Το θρίλερ του Brexit τελείωσε, ζήτω το νέο θρίλερ!

Για τους πολλούς, η διαφορά δεν είναι θα αισθητή. Η Βρετανία αποχωρεί μεν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, άρα και τα όργανά της, απόψε τα μεσάνυχτα (ώρα Βρυξελλών), όμως καθ’ όλη τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, δηλ. μέχρι τέλους του 2020, θα διέπεται από το κοινοτικό δίκαιο και η προτέρα κατάσταση ως προς τις μετακινήσεις και τις συναλλαγές θα συνεχίσει να ισχύει.

Είναι σε αυτό το, ομολογουμένως ασφυκτικό, χρονικό διάστημα που οι δύο πλευρές θα πρέπει να διαπραγματευθούν την μελλοντική τους σχέση και είναι αυτή η διαπραγμάτευση που θα καθορίσει αν το Brexit (συντεταγμένο μεν, εφόσον επιτεύχθηκε συμφωνία διαζυγίου) θα είναι ή όχι “σκληρό”. Το ότι η Βρετανία ξεκινά από θέση απόλυτης εναρμόνισης με το κοινοτικό κεκτημένο ασφαλώς διευκολύνει τα πράγματα. Όμως, από την άλλη, κάθε προηγούμενη εμπορική διαπραγμάτευση της Ε.Ε. με τρίτα μέρη υπήρξε εξαιρετικά χρονοβόρα και φορτωμένη με απρόβλεπτα ρίσκα. Αρκεί να θυμηθεί κανείς ότι η συμφωνία Ε.Ε.-Καναδά προετοιμαζόταν για επτά χρόνια, μόνο για να απορριφθεί στο τέλος προς στιγμήν από το κοινοβούλιο της Βαλλονίας, το ένα από τα 30 εθνικά ή περιφερειακά κοινοβούλια που καλούνται σε τέτοιες περιστάσεις να δώσουν την έγκρισή τους.
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έχει τη
δυνατότητα να αιτηθεί μέχρι την 1η Ιουλίου την παράταση (άπαξ) της μεταβατικής περιόδου για ένα ή δύο χρόνια. Διαμηνύει, ωστόσο, εκ των προτέρων ότι δεν προτίθεται να το πράξει. Η διαπραγματευτική πίεση πάνω από το “χείλος του γκρεμού” θα έχει και πάλι την τιμητική της. Το θρίλερ του Brexit τελείωσε, ζήτω το νέο θρίλερ!
Είναι σαφές ότι για τη Βρετανία το 2020 αποτελεί ένα ορόσημο στην μεταπολεμική της Ιστορία αντίστοιχο του 1945 (όταν άρχισε να οικοδομεί το κοινωνικό της κράτος) και του 1979 (όταν εξαπέλυσε την “θατσερική επανάσταση”), εξ ού και σημαδεύεται από μεγάλες διαιρέσεις και εντάσεις στην κοινωνία και την πολιτική σκηνή. Όμως οι Brexiteers κινούνται πλέον από θέση ισχύος, καθώς οι κοινοβουλευτικοί διαδικαστικοί ελιγμοί των αντιπάλων τους αποδοκιμάστηκαν από τους ψηφοφόρους, ενώ η έξοδος από την Ε.Ε. αποτελεί πλέον διαδικασία μη αντιστρεπτή.
Αναρωτιούνται πολλοί, αν οποιοσδήποτε στη Βρετανία έχει ένα σαφές σχέδιο (όπως συνέβη το 1945 και το 1979) για το πού θέλει να οδηγήσει τη χώρα. Η εύκολη απάντηση μέχρι τώρα ήταν ότι ο Μπόρις Τζόνσον θα επιλέξει μια πολιτική απορρύθμισης και πλήρους ευθυγράμμισης με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι κινήσεις του το προηγούμενο διάστημα μοιάζει να το διαψεύδουν αυτό. Η απόφαση για επανεθνικοποίηση των σιδηροδρόμων της βόρειας Αγγλίας δείχνει να το διαψεύδει αυτό, όπως άλλωστε και οι τριβές με τις ΗΠΑ που κατέστησαν επιτακτική την χθεσινή επίσκεψη του Μάικλ Πομπέο στο Λονδίνο. Το “πράσινο φώς” στην κινεζική Huawei να συμμετάσχει υπό όρους στην οικοδόμηση του δικτύου κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενεάς στη Βρετανία, οι πολιτικές αποκλίσεις ως προς τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η υπόσχεση Τζόνσον ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας θα μείνει εκτός διαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ δημιουργούν ένα πεδίο όπου δεν απομένουν να συζητηθούν πολλά. Ήδη έχει τεθεί εν αμφιβόλω το αν η αμερικανο-βρετανική συμφωνία, για την οποία μιλά με τόσες φιλοδοξίες ο Ντόναλντ Τραμπ, θα προηγηθεί οποιασδήποτε άλλης, συμπεριλαμβανομένης αυτής που εκκρεμεί με τους “27”. Είναι προφανές ότι ο Μπόρις Τζόνσον διεκδικεί διαπραγματευτικό χώρο ανάμεσα στις δύο ακτές του Ατλαντικού.
Αποτελεί αυτό δείγμα μιας ορισμένης ευελιξίας, την οποία δεν δείχνουν να διαθέτουν οι Ευρωπαίοι συνομιλητές του. Το ότι την συμφωνία μελλοντικής σχέσης διαπραγματεύεται η ίδια ομάδα υπό τον Μπαρνιέ που εκπόνησε και το “διαζύγιο” είναι ήδη χαρακτηριστικό. Το ότι επανέρχεται η ίδια ρητορική περί “χείλους του γκρεμού” και η απαίτηση να μείνει η Βρετανία προσδεδεμένη στο ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο, επίσης.
Η ρυθμιστική εναρμόνιση ενός τρίτου μέρους μόνο και μόνο για να επιτευχθεί εμπορική συμφωνία είναι κάτι το οποίο η Ε.Ε. δεν έχει μέχρι τώρα διεκδικήσει από άλλους συνομιλητές της – και αποτυπώνει τον φόβο για την ανάδυση μιας “Σιγκαπούρης στη Μάγχη” η οποία θα λειτουργεί ως χώρος γενικευμένου ντάμπινγκ. Οι Βρετανοί ιθύνοντες υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο δεν βρίσκεται στις προθέσεις τους – όμως είναι προφανές ότι δεν έχουν λόγους να φανούν ελαστικοί στο ζήτημα του εμπορίου αγαθών (όπου ως καθαροί εισαγωγείς έχουν εν προκειμένω διαπραγματευτικό πλεονέκτημα) για παραχωρήσεις στον χώρο των υπηρεσιών, που δεν είναι βέβαια ότι τις αποζητούν, εφόσον το Σίτι του Λονδίνου έχει στο μεσοδιάστημα αναπροσαρμόσει τη στρατηγική του.
Η Βρετανία μόλις έχασε το δικαίωμα συνδιαμόρφωσης των κανόνων στα κοινοτικά όργανα – αλλά αυτό συνοδεύεται από μία ανάκτηση κυριαρχίας της οποίας την αξιοποίηση δεν είναι λογικό να αποποιηθεί εκ των προτέρων για χάρη της συμφωνίας με τους “27”.
Κ. Ράπτης
ΠΗΓΗ: capital.gr