Σπάστε το θερμόμετρο

Με αφορμή την παραίτηση του καγκελάριου Kurz στην Αυστρία, ο Σύριζα σήκωσε το θέμα των δημοσκοπήσεων και ζήτησε Εξεταστική Επιτροπή για το θέμα. Σήμερα θέλω να σας μιλήσω για τις δημοσκοπήσεις αφού όμως ξεκαθαρίσω κάτι από την αρχή: Δεν είχα ποτέ μου και ακόμα δεν έχω καμία επαγγελματική σχέση με καμία εταιρεία δημοσκοπήσεων. Γνωρίζω όμως όλους σχεδόν τους δημοσκόπους, λόγω της ενασχόλησής μου με τη συγκέντρωση και μετάδοση των αποτελεσμάτων των εκλογών για ένα πολύ μεγάλο διάστημα (1981-2009). Ακριβώς για τον λόγο αυτό γνωρίζω πολύ καλά τη δουλειά τους και γι’ αυτό θα αναλάβω την υπεράσπισή τους, χωρίς φυσικά να μου το έχει ζητήσει κανείς.

Κατ’ αρχήν, θεωρώ σκόπιμο να κάνω μια παρένθεση, προκειμένου να σας μιλήσω για την τηλεθέαση, γιατί πιστεύω ότι τα δύο θέματα σχετίζονται άμεσα και μπορούμε να βγάλουμε σημαντικά συμπεράσματα από την παράλληλη διερεύνηση. Την τηλεθέαση στην Ελλάδα (όπως και σε πολλές άλλες χώρες) την καταγράφει αποκλειστικά η διεθνής εταιρεία Nielsen, με χρηματιστηριακή αξία 7,5 δισεκατομμύρια δολάρια και ετήσιο τζίρο 6,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Όπως είναι ολοφάνερο, τα έσοδά της στην Ελλάδα από την

τηλεθέαση είναι σταγόνα στον ωκεανό. Επιπλέον, για το θέμα αυτό έχω τη δική μου εμπειρία διότι διετέλεσα αντιπρόεδρος της AGB (η οποία εξαγοράστηκε από τη Nielsen το 2011) στο διάστημα 1996-2001 και γνωρίζω πολύ καλά τα τεκταινόμενα στον χώρο των μετρήσεων τηλεθέασης.

Με πολύ απλά λόγια, όποιος στην Ελλάδα δεν κάνει νούμερα στην τηλεθέαση, αντί να αναζητήσει την αιτία και να τη διορθώσει, προτιμά την εύκολη λύση, δηλαδή να αμφισβητήσει τα στοιχεία. Από το 1988 που ιδρύθηκε η AGB Hellas, σχεδόν όλα τα κανάλια και οι περισσότεροι δημοσιογράφοι αμφισβήτησαν κατά καιρούς τα αποτελέσματα των μετρήσεων. Οι ίδιοι άνθρωποι, οι οποίοι επικαλούνταν τις μετρήσεις της AGB όταν τους βόλευαν, την αναθεμάτιζαν όταν έπεφταν τα νούμερά τους. Παράλληλα, πολλοί προσπάθησαν να «σπάσουν το θερμόμετρο», ώστε να μην υπάρχουν οι δυσάρεστες μετρήσεις. Για παράδειγμα, κάθε τόσο ακούμε προτάσεις να μη μετριέται η τηλεθέαση στις ενημερωτικές εκπομπές γιατί επηρεάζουν την κοινή γνώμη. Πρόκειται για παγκόσμια πρωτοτυπία, ελληνικής εμπνεύσεως!

Στο τέλος της δεκαετίας του ’90, ο Γιώργος Κουρής ξεκίνησε μέσω της «Αυριανής» έναν καθημερινό πόλεμο με την AGB. Φυσικά παρενέβη η Δικαιοσύνη και η υπόθεση κατέληξε στο αρχείο. Αργότερα το 2004, υπήρξε νέα παρέμβαση της Δικαιοσύνης έπειτα από καταγγελίες. Υστερα από περίπου τρία χρόνια και εξονυχιστικούς ελέγχους η εταιρεία απαλλάχθηκε με βούλευμα του εφετείου. Αν δεν σας φτάνουν οι δύο απαλλαγές από τη Δικαιοσύνη για να πεισθείτε ότι δεν υπάρχει τίποτα το μεμπτό ή το μυστηριώδες στη μέτρηση της τηλεθέασης, η επόμενη ιστορία είναι καταλυτική και θα πείσει ακόμα και τον πλέον δύσπιστο.

Οπως ήταν φυσικό με την αμφισβήτηση των μετρήσεων της AGB, ορισμένοι θεώρησαν ότι δημιουργείται επιχειρηματική ευκαιρία. Ετσι, στο τέλος της δεκαετίας του ’90 δημιουργήθηκε μια νέα εταιρεία μέτρησης της τηλεθέασης. Ορισμένα κανάλια, για ένα διάστημα, αγόραζαν τις μετρήσεις και από τις δύο εταιρείες, ώστε να έχουν συγκρίσιμα στοιχεία. Οποία απογοήτευση. Οι μετρήσεις από τις δύο εταιρείες ήταν σχεδόν ταυτόσημες με τις διαφορές να βρίσκονται στα όρια του στατιστικού λάθους. Υστερα από ένα μικρό χρονικό διάστημα, η δεύτερη εταιρεία έκλεισε γιατί απλούστατα δεν είχε κανέναν λόγο ύπαρξης. Ουσιαστικά όμως ο ανταγωνιστής έδωσε το απόλυτο πιστοποιητικό αξιοπιστίας στην AGB επιβεβαιώνοντας τις μετρήσεις της!

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Δέλτα Πληροφορική την οποία διηύθυνα μέχρι το 2004, κατείχε το 50% της AGB μέχρι το 2001. Πριν προχωρήσουμε στη μετοχική συμμετοχή μας, είχαμε κάνει εξαντλητικές έρευνες και είχαμε πεισθεί ότι η εταιρεία ήταν απόλυτα αξιόπιστη και ταίριαζε πολύ στην εικόνα που πρόβαλλε η Δέλτα Πληροφορική σαν την εταιρεία που συγκέντρωνε και μετέδιδε τα αποτελέσματα όλων των εκλογικών αναμετρήσεων. Ουδέποτε θα διακινδυνεύαμε την ακεραιότητα και αξιοπιστία της εταιρείας μας, την οποία χτίσαμε με υπευθυνότητα και σκληρή δουλειά, για μια ευκαιριακή συμμετοχή.

Η ιστορία είναι διδακτική, γιατί εδώ και πολλά χρόνια έπαψαν οι αμφισβητήσεις των μετρήσεων της τηλεθέασης, ενώ αντίθετα υπάρχουν πάντοτε οι αμφισβητήσεις για τις πολιτικές δημοσκοπήσεις. Οποιο κόμμα δεν είναι ευχαριστημένο από τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, αμφισβητεί το κύρος και την ορθότητά τους. Με άλλα λόγια, αντί να προβληματιστεί από τα ευρήματα των δημοσκοπήσεων, θέλει να σπάσει το θερμόμετρο για να μη βλέπει ότι έχει πυρετό. Θέλω να σας διαβεβαιώσω μετά λόγου γνώσεως ότι οι σοβαρές εταιρείες δημοσκοπήσεων δεν κάνουν ποτέ μαϊμουδιές στις πολιτικές δημοσκοπήσεις. Η απόδειξη είναι τόσο απλή όσο το αυγό του Κολόμβου. Πάρτε για παράδειγμα την MRB. Λειτουργεί από 1969 και οι πολιτικές δημοσκοπήσεις στις καλές εποχές (δηλαδή τα χρόνια των εκλογών) δεν υπερβαίνουν το 20% του συνολικού τζίρου της εταιρείας. Ποιος λογικός επιχειρηματίας θα διακινδύνευε την αξιοπιστία του και το 80% του τζίρου του για να κάνει κομματικά παιχνίδια; Και κάτι ακόμα που ακούγεται απίστευτο. Την εποχή των εκλογών οι καλές εταιρείες ερευνών χάνουν χρήματα γιατί οι πολιτικές έρευνες δεν πληρώνονται τόσο καλά όσο οι έρευνες αγοράς! Με άλλα λόγια, οι καλές εταιρείες που έχουν κάποια ουσιαστική ιστορία δεν έχουν τίποτα να κερδίσουν από τις πολιτικές έρευνες, εκτός από δημοσιότητα.

Υπάρχει όμως ακόμα ένα πολύ σημαντικό επιχείρημα. Μια εταιρεία όπως η MRB που λειτουργεί από το 1969 είναι απολύτως βέβαιο ότι σε όλο αυτό το διάστημα θα έδινε δημοσκοπήσεις που άλλοτε έφερναν πρώτη τη Ν.Δ. και άλλοτε το ΠΑΣΟΚ. Δηλαδή η εναλλαγή στην εξουσία λειτουργεί αποτρεπτικά ώστε να μη γίνονται μαϊμουδιές. Ισχύει το περίφημο «If you can steal FOR me, you will steal FROM me». Δηλαδή, «αν μπορείς να κλέψεις ΓΙΑ μένα, θα κλέψεις και ΑΠΟ εμένα». Ακριβώς για τον λόγο αυτό αν μια εταιρεία ευνοεί ένα κόμμα, όταν το κόμμα αυτό χάσει την εξουσία, τότε θα εκθέσει την εταιρεία και θα έχει κάθε λόγο να την κατηγορήσει ότι είναι αναξιόπιστη. Αυτό το φαινόμενο το αντιμετώπισα πολύ έντονα στη Δέλτα Πληροφορική για τα αποτελέσματα των εκλογών. Κατά καιρούς, τα αποτελέσματα που δίναμε αμφισβητήθηκαν τόσο από τη Ν.Δ. όσο και από το ΠΑΣΟΚ γιατί δεν τους άρεσαν. Επειδή, λοιπόν, μας αμφισβητούσαν και οι δύο σημαίνει ότι κάναμε καλά τη δουλειά μας.

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται πολλές εταιρείες δημοσκοπήσεων. Ολες οι εταιρείες που έχουν πίσω κάποια χρόνια δίνουν περίπου τα ίδια αποτελέσματα. Μόνο εταιρείες που εμφανίζονται ξαφνικά και ευκαιριακά λίγους μήνες πριν από τις εκλογές παρουσιάζουν σημαντικές αποκλίσεις. Οποιος εμπιστεύεται αυτές τις εταιρείες κάνει κακό στον εαυτό του.

Και φτάνουμε στο κρίσιμο ερώτημα: Γιατί πέφτουν έξω οι δημοσκοπήσεις και τα exit poll; Η απάντηση είναι αναπάντεχη. ΔΕΝ πέφτουν έξω! Απλά οι περισσότεροι αγνοούμε τα ψιλά γράμματα. Για παράδειγμα, η τελευταία δημοσκόπηση της Pulse για τον ΣΚΑΪ (25/11/2021), αναφέρει στα στοιχεία της έρευνας ότι «το περιθώριο σφάλματος είναι ±1,6% με διάστημα βεβαιότητας 95%». Για να ερμηνεύσετε τα αποτελέσματα πρέπει να λάβετε σοβαρά υπόψη την παρατήρηση αυτή. Θα σας δώσω όμως μια χρηστική συμβουλή: Οσα χρόνια παρακολουθώ τις δημοσκοπήσεις υπάρχει μια πληροφορία η οποία πάντοτε δείχνει τον νικητή των εκλογών: Η παράσταση νίκης. Ανεξάρτητα από το τι ψηφίζει κάποιος, ενδόμυχα γνωρίζει ποιος θα κερδίσει.

Δεν γνωρίζω πού θα καταλήξει η Εξεταστική Επιτροπή. Για ένα όμως είμαι απολύτως βέβαιος. Οτι για άλλη μια φορά η ηγεσία του Σύριζα έχει αυταπάτες. Τα ευρήματα των σοβαρών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα είναι σχεδόν ταυτόσημα. Τα ευρήματα καταγράφουν τις αλλοπρόσαλλες θέσεις ενός κόμματος που ναι μεν κυβέρνησε, αλλά ποτέ δεν ξεπέρασε τον εαυτό του και το 3% που του αρμόζει. Δεν είναι δυνατόν ένα κόμμα που υποτίθεται ότι επιδιώκει να κερδίσει την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος, να παίρνει συστηματικά μειοψηφικές θέσεις, όπως για παράδειγμα τη στήριξη του Κουφοντίνα, την καταψήφιση της Ελληνογαλλικής και Ελληνοαμερικανικής συμφωνίας. Για το θέμα αυτό θα επανέλθω επικαλούμενος τη σοφή ρήση του Αϊνστάιν: «Το άκρον άωτον της ηλιθιότητας είναι να πιστεύεις ότι κάνοντας συνέχεια τα ίδια πράγματα, υπάρχει περίπτωση να έχεις διαφορετικά αποτελέσματα…».

 Ανδρέας Δρυμιώτης - σύμβουλος επιχειρήσεων.

Καθημερινή