«Η Ιστορία γράφεται με Χρονιάρηδες και Μανουράδες»...

Η ιστορία δεν γράφεται με κοσμοπολίτες και φιρφιρίκους. Η ιστορία γράφεται με Μανουράδες, με Φθενούς, με Οικονομάκηδες και Καβροχωριανούς, με Τούληδες, με Γιαννακάκηδες και Τσιλιβάκηδες, με Χρονιάρηδες.Η ιστορία γράφεται από ανθρώπους που έχουν βαθειά μέσα στην καρδιά τους την Ελλάδα, από ανθρώπους που αφήνουν την κατσούνα για να πιάσουν το ντουφέκι. Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία και μέσα στην Α΄ ΜΚ τα είχαμε πάντα σε περίσσια, τα στοιχεία αυτά.Αν ο Βασίλης ο Μανουράς δεν είχε τσαγανό να πει στους άνδρες του ΟΗΕ, όταν του ζήτησαν την παράδοση του Α/Δ Λευκωσίας κατ΄ εντολή του πρέσβη Λαγάκου «ΠΟΙΟΣ ΛΑΓΑΚΟΣ ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΜΑΝΟΥΡΑΣ ΕΔΩ», σήμερα πιθανότατα το Α/Δ Λευκωσίας να ήταν Τούρκικο».
Κατάθεση ψυχής από τον π. Αρχηγό ΓΕΣ Νικόλαο Ντούβα
«Η Ιστορία γράφεται με Χρονιάρηδες και Μανουράδες»...
«Αν ο Βασίλης ο Μανουράς δεν είχε τσαγανό να πει στους άνδρες του ΟΗΕ, όταν του ζήτησαν την παράδοση του Α/Δ Λευκωσίας κατ΄ εντολή του πρέσβη Λαγάκου «ΠΟΙΟΣ ΛΑΓΑΚΟΣ ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ ΜΑΝΟΥΡΑΣ ΕΔΩ», σήμερα πιθανότατα το Α/Δ Λευκωσίας να ήταν Τούρκικο»... «Κάθε φορά που έρχομαι στην Κρήτη ο χρόνος γυρίζει πίσω. Κάθε φορά που πατώ στα χώματα της Κρήτης νοιώθω ότι ξανανιώνω, αναγκαστικά γυρίζω πίσω στον Ιούνιο του 1972. Τότε που για πρώτη φορά ήρθα σ΄ επαφή μ΄ ένα χώρο που στο μυαλό μου φάνταζε κάτι διαφορετικό. Δεν σας κρύβω ότι όταν έρχομαι στην Κρήτη αλλάζει η ψυχοσύνθεσή μου και νοιώθω την ανάγκη να προσαρμόσω τον τρόπο επικοινωνίας στο χαρακτήρα των Κρητών γιατί έχω την αίσθηση ότι μπορώ να σας κοιτάζω στα μάτια και να σας αφουγκράζομαι με ειλικρίνεια γιατί έχετε ένα προτέρημα : Είστε ΑΤΟΦΙΟΙ και αντέχετε στο χρόνο», ανέφερε στην αρχή της ομιλίας του ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης π. αρχηγός ΓΕΣ Νικόλαος Ντούβας και στη συνέχεια πρόσθεσε: «Δεν ήρθα σήμερα εδώ για να σας κολακέψω? ήρθα να σας ανοίξω την καρδιά μου? ήρθα να κάνω κατάθεση ψυχής? ήρθα να εκπληρώσω μέρος του χρέους μου σ΄ αυτόν τον καθαγιασμένο τόπο? ήρθα να ευχαριστήσω τις μανάδες και τους πατεράδες των παιδιών που για 35 χρόνια μου τα εμπιστεύθηκαν? ήρθα εδώ στ΄ Ανώγεια για να σας εξομολογηθώ ότι είχα μια υπέροχη πορεία στο Στρατό, έφτασα στην κορυφή αλλά ποτέ δεν έσκυψα δεν γονάτισα, δεν συμβιβάστηκα. Γιατί όταν ήμουνα 25 χρονών μπολιάστηκα με το δικό σας τρόπο σκέψης με τους δικούς σας κώδικες τιμής και έτσι έκλεισα την καριέρα μου ΑΤΣΑΛΑΚΩΤΟΣ. Κυρίως όμως ήρθα για να αποτίσουμε μαζί φόρο τιμής στα 29 παλικάρια που άφησαν τα νιάτα τους στη μαρτυρική ΚΥΠΡΟ. Αν με ρωτήσετε ποια είναι αυτά τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Κρητών θα σας απαντήσω αβίαστα: ΛΕΒΕΝΤΙΑ και ΝΤΟΜΠΡΟΣΥΝΗ.

Μιλάω για πρώτη φορά

Αισθάνομαι ιδιαίτερα ευτυχής γιατί σήμερα έπειτα από 32 χρόνια θα μιλήσω για πρώτη φορά για τα γεγονότα του 1974. Σε μια συνέντευξή μου στο Γιάννη Φασουλά τα είπα όλα χωρίς υπεκφυγές και υπονοούμενα. Γιατί για μένα η Ιστορία της Α΄ Μοίρας Καταδρομών πρέπει ν΄ αποτελέσει αντικείμενο μελέτης και παραδειγματισμού για τις επόμενες γενιές? γιατί διδάσκει ότι σε μία εποχή διαιρέσεων, διακρίσεων, αμφισβήτησης και ανυποληψίας, μια Μονάδα Καταδρομών έσωσε την τιμή της πατρίδας στην αιματοβαμμένη Κύπρο. Στάθηκε όρθια όταν όλα γύρω της γκρεμίζονταν. Πέρασαν 32 χρόνια από την ημέρα εκείνη που ανταποκρινόμενοι στην πρόσκληση της πατρίδας 300 άνθρωποι βρεθήκαμε στην Κύπρο για να βοηθήσουμε στη διάσωση των ιερών και των όσιων της φυλής? για να δηλώσουμε την παρουσία της Ελλάδας στον αγώνα της Κύπρου ενάντια στις ορδές του ΑΤΤΙΛΑ. Δεν ήμασταν ήρωες, απλώς το χρέος μας κάναμε, όπως θα το έκανε, φαντάζομαι, η κάθε Ελληνίδα και ο κάθε Έλληνας. Εκείνο που μας έκανε να ξεχωρίζουμε ήταν ότι εμείς οι 300 δεν αιφνιδιαστήκαμε. Από το Νοέμβριο του 1973 όταν οι Τούρκοι για πρώτη φορά παρουσίασαν ένα χάρτη του Αιγαίου με τις διεκδικήσεις τους, στην Α΄ Μοίρα Καταδρομών σήμανε συναγερμός. Υπεύθυνος για την εκπαίδευση ήταν ο συγχωριανός σας, ο τότε Λοχαγός Βασίλης Μανουράς ο οποίος, υπό την καθοδήγηση του Διοικητή μας, ξεκίνησε άμεσα ένα εντατικό πρόγραμμα επιχειρησιακής εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα να πετύχουμε το Μάϊο του 1974 να φτάσουμε σ' ένα επίπεδο επιχειρησιακής ετοιμότητας ζηλευτό. Τα γεγονότα της Κύπρου μας βρήκαν πανέτοιμους. Μπορέσαμε ν΄ ανταποκριθούμε στο κάλεσμα της πατρίδας γιατί υπήρχε ηγεσία. Υπήρχε ένας Διοικητής ο Τχης Παπαμελετίου που ήξερε τι ήθελε από την Μονάδα του. Υπήρχε ένας Υδκτής ο αείμνηστος Αβραμίδης που συντόνιζε και ρύθμιζε τα πάντα. Υπήρχε ένας αξιωματικός επιχειρήσεων ο Βασίλης Μανουράς που σχεδίαζε με σύνεση και επαγγελματισμό. Υπήρχαν Αξκοί που πίστευαν στο ρόλο τους. Υπήρχαν καταδρομείς που ήταν ψυχωμένοι πατριώτες. Ήμασταν με απλές κουβέντες μια δεμένη και ψυχομένη οικογένεια. Αγαπούσαμε και σεβόμασταν ο ένας τον άλλο και γι΄ αυτό και σήμερα αν και πέρασαν 32 χρόνια εξακολουθούμε να είμαστε αγαπημένοι. Εξακολουθούμε να σεβόμαστε και ν΄ αγαπάμε ο ένας τον άλλον. Έφτασα Αρχηγός του Στρατού και ακόμη και σήμερα εξακολουθώ να προσφωνώ τον τότε Διοικητή της Α΄ Μοίρας Καταδρομών «Κύριε Διοικητά». Ότι είχα να πω για την προσφορά της Α΄ Μοίρας Καταδρομών στην Κύπρο τα είπα στη συνέντευξή μου στο Γιάννη Φασουλά που δημοσιεύθηκε στο φύλλο Μαΐου – Ιουλίου 2006 στην ΑΝΩΓΗ και αν θελήσετε κάτι παραπάνω μπορείτε να με ρωτήσετε και να είστε βέβαιοι ότι θα σας απαντήσω ντρέτα. Όμως επειδή όπως σας είπα η Α΄ Μοίρα Καταδρομών επέδρασε καταλυτικά στη 40χρονη πορεία μου στο Στράτευμα, θα προσπαθήσω πίσω από τα συμβάντα, μέσα από τα γεγονότα και πάνω από καταστάσεις και πρόσωπα να βγάλω από μέσα μου τη δράση της Α΄ ΜΚ ή αν θέλετε των Κρητών, γιατί έτσι μας αποκαλούσαν οι Κύπριοι το 1974. Με βάση την ιστορία να βγάλουμε μαζί συμπεράσματα που θα μας βοηθήσουν να καταγράψουμε αρχές αναλλοίωτες στο χρόνο.

Τα χαρακτηριστικά της Α΄ ΜΚ

Αν ανατρέξουμε στην ιστορία της Α΄ ΜΚ από την ίδρυσή της το 1947 μέχρι και σήμερα θα δούμε ότι ιστορικά έχει τη μεγαλύτερη προσφορά αίματος στους αγώνες του Έθνους. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου είχε τους περισσότερους νεκρούς σε σχέση με τις υπόλοιπες Μονάδες Καταδρομών και με τη λήξη του Εμφυλίου Πολέμου διαλύθηκε. Με την αποχώρηση της Ελληνικής Δυνάμεως από την Κύπρο το 1968 ένα τμήμα της Β΄ ΜΚ, που ήταν στην Κύπρο, αποβιβάστηκε στα Χανιά της Κρήτης και άρχισε σταδιακά η συγκρότηση της Α΄ ΜΚ στους Αγίους Αποστόλους. Ήταν η πρώτη φορά που Μονάδα Καταδρομών εγκαθίστατο στην Κρήτη. Στα δύσκολα χρόνια της επταετίας, η Α΄ ΜΚ πέτυχε να καταξιωθεί στον Κρητικό λαό ως μια Μονάδα υψηλών προδιαγραφών χάρη στο πνεύμα των Λοκατζήδων. Όταν το 1972 ήρθα στην Κρήτη διαπίστωσα ότι ο λαός της Κρήτης εκτιμούσε και σέβονταν την Α΄ ΚΜ. Αυτό πιστεύω ότι οφείλεται στο ότι ο ατίθασος χαρακτήρας του Κρητικού ταιριάζει απόλυτα με τον ανορθόδοξο χαρακτήρα του Καταδρομέα. Θυμάμαι την περίοδο 1972-1974 γυρίζαμε στα χωριά της Κρήτης και η στάση των τοπικών κοινωνιών ήταν άψογη απέναντί μας, αν και ήταν αντίθετη με το καθεστώς. Ίσως αυτό να οφείλετε στο ότι οι εκλεκτότεροι νέοι της Κρήτης προτιμούσαν παρά τις δυσκολίες, να υπηρετούν στις Καταδρομές. Εσείς οι Ανωγειανοί, οι Μυλοποταμίτες, οι Σφακιανοί και άλλοι το γνωρίζετε αυτό πολύ καλά. Ειδικότερα από τα Ανώγεια, σχεδόν κάθε φαμίλια είχε και το Λοκατζή της. Μόνο από τα χέρια μου όταν ήμουνα Διοικητής στο Μάλεμε την περίοδο 90-92 πέρασαν πάρα πολλοί Ανωγειανοί. Συμπερασματικά στην Α΄ ΜΚ τότε ή στην 1η ΜΑΛ σήμερα υπηρέτησαν και υπηρετούν εθελοντές ψυχωμένοι, άνδρες που θέλουν σ΄ όλη τους τη ζωή να περηφανεύονται ότι ήταν πρασινοσκούφιδες. Όμως το κυριότερο στοιχείο κατά την άποψή μου είναι η αγάπη και η περηφάνεια για τον πράσινο μπερέ.
Τραγουδούσαμε «πότε θα κάνει ξαστεριά...»
Όταν ξεκινήσαμε τη νύχτα της 21ης Ιουλίου 1974 για τη μεγάλη περιπέτεια, στα αυτοκίνητα που μας πήγαιναν από το Μάλεμε στο Α/Δ της ΣΟΥΔΑΣ τραγουδούσαμε το «ΠΟΤΕ ΘΑ ΚΑΝΕΙ ΞΑΣΤΕΡΙΑ» και ο λαός των Χανίων μας κατευόδωνε λέγοντας «ΣΤΟ ΚΑΛΟ ΚΟΠΕΛΙΑ – ΚΑΛΟ ΒΟΛΙ». Εμείς ξεκινήσαμε οργανωμένα και μεθοδικά. Ξεκινήσαμε μετά από μια άψογη σχεδίαση. Όταν όμως φτάσαμε στο Α/Δ της Λευκωσίας μόνο μια λέξη μπορεί να περιγράψει την κατάσταση: ΧΑΟΣ. Αν ρωτήσετε πως πετύχαμε και επιβιώσαμε σ΄ αυτό το χάος, θα σας πω απλά, ότι υπήρχε στη Μονάδα ΔΙΟΙΚΗΣΗ και ΗΓΕΣΙΑ. Υπήρχαν αξιωματικοί επαγγελματίες με υψηλό αίσθημα ευθύνης, που αυτή την υπευθυνότητα κατάφεραν να μεταλαμπαδεύσουν και στους απλούς Λοκατζήδες. Υπήρχε αγάπη αλληλοσεβασμός και υπερηφάνεια για την Μονάδα. Η δικτατορία δεν εμπόδισε να έχουμε μια Μονάδα αξιόμαχη γιατί σ΄ αυτή τη Μονάδα κανένας δεν φορούσε παραμορφωτικούς φακούς. Ήταν τόση η δουλειά, ήταν τόσες υποχρεώσεις που δεν είχε κανείς χρόνο να σκεφτεί κάτι διαφορετικό. ΣΥΜΠΝΟΙΑ - ΟΜΟΝΟΙΑ – ΑΓΑΠΗ ήταν το τρίπτυχο πάνω στο οποίο στηρίχθηκε όλο το οικοδόμημα που λεγόταν Α΄ ΜΚ. Αν με ρωτήσετε τι έφταιξε και ο Αττίλας αιματόβαψε την Κύπρο θα σας το πω απλά: ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΗΓΕΣΙΑΣ. Οι άνθρωποι που είχαν στα χέρια τους τις τύχες των Κύπριων αποδείχτηκαν κατώτεροι των περιστάσεων και αν αυτό το συνδυάσετε με το προηγηθέν πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, μπορείτε εύκολα ν΄ αντιληφθείτε γιατί ο Αττίλας πάτησε την Κύπρο. Αν ο Βασίλης ο Μανουράς δεν είχε τσαγανό να πεί στους άνδρες του ΟΗΕ, όταν του ζήτησαν την παράδοση του Α/Δ Λευκωσίας κατ΄ εντολή του πρέσβη Λαγάκου, «ΠΟΙΟΣ ΛΑΓΑΚΟΣ ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ, ΜΑΝΟΥΡΑΣ ΕΔΩ» σήμερα πιθανότατα το Α/Δ Λευκωσίας να ήταν Τούρκικο. Γι΄ αυτό μίλησα για άνδρες ψυχωμένους και η Ηγεσία της Κύπρου εκείνη την περίοδο ήταν λίαν επιεικώς: ΛΙΓΗ. Όταν υπάρχει Ηγεσία ικανή υπάρχει και αποτέλεσμα και το 1974 δυστυχώς υπήρχε ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΗΓΕΣΙΑΣ.

Εκεί στην Κύπρο δεν έπρεπε να αναμένουν εντολές από την Αθήνα. Έπρεπε να ρισκάρουν, έπρεπε να τα δώσουν όλα. Όμως δεν το έπραξαν και έχασαν την ευκαιρία να γράψουν ιστορία. Να γιατί το ΜΑΛΕΜΕ είναι για μας τους 300 η κολυμβήθρα που κάθε τόσο αναβαπτιζόμαστε ώστε να μπορούμε δυνατοί και ψυχωμένοι να συνεχίζουμε.

Η ιστορία δεν γράφεται με κοσμοπολίτες και φιρφιρίκους. Η ιστορία γράφεται με Μανουράδες, με Φθενούς, με Οικονομάκηδες και Καβροχωριανούς, με Τούληδες, με Γιαννακάκηδες και Τσιλιβάκηδες, με Χρονιάρηδες.

Η ιστορία γράφεται από ανθρώπους που έχουν βαθειά μέσα στην καρδιά τους την Ελλάδα, από ανθρώπους που αφήνουν την κατσούνα για να πιάσουν το ντουφέκι. Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία και μέσα στην Α΄ ΜΚ τα είχαμε πάντα σε περίσσια, τα στοιχεία αυτά.

Ο ήρωας Γεώργιος Χρονιάρης

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ ιδιαίτερα σ΄ ένα αγνό παιδί των Ανωγείων, στον Γιώργη Χρονιάρη. Ένα παλλικάρι που είχε τσαγανό και ψυχή. Ένα παιδί που το είχα κοντά μου από την πρώτη μέρα που εντάχθηκε στις καταδρομές. Ηταν ένας λοκατζής που νομίζω ότι οι Ανωγειανοί πρέπει να είναι περήφανοι γι΄ αυτόν και να εύχεστε αυτός ο τόπος να γεννά Χρονιάρηδες, γιατί η πατρίδα τούς χρειάζεται.

Συγκλονιστικός ο διάλογος με τον στρατηγό Ντούβα Οικονομάκης: Που είναι θαμμένος ο αδερφός μου;
Ρίγη συγκίνησης, προκάλεσε ο διάλογος που είχε ο στρατηγός Ντούβας με τον αδελφό του ήρωα Κωνσταντίνου Οικονομάκη, Μιχάλη από το Ζαρό, που έχασε τη ζωή του στην Κύπρο, όταν άρπαξε φωτιά το δεύτερο αεροπλάνο που χτυπήθηκε από φίλια πυρά. Απευθυνόμενος στον στρατηγό του ζήτησε να απαντήσει αντρίκεια, για το που ακριβώς έθαψε τον αδερφό του, καθώς ο Ν. Ντούβας ως υπολοχαγός στην Κύπρο είχε αναλάβει το μακάβριο έργο της αναγνώρισης των νεκρών και στη συνέχεια της ταφής τους. Όπως αποκάλυψε, ο Μιχάλης Οικονομάκης, πρόσφατα έγινε εξέταση DNA και έδειξε ότι τα οστά που έχουν φέρει από την Κύπρο, δεν ανήκουν στον αδερφό του Κωνσταντίνο. Ο στρατηγός απάντησε, «ότι στη μνήμη της Μαρίας, της μητέρας σας, που ξέρετε ότι της είχα και που μου είχε αδυναμία, δεν έχω καμία αμφιβολία, ότι αυτούς που δώσαμε ως Α΄ Μοίρα Καταδρομών, είναι νεκροί».
Μιχ. Οικονομάκης: Ο Νόμπελης, ( ένας άλλος ήρωας της Κύπρου που έχασε τη ζωή του στη διάρκεια της επιχείρησης ) τα οστά του βρέθηκαν, του αδερφού μου, που ήταν μαζί στο ίδιο αεροσκάφος δεν βρέθηκαν γιατί;
Ντούβας: Επειδή είχα το μακάβριο καθήκον να αναγνωρίζω νεκρούς, ο αδερφός σου και ο Νόμπελης τους θάψαμε στη Λακατάμια, τους υπόλοιπους, πάνω στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας. Πάνω στον Τύμβο, τρεις μόνο ήταν αναγνωρίσιμοι και αναφέρομαι στον Τσαμκιράνη, στο Χατζόπουλο και στο Χριστόπουλο. Μιχ. Οικονομάκης: Πήγε η μητέρα μου με τα νύχια της και έσκαψε για να φέρει τα οστά του αδερφού του. Ντούβας: Μου ζήτησες να απαντήσω ειλικρινά. Ο Οικονομάκης με το Νόμπελη, τώρα αν κλείσω τα μάτια, θυμάμαι σε ποιο σημείο ταφήκανε, όχι στη Μακεδονίτισσα... Μιχ. Οικονομάκης: Στη Λακατάμια, από εκεί πήγε η μητέρα μου και έφερε τα οστά του...Του Νόμπελη είναι τα οστά του, του αδερφού μου δεν είναι...Πρόσφατα είχαμε επικοινωνίες με Κύπριους ειδικούς και μας είπαν, ότι έχουμε έγγραφα ντοκουμέντα ότι θάφτηκε στο Τρόοδος...
Ντούβας: Κύριε Οικονομάκη, ο αδερφός σας θάφτηκε στη Λακατάμια...Στη μνήμη της κυρίας Μαρίας δεν μπορούσαμε να πούμε κάτι διαφορετικό, μόνο την αλήθεια θα μπορούσαμε να πούμε εδώ...

Πώς στήθηκε το μνημείο στο Μάλεμε
Ζητώ την επιείκεια σας και την κατανόησή σας για να εξομολογηθώ πως η Κρήτη και η Α΄ ΜΚ επηρέασε την όλη μου στάση ζωής και ως Αξιωματικού.
Όταν το 1987 υπηρετούσα στο Διδυμότειχο ένα βράδυ είπα στο Θανάση Ζαφειρίου, στο μόνο επιζήσαντα από την πτώση του NORATLAS στη Μακεδονίτισσα: Το όνειρο είναι να γίνω Διοικητής της Μοίρας στο ΜΑΛΕΜΕ και να στήσω ένα Μνημείο προς τιμήν αυτών που άφησαν τα νιάτα τους στην Κύπρο. Τον Αύγουστο του 1990 ανέλαβα Διοικητής στο Μάλεμε και το καλοκαίρι του 1992 κάναμε τα εγκαίνια του Μνημείου και καθιερώναμε την τέλεση Μνημόσυνου την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου. Νιώθω ότι έκανα το χρέος μου προς τους συμπολεμιστές μου. Έτσι εδώ και 14 χρόνια, την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου, κόσμος πολύς και κυρίως Κρητικοί προσέρχονται, ως προσκυνητές στο μνημείο του ΜΑΛΕΜΕ. Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω ότι το ΜΑΛΕΜΕ κατέστη χώρος προσκυνήματος. Με λόγια απλά ο θρύλος του ΜΑΛΕΜΕ κατά την Κρητική εντοποιία του 1941 δέθηκε με τον θρύλο της Α΄ ΜΚ και κατέστη χώρος κατάθεσης ψυχής. Πετύχαμε να θυμίζουμε στις επερχόμενες γενιές ότι από το ιστορικό ΜΑΛΕΜΕ ξεκίνησαν οι 300 για να γράψουν μια ακόμη χρυσή σελίδα στην Ιστορία της Ελλάδος.
Το Σεπτέμβριο του 2003 ήμουν Διοικητής του Β΄ ΣΣ και με εντολή της τότε ηγεσίας διατάχθηκε η διάλυση της 1ης ΜΑΛ που είχε έδρα το ΜΑΛΕΜΕ και το κλείσιμο του Στρατοπέδου. Ήμουν παρόν κατά την τελετή υποστολής της σημαίας και έχω μπροστά μου την εικόνα του Διοικητή της Μοίρας, του Σφακιανού Στέλιου Μπικάκη, που με βουρκωμένα μάτια μου παρέδιδε τη σημαία της Μονάδας (της οποίας υπήρξα Διοικητής για 2 χρόνια). Την ίδια ώρα παλαιοί Καταδρομείς με επικεφαλής τον Παπανικόλα, πρώην καταδρομέα, πάνω στο Μνημείο έψαλαν τον εθνικό ύμνο. Το ίδιο βράδυ σε μια ταβέρνα της περιοχής, μαζί με λίγους φίλους παλαιούς καταδρομείς τραγουδούσαμε ριζίτικα, δεν άντεξα την πίκρα και σε μια στιγμή είπα σ΄ όλους: Αν θελήσει ο Θεός και γίνω Αρχηγός του ΓΕΣ θα τη ξανανοίξω τη Μοίρα μας. Αυτά 3 Σεπτεμβρίου 2003. Την άνοιξη του 2004 είχαμε εκλογές και η νέα κυβέρνηση στις 11 Μαϊου με επέλεξε ως Αρχηγό ΓΕΣ. Τέλος Ιουνίου 2004 μέσα σε 40 ημέρες χωρίς έγγραφη διαταγή έστειλα τον Στέλιο τον Μπικάκη να ξανανοίξει το Στρατόπεδο του ΜΑΛΕΜΕ. Την τελευταία Κυριακή του Ιουλίου 2004 κάναμε ταυτόχρονα την τελετή επαναλειτουργίας της 1ης ΜΑΛ και το ετήσιο μνημόσυνο των πεσόντων στην Κύπρο Καταδρομέων της Α΄ ΜΚ. Όταν ως Αρχηγός του ΓΕΣ ο ΥΕΘΑ με ρώτησε γιατί επιμένεις να επαναλειτουργήσει το στρατόπεδο στο ΜΑΛΕΜΕ του είπα απλά: Δεν μπορώ να φανταστώ Ειδικές Δυνάμεις χωρίς Ανωγειανούς και Σφακιανούς. Δεν μπορώ να φανταστώ την Κρήτη χωρίς στρατόπεδο Καταδρομών. Το χρωστάμε στην ιστορία το χρωστάμε στους ήρωες της Κύπρου κυρίως όμως το χρωστάμε στον Κρητικό λαό. Και ξέρετε γιατί. Γιατί η Κουζουλάδα των Κρητικών ταιριάζει απόλυτα με τη φύση του Λοκατζή.
Σας ζητώ να είστε επιεικείς μαζί μου για την περιαυτολογία μου, αλλά όλα αυτά τα είχα μέσα μου για πάνω από 30 χρόνια. Ήθελα να σας ανοίξω την καρδιά μου. Και δεν τα είπα γιατί είμαι γαμπρός στην Κρήτη, τα είπα γιατί σας αγαπώ? γιατί σας σέβομαι? γιατί τ΄ αξίζετε, γιατί με μια κουβέντα μπορώ να σας εμπιστεύομαι? γιατί εσείς έχετε το προνόμιο να γεννηθείτε σ΄ αυτή την ηρωική γη και να μεγαλώσετε με την ιστορία της Κρήτης. Μια ιστορία ζηλευτή και πάντα επίκαιρη.

Ο Αντώνης Χρονιάρης αποκάλυψε:
Ο αδελφός μου πήρε μαζί του χώμα κρητικό, γιατί ήθελε με αυτό να λιώσει...
Συγκινητική ήταν η παρέμβαση του δίδυμου αδερφού του Γιώργη Χρονιάρη, Αντώνη στη διάρκεια του διαλόγου που είχε ο στρατηγός Ντούβας με το κοινό. Ο Αντώνης αποκάλυψε μια άγνωστη λεπτομέρεια για τον Γιώργη, που δείχνει το χαρακτήρα του ανδρός, καθώς επίσης και το υψηλό αίσθημα πατριωτισμού που τον χαρακτήριζε. Όπως ο ίδιος ο Γιώργης του εξομολογήθηκε, την ώρα που έλαβαν την εντολή να επιβιβαστούν στα αεροσκάφη «NOR ATLAS», με προορισμό τη Λευκωσία, ο ήρωας καταδρομέας έσκυψε πήρε λίγα χαλίκια και τα έβαλε στην τσέπη του. Ήθελε, όπως είχε πει στον Αντώνη, «αν κατά την διάρκεια της επιχείρησης χάσω τη ζωή μου θέλω να λιώσω με κρητικό χώμα»...
Συνεχίζοντας ο Αντώνης, είπε ότι ο αδερφός του, μόλις το αεροπλάνο προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Λευκωσίας δέχονταν πυρά από τους Κύπριους της Εθνοφρουράς, κι αυτό γιατί οι τελευταίοι πίστευαν ότι ήταν Τούρκοι. Ο Γιώργης Χρονιάρης όμως, μέσα σε αυτόν τον καταιγισμό πυρών, βρήκε τη δύναμη και το κουράγιο να στείλει το μήνυμα στους Κυπρίους, να σταματήσουν να πυροβολούν. Βάζοντας σε άμεσο κίνδυνο τη ζωή του, βγήκε στο διάδρομο και άρχισε, μέσα στον πανικό και το χάος να φωνάζει: «Μην πυροβολείτε, είμαστε Έλληνες Καταδρομείς»... «Δεν είμαστε ήρωες, κάναμε το καθήκον μας»...

Η εξομολόγηση του στρατηγού Βασ. Μανουρά...
Αποκάλυψε τον συγκλονιστικό διάλογο που είχε με το Γιώργη Χρονιάρη, λίγο πριν φύγουν για την Κύπρο Ο στρατηγός ε.α. Βασίλης Μανουράς και ταγματάρχης το 1974, εμφανώς συγκινημένος, μετά την απονομή των τιμητικών πλακετών, πήρε το μικρόφωνο και μίλησε για πρώτη φορά δημόσια, για την «αποστολή Αυτοκτονίας». Τόνισε χαρακτηριστικά: «Είναι μεγάλη τιμή αυτό που γίνεται απόψε εδώ για το πρόσωπο μου και στον απόντα, τον άτυχο Γεώργιο Χρονιάρη.
Είναι πολύ μεγάλη η συγκίνηση, αλλά ταυτόχρονα νιώθω και λίγο άβολα και νομίζω ότι αν ζούσε ο Χρονιάρης, το ίδιο θα ένιωθε. Δεν είμαστε ήρωες, εμείς κάναμε τον καθήκον μας, κάναμε εκείνο που μας επέβαλε η αποστολή μας, ο όρκος που είχαμε δώσει. Κάναμε αυτό που θα έκανε ο καθένας από εσάς και επειδή βρίσκομαι εδώ στο χωριό μου, αυτό που θα έκανε κάθε Ανωγειανός.
Πολλά ελέχθησαν για την περιπέτεια της μονάδας, για την προετοιμασία της, όμως, ένα συμπέρασμα πρέπει να βγει από όλη αυτή την ιστορία, ότι η σωστή πρόβλεψη, η σωστή προετοιμασία και η πίστη σε αυτό που κάνεις, είναι αυτά που φέρνουν την επιτυχία. Φύγαμε από εδώ, ως μονάδα δεμένη, σαν μια γροθιά, υπήρχε απεριόριστη εμπιστοσύνη των αξιωματικών προς τους στρατιώτες και εμπιστοσύνη των στρατιωτών προς τους αξιωματικούς. Αυτά τα πράγματα τα είχε κάνει η έντονη και συστηματική εκπαίδευση την οποία τόνισε ο στρατηγός κ. Ντούβας. Το σύνθημα μας ήταν πολύς ιδρώτας στην εκπαίδευση, λίγο αίμα στον πόλεμο. Πολλές φορές σε συζητήσεις που είχαν μεταξύ τους, οι στρατιώτες, έλεγαν, «κι αν δεν γίνει ποτέ πόλεμος, πρέπει να φτύσουμε αίμα εδώ;». Όταν όμως, ήρθε η ώρα, όταν βρεθήκαμε στον κίνδυνο, όλοι κατάλαβαν τη σημασία αυτού του συνθήματος. Είχε γίνει πάρα πολύ δουλειά, κατεβήκαμε σαν μια γροθιά. που όταν ο αντίπαλος έπεσε πάνω έσπασε τα μούτρα του. Όταν δέχτηκε το χτύπημα της γροθιάς, διαλύθηκε στην κυριολεξία.
Η αποστολή της μονάδας ήταν να πάμε να βοηθήσουμε τους αδελφούς μας Κυπρίους. Όταν πήγαμε και είδαμε την κατάσταση, κουβεντιάσαμε με τον διοικητή της μονάδας τον κ. Παπαμελετίου. Κάναμε μια εκτίμηση της κατάστασης, είδαμε ότι τρία πράγματα πρέπει να προσέξουμε: Πρώτον, να αναπτερώσουμε το ηθικό των Κυπρίων. Δεύτερον να δημιουργήσουμε μια τέτοια κατάσταση ώστε να αποσυνθέσουμε το σχεδιασμό του αντιπάλου. Και τρίτον, ότι μας ανατεθεί να το φέρουμε εις πέρας χωρίς απώλειες. Διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι χάσαμε το 10% των δυνάμεων μας, χωρίς να πέσει τουφεκιά. Για να χάναμε ως μονάδα καταδρομών 29 στρατιώτες, θα έπρεπε να πολεμάμε ένα χρόνο. Αυτοί λοιπόν οι τρεις σκοποί ετέθησαν. Το πρώτο το πετύχαμε, να αναπτερώσουμε το ηθικό των Κυπρίων, γιατί οι Κύπριοι μας έβλεπαν σαν εκείνους που μπορούν να τα κάνουν όλα. Μας ονόμαζαν «Οι Κρητικοί», γιατί φύγαμε από τα Χανιά και κατά δεύτερο λόγο, γιατί είχαμε όλοι...μουστάκι.
Καταφέραμε να δημιουργήσουμε πρόβλημα στον αντίπαλο. Ο Τούρκος δημοσιογράφος Μεχμέτ Αλί Μπιράντ, έπειτα από χρόνια έγραψε για τη μάχη του αεροδρομίου: «καθημερινώς μας έλεγαν τότε από το τουρκικό επιτελείο ότι θα το καταλάβουμε σε λίγη ώρα. Στη συνέχεια αντιλήφθησαν ότι δεν μπορούν να το καταλάβουν γιατί εκεί βρισκόταν μια ταξιαρχία από Έλληνες καταδρομείς. Η ταξιαρχία ήταν οι... 300». Όμως, με την αντίσταση μας, με την αποφασιστικότητα μας, τους δώσαμε την εντύπωση ότι ήταν μια ταξιαρχία. Αυτό έγινε και στις άλλες ενέργειες. Όπου ανακατεύτηκε η Α΄ Μοίρα Καταδρομών δεν προχώρησε ο αντίπαλος, αυτό έγινε στο Δάλι, όπου επικεφαλής ήταν ο Νικόλαος Ντούβας, ως υπολοχαγός.

«ΘΕΡΙΟ Ο ΧΡΟΝΙΑΡΗΣ»
Θέλω να αναφέρω όμως και λίγα λόγια για τον αείμνηστο συγχωριανό μας, τον Γεώργιο Χρονιάρη. Όταν ήρθε στη Μοίρα ήταν ένα παιδί αδύνατο, γερός στα πόδια, μπορούσε να περπατάει τη νύχτα, συνηθισμένος από το βουνό. Είχε ένα φόβο μέσα του, για το αν θα τα καταφέρει ή όχι. Είχε την ατυχία να βρεθεί ο χωριανός του εκεί, ο οποίος ήταν υπεύθυνος της εκπαίδευσης, όπως μου εξομολογήθηκε εκ των υστέρων. Αυτό τον βασάνιζε μέσα του, «άραγε τι λέει τώρα ο Μανουράς για μένα», «άραγε τι θα πει στο χωριό όταν θα πάει». Αυτό το έβλεπα στο βλέμμα του. Τον φωνάζω στο γραφείο και του λέω: «Γιώργη, δυο Ανωγειανοί είμαστε εδώ, ότι λέμε κι ότι κάνουμε είναι μεταξύ μας, μη φοβάσαι, εγώ θα σε βοηθήσω αν έχεις δυσκολία και θα πάνε όλα καλά. Αυτό ήταν. Ο Χρονιάρης από παιδί, λιλιπούτειος στο σώμα έγινε ένα θεριό. Απογειώθηκε, έγινε ένας άριστος καταδρομέας και στη συνέχεια ένας μαχητής. Τη μέρα που θα φεύγαμε για την Κύπρο, τον φώναξα στο γραφείο μου, του λέω «Γιώργη Χρονιάρη δυο Ανωγειανοί είμαστε εδώ, ας μην πάμε και οι δυο. Ένας θα μείνει εδώ και ο άλλος θα πάει, γιατί κι εδώ έχουμε ανάγκες, δεν ξέρουμε την εξέλιξη των πραγμάτων, χρειάζεται κι ένας Ανωγειανός εδώ». Τραβιέται πίσω ο Γιώργης και μου λέει: «Μην μου το κάνεις αυτό»... Του απάντησα «ότι όπως καταλαβαίνεις δεν μπορώ να μείνω, εσύ θα μείνεις»... Και μου τονίζει: «Μην μου το κάνεις αυτό, πως θα πάω στο χωριό, δεν σε αφήνω μόνο». Στο σημείο εκείνο του λέω, «πάρε το όπλο σου και ετοιμάσου». Ήρθε κάτω και έκανε τόσα... Τον έβλεπα και μου έλεγε: «Μην πας πουθενά και δεν με πάρεις, αλλά δεν είμαι μόνο εγώ, μου έλεγε, είναι και ο Μαρής, είναι και ο Χνάρης είναι και ο Τσουρακάκης.
Όμως, κ. Περιφερειάρχα ο Χρονιάρης έφυγε και δυστυχώς η Πολιτεία δεν του αναγνώρισε τον ηρωισμό. Υπάρχει μια περίεργη συμπεριφορά της Πολιτείας στο θέμα αυτό. Δηλαδή σε στέλνω κάπου και μετά διαγράφω το ότι πήγες, δηλαδή σε έστειλε και πήγες, αλλά δεν πήγες!!!
Εμείς δεν θέλουμε αμοιβές και βραβεία, οι επιζώντες τουλάχιστον. Θέλουμε όμως, εκείνοι που χάθηκαν και τις οικογένειες τους να τους τιμήσει η Πολιτεία. Το σωστό είναι αυτό και πρέπει να γίνει.

Είναι καλό σημάδι κ. Περιφερειάρχη που είστε μαζί μας.

- Περιφερειάρχης: Εκπροσωπώ τον Παπαμελετίου....

- Εσείς εξάλλου έχετε ένα λόγο περισσότερο, επειδή είναι φίλος και συμπατριώτης σας. Ό, τι κι αν λέμε όμως, εδώ ότι κι αν κάναμε, ότι κι αν έγινε, στο Παπαμελετίου οφείλονται. Στον Παπαμελετίου οφείλονται οι επιτυχίες αυτής της μονάδας.
ΑΝΩΓΗ

ΟΙ ΚΡΗΤΕΣ ΗΡΩΕΣ ΤHΣ KYΠPOY

Που συμμετείχαν στη μοναδική στα χρονικά της Eλλάδας επιχείρηση αερομεταφοράς, το 1974.
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
1. Αγαπάκης Μιχάλης, Ηράκλειο
2. Αλεξάκης Ιωάννης, Ζαρός
3. Ανδρουλάκης Ιωάννης, Τύλισσος
4. Γρύλλος Δημήτρης, Ηράκλειο
5. Δασκαλάκης Εμμανουήλ, Μεγάλη Βρύση
6. Ζερβάκης Μιχαήλ, Πρινιάς Μαλεβυζίου
7. Καλλέργης Βασίλειος, Τεφέλι
8. Καλλέργης Εμμανουήλ, Ηράκλειο
9. Καμπουράκης Γεώργιος, Βορίζα
10. Κούρος Μαρίνος, Ηράκλειο
11. Κριτσωτάκης Κωνσταντίνος, Ηράκλειο
12. Λαντζουράκης Γεώργιος, Κλήμα
13. Μάκρογλου Ιωάννης, Ηράκλειο
14. Μαυράκης Χρήστος, Ηράκλειο
15. Παναγιωτάκης Μιχαήλ, Ηράκλειο 16. Πεχινάκης Δημήτριος, Ηράκλειο 17. Σπανάκης Αντώνιος, Αφρατή Πεδιάδος
18. Στεφανουδάκης Ιωάννης, Ηράκλειο
19. Σφακιανάκης Ελευθέριος, Ηράκλειο
20. Σφακιανάκης Εμμανουήλ, Πηγαϊδάκι
21. Σφακιανάκης Ιωάννης, Ασήμι
22. Τερζάκης Κωνσταντίνος, Αίμονας 23. Τρευλάκης Μανούσος, Ηράκλειο
24. Τριαλώνης Ιωάννης, Λουτράκι
25. Τσαγκαράκης Δημήτριος, Ασήμι
26. Τσουρακάκης Χαράλαμπος, Αγ. Θωμάς
27. Φαρσαράκης Μιχάλης, Ηράκλειο
28. Φθενός Βασίλειος, Γωνιές
ΧΑΝΙΩN
1. Ηλιάκης Ευτύχιος, Χανιά
2. Λουγιάκης Ευστράτιος, Νέο Χωριό 3. Μαλακωνάκης Αργύριος, Κολυμπάρι 4. Ξυπολιτάκης Κων/νος, Όαση Βαρύπετρου
5. Σκουλούδης Φώτης, Χανιά
6. Σπετσιωτάκης Δημήτριος, Ξέπαπα
7. Τζατζιμάκης Γεώργιος, Χώρα Σφακίων
8. Τσιράκης Στυλιανός, Χανιά
9. Τσιτσιριδάκης Αντώνιος, Χανιά
10. Φωτιάδης Στέφανος, Δαράτσο ΡΕΘΥΜΝΟY
1. Μανουράς Βασίλειος, ΑΝΩΓΕΙΑ
2. Χρονιάρης Γεώργιος, ΑΝΩΓΕΙΑ
3. Ανδρουλάκης Γεώργιος, Βολιωνές
4. Αποστολάκης Χαράλαμπος, Ρέθυμνο 5. Καραγιάννης Πέτρος, Αδελιανός Κάμπος
6. Μαθιουδάκης Πέτρος, Ρέθυμνο
7. Μακρυποδάκης Ιωάννης, Ρέθυμνος
8. Μαρής Ιωάννης Λειβάδια
9. Προκοπάκης Προκόπιος, Ρέθυμνο
10. Φουντουραδάκης Νικόλαος, Μυριοκέφαλο Επισκοπής
ΛΑΣΙΘΙOY
1. Γαλανάκης Κωνσταντίνος, Αγ. Νικόλαος
2. Γερακιαννάκης Εμμανουήλ, Νέα Ανατολή
3. Κριτσωτάκης Παντελής, Παχιά Αμμος
4. Μαυρομματάκης Εμμανουήλ, Σφάκα
5. Πεδιαδίτης Εμμανουήλ, Τζερμιάδες
6. Πούλης Ηλίας, Ιεράπετρα
7. Πρατσινάκης Εμμανούλ, Ελούντα
8. Χανιωτάκης Σπύρος, Αγ. Νικόλαος

ΚΡΗΤΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
1. Γυπαράκης Κωνσταντίνος από Ασή Γωνιά
2. Καδιανάκης Παύλος από Ηράκλειο
3. Λουράκης Τηλέμαχος από Οροπέδιο Λασιθίου
4. Παπαδάκης Εμμανουήλ
5. Μπικάκης Εμμανουήλ από Μεσσαρά
6. Αμαριωτιάκης Αριστείδης από Νεάπολη Λασιθίου
7. Ηλιάκης Ζαχαρίας από Χανιά
8. Μπαντουράκης Μανόλης

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ ΣΤΟΥΣ ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΤΟ 1974

1. Καβροχωριανός Νίκος, Μονή Μαλεβυζίου
2. Οικονομάκης Κωνσταντίνος, Ηράκλειο
3. Πρινιανάκης Στυλιανός, Στόλοι
4. Τούλης Ηλίας, Μάραθος Μαλεβιζίου
5. Γιαννακάκης Κοσμάς, Ζουνάκι Κυδωνίας Χανιά
6. Τσιλιβάκης Στέφανος, Χαλέπα Χανιά

ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ