Οι ευκαιρίες της κρίσης

Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι η πληθωριστική κρίση που διέρχεται η παγκόσμια κοινότητα θα φέρει -όπως κάθε μεγάλο γεγονός- σοβαρές ανακατατάξεις, πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές.

Αναλόγως του μεγέθους και της διάρκειάς της θα γεννήσει σοβαρά προβλήματα στις οικονομίες, ύφεση, ανεργία ή και χρεοκοπίες σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά και νέες ευκαιρίες, αναδιανομή μεριδίων, θα ανοίξουν νέες αγορές και θα δημιουργηθούν καινούριες μεγάλες μπίζνες ακριβώς λόγω της κρίσης και της ύφεσης.
Πρώτα απ’ όλα η Ευρώπη πήρε το πιο βαρύ μάθημα με την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο και την πραγματικά ακατανόητη ιστορικά αλλά και γεωπολιτικά εμμονή της να αγοράζει σχεδόν το μισό της ενέργειας που χρειάζεται από τη Ρωσία. Είτε παρασυρόμενη από τις σχετικά καλές οικονομικές συμφωνίες και την αξιόπιστη παράδοση της ενέργειας με τη γείτονα χώρα, είτε από την ευθέως προνομιακή σχέση - συμφωνία της ηγέτιδας δύναμής της, της Γερμανίας με τη Ρωσία, την «ειδική επαφή» Μέρκελ - Πούτιν, βρέθηκε πλήρως εκτεθειμένη. Μια ολόκληρη ήπειρος κρέμεται σχεδόν αποκλειστικά από τις ορέξεις και τις διαθέσεις ενός απολυταρχικού καθεστώτος, ενός δικτάτορα που αποφάσισε να καταλάβει μια άλλη χώρα.
Σήμερα, μετά το πάθημα αυτό, είναι βέβαιο ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, με κόστος βαρύ -αλλά πάντως όχι ασήκωτο-, οι χώρες θα ξαναγυρίσουν σε έναν από τους βασικούς κανόνες γεωπολιτικής που επιβάλλει να μην εξαρτώνται από έναν προμηθευτή πουθενά, ούτε καν στα τρόφιμα που εισάγουν. Πολύ περισσότερο στην ενεργειακή επάρκεια ή στον εξοπλισμό τους.

Ισως επιπλέον μάθουν να θεωρούν ότι η πράσινη ενέργεια δεν είναι μόνο κάτι… όμορφο και οικολογικό, αλλά απολύτως αναγκαίο και μπορεί να απελευθερώσει όλους όσους… σε αυτή τη Γη δεν «κάθονται πάνω» σε πετρέλαιο ή φυσικό αέριο.

Από αυτή τη μεγάλη κρίση, επίσης, μπορεί να γεννηθούν νέοι ισχυροί παίκτες σε πολλούς κλάδους, όπως και να χρεοκοπήσουν άλλοι που σήμερα φαντάζουν ακλόνητοι. Ποιος μπορεί να αποκλείσει, για παράδειγμα, ότι μια παρατεταμένη ακρίβεια 3-4 ετών στην αγορά δεν μπορεί να διογκώσει την τάση της «ανώνυμης» ιδιωτικής ετικέτας τροφίμων και άλλων προϊόντων και να διαλύσει τους ηγέτες της ίδιας αγοράς; Ο πολύς κόσμος μακαρόνια τρώει και όχι μακαρόνια Barilla, τυχαίο το παράδειγμα, αλλά αν η ιδιωτική ετικέτα ενός σούπερ μάρκετ συνεχίζει να κοστίζει μισό ευρώ λιγότερο από μια γνωστή μάρκα για 15-20 μήνες, ας πούμε μέχρι να συνέλθουν οι τιμές, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα «φτιαχτούν» καινούριες μπίζνες δισεκατομμυρίων διεθνώς και επίσης θα κλείσουν άλλες για τον ίδιο λόγο.

Ποιος λέει ότι μια σύγχρονη ηλεκτρονική τράπεζα (ή και κανονική), εγχώρια ή διεθνής, που θα εμπνεύσει εμπιστοσύνη στους Ελληνες καταθέτες και επιχειρήσεις, που σήμερα διαθέτουν περί τα 195 δισ. ευρώ, δεν μπορεί να «αρπάξει» μεγάλο μερίδιο αγοράς μέσα σε λίγους μήνες αν οι κλασικές (μας) τράπεζες συνεχίζουν αυτό το βιολί, να δανείζουν με 7%, αλλά να προσφέρουν επιτόκια καταθέσεων 0,2% ετησίως;

Το ίδιο μπορεί να συμβεί σε προϊόντα και υπηρεσίες παντού, σε όλο το φάσμα της αγοράς, ακόμα κι αν αυτό μοιάζει αδύνατον σήμερα είτε γιατί οι επιχειρήσεις δεν έχουν προσαρμοστεί στην κρίση, είτε γιατί ακολουθείται η εναρμονισμένη πρακτική κλάδων για να επιβιώσουν ή να αποκομίσουν μεγάλα κέρδη.

Κάποια στιγμή ο νόμος της αγοράς, μιας εντελώς ανοιχτής και διεθνοποιημένης αγοράς, θα λειτουργήσει και ο ανταγωνισμός θα φέρει μεγάλες αναταράξεις και ανακατατάξεις. Παντού, ακόμα και σε υπηρεσίες όπως ο τουρισμός, για παράδειγμα, που τη φετινή σεζόν πήγε καταπληκτικά. Ποιος είπε ότι του χρόνου το καλοκαίρι, που η ύφεση θα έχει ξεκινήσει τουλάχιστον στην Ευρώπη, οι τουρίστες δεν θα θέλουν να έρθουν για διακοπές και όποιοι προσφέρουν καλύτερες τιμές από τώρα που αρχίζουν οι προκρατήσεις δεν θα πάρουν μερίδιο αγοράς;

Όλα αλλάζουν, προσαρμόζονται και επιβιώνουν αν υπάρχει στρατηγική, υπομονή και σωστή εκτίμηση.

 Τάσος Καραμήτσος-ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ