Δεν είναι οι άνθρωποι, είναι οι ιδέες

Στη συνέντευξη που έδωσε ενόψει της πρεμιέρας της νέας ταινίας του (ψυχόδραμα δωματίου με πρωταγωνιστή τον Βαρουφάκη), ο διάσημος σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς μάς καλεί να «να σκεφτούμε τι είναι η Αριστερά». Για τον ίδιον, εξηγεί, Αριστερά «δεν είναι οι άνθρωποι, αλλά ιδέες για την κοινωνία, μια φιλοσοφία ζωής. Και αυτή τη φιλοσοφία την εμπιστευτήκαμε σε άνδρες που απέτυχαν». Τόσο βαθύ και, συγχρόνως, τόσο βλακώδες, ώστε καταλήγει να είναι ιδιοφυές! Δεν ξέρω, πράγματι, καλύτερο ορισμό για την Αριστερά: δεν είναι οι άνθρωποι, είναι οι ιδέες και αν οι άνθρωποι αποτυγχάνουν, είναι επειδή δεν μπορούν να σταθούν στο ύψος των ιδεών. Οι ιδέες, πάντως, δεν φταίνε. Αυτές, το διευκρινίζει ο γνωστός σκηνοθέτης, είναι «μια φιλοσοφία ζωής». Αν, τώρα, η ζωή υπολείπεται της φιλοσοφίας της, το πρόβλημα είναι της ζωής, δεν είναι της φιλοσοφίας.
Μέσα στον Αύγουστο, πέθανε, σχεδόν 94 ετών, ο υπ’ αριθμόν 2 στην ιεραρχία των Ερυθρών Χμερ, ο άνθρωπος που αναλάμβανε και μεθόδευε την εφαρμογή των αποφάσεων του συμβουλίου των Ερυθρών Χμερ όταν κυβερνούσαν την Καμπότζη. Δεν συγκράτησα το όνομά του, παρά τη γενναία προσπάθεια που
κατέβαλα. Συγκράτησα όμως, από τις νεκρολογίες που διάβασα στον διεθνή Τύπο την εξήγηση, που έδωσε σε συνέντευξή του, για τη γενοκτονία που προκάλεσε το καθεστώς του οποίου ο ίδιος ήταν εξέχον στέλεχος: «Δεν βλάψαμε τους καλούς ανθρώπους, μόνον εκείνους που ήταν εμπόδιο στην κοινωνική πρόοδο». (Ο αριθμός των θυμάτων, ας ληφθεί υπ’ όψιν, δεν έχει ποτέ οριστεί επακριβώς: κατά τους υπολογισμούς κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 3 εκατομμυρίων.) Φαντάζομαι ότι ο μακαρίτης, που πέθανε αμετανόητος, θα συμφωνούσε με τον ορισμό της Αριστεράς κατά τον Κώστα Γαβρά. Η Αριστερά δεν είναι οι άνθρωποι, είναι οι ιδέες για την κοινωνία...
Πολύ έντιμο, όμως, από πλευράς του διάσημου σκηνοθέτη να θέσει το θέμα της ταινίας του με τόση ευθύτητα – σχεδόν ωμότητα. Από εκεί και πέρα, όποιος κάνει την επιλογή να πληρώσει το εισιτήριο και να σπαταλήσει τον χρόνο του ξέρει τι αγοράζει.  
Από τα όσα διαβάζω σχετικά με την ταινία, ο Τσίπρας παρουσιάζεται όπως ακριβώς στο βιβλίο στο οποίο βασίζεται η ταινία: ένας βλάκας και μισός, με άγνοια του κόσμου και βαθιά επαρχιώτης. Υπό το πρίσμα αυτό, έχει πολύ ενδιαφέρον ότι η παραγωγή της ταινίας χρηματοδοτήθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής της κυβέρνησης Τσίπρα (από τον Νίκο Παππά, συγκεκριμένα) με 630.000 ευρώ. Ο Αλέξης πολύ θα το εκτιμήσει, ιδίως τώρα που κάποιοι ειρωνεύονται το «κύρος ηγεσίας» του και ερεθίζουν, έτσι, τη «δημοκρατική ευθιξία» του. Το ίδιο το ποσόν είναι, βέβαια, ασήμαντο. Μπροστά στα δισεκατομμύρια που κόστισαν σε όλους μας οι κόνξες και οι θεατρινισμοί του Νάρκισσου, οι 630.000 ευρώ είναι φιστίκια – αγάπη μου, όπως θα έλεγε ο ίδιος...
Καταλαβαίνω τον θυμό των λογικών ανθρώπων όταν βλέπουν ότι αυτό το πλάσμα ακόμη κυκλοφορεί και κάνει τη φιγούρα του – έχει μάλιστα εκλεγεί στη Βουλή. Ομως στη δημοκρατία, οι πολιτικές μεταβολές χρειάζονται χρόνο για να συντελεσθούν. Οπως κάποιες αρρώστιες αφήνουν αναπηρίες στους ασθενείς που καταφέρνουν να επιβιώσουν, έτσι και ο ΣΥΡΙΖΑ, ανάμεσα στις πολλές άλλες αναπηρίες, μας άφησε και τον χοροπηδηχτό αγορίνο. Καλή χώνεψη, εύχομαι σε όσους δουν την ταινία...
Στ. Κασιμάτης-Καθημερινή