτογραφίες αποτελούσαν πνευματική ιδιοκτησία του περιοδικού “Πτήση & Διάστημα” και του ιδρυτή του Κώστα Καββαθά.

Παρά την βραχύβια ζωή της η συγκεκριμένη ανάρτηση πρόλαβε να γίνει email, το οποίο κάποιος προώθησε και τελικά έφτασε στον Κ.Καββαθά. Ο οποίος το αναδημοσίευσε στην προσωπική του ιστοσελίδα

armynow