Μία ύστατη ψύχραιμη άποψη

Την τρίτη ή τέταρτη μέρα της συγκέντρωσης των «αγανακτισμένων» στην πλατεία Συντάγματος, πήρε κάποιος το λόγο και είπε εμμέσως πλην σαφώς ότι ο κόσμος δεν πρέπει να φοβάται. Ότι πρέπει να πεισθεί να βγει από τα σπίτια του και να κατέβει στην πλατεία Συντάγματος χωρίς να φοβάται. Σωστό. Σε μία Δημοκρατία, πόσο μάλλον σε μία προσπάθεια για άμεση δημοκρατία, δεν πρέπει κανείς να φοβάται να μιλήσει, να συναθροιστεί σε χώρους, και να συζητήσει ελεύθερα. Το αίτημα ήταν τόσο εμφανέστατα σωστό που φυσικά καταχειροκροτήθηκε σχεδόν από όλο τον κόσμο.

Από το Σάββατο όμως μέχρι σήμερα, έχουν αλλάξει κάποια πράγματα. Η ατζέντα της «λαϊκής συνέλευσης» πλέον διαμορφώνει συγκεκριμένη γραμμή σταδιακά. Η ραχοκοκαλιά «Έξω το μνημόνιο, η κυβέρνηση, οι πολιτικοί, οι τράπεζες και η τρόικα» αρχίζει και αποκτά νεύρα, μύες, όργανα και μετουσιώνεται σε κάτι. Οτιδήποτε έξω από αυτό το κάτι, συνήθως λαμβάνει μία καλή ποσότητα γιουχαΐσματος ή βρισιδιών. Το πρόβλημα βέβαια δεν είναι τόσο οι συναισθηματικές και αυθόρμητες αντιδράσεις του κόσμου με αυτό τον τρόπο, όσο αυτό το «κάτι» το οποίο δεν μπορούν να γνωρίζουν ούτε οι συντονιστικές επιτροπές, ούτε ο κόσμος.

Στη Γερμανία και την Ιταλία του μεσοπολέμου δε νομίζω ότι ένας Γερμανός ή ένας Ιταλός πολίτης μπορούσε, για παράδειγμα, να δει πού θα οδηγούσε η εγχώρια λαϊκή οργή στις κοινωνίες τους. Παρόμοιες συνθήκες και παρόμοια συνθήματα. Οι οικονομίες είχαν μπει σε ύφεση, η ανεργία αυξανόταν και η αγανάκτηση ξεχείλιζε για το κουρασμένο και ανίκανο πολιτικό σύστημα. Οι «χαρισματικοί» Χίτλερ και Μουσολίνι χάιδευαν τα αυτιά του κόσμου υπενθυμίζοντάς του πόσο αγανακτισμένος πρέπει να είναι με όλα αυτά που συνέβαιναν τριγύρω του. Σύντομα ξεκίνησαν οι συναθροίσεις για να καούν βιβλία, να κυνηγηθούν άνθρωποι και να επιβληθεί μία συγκεκριμένη άποψη. Μερικές δεκαετίες αργότερα, και παρά το πρόσφατο ιστορικό μάθημα, ο Παπαδόπουλος και ο Παττακός θα χρησιμοποιήσουν την ίδια λαϊκή λευκή επιταγή της αγανάκτησης για ανατροπή του σαθρού και διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος της εποχής.

Δεν έχει υπάρξει ποτέ ολοκληρωτισμός ή δικτατορία χωρίς τους ευφημισμούς ενός μεριδίου του λαού. Προκειμένου να ισχυροποιηθεί μία ολοκληρωτική ιδέα, πρέπει να αδυνατίσει μία θεσμικά δημοκρατική. Η παρεξήγηση της άμεσης δημοκρατίας με την πραγματική δημοκρατία μπορεί κάλλιστα να οδηγεί σε τέτοιες αδυναμίες, και συνήθως εν αγνοία των συμμετεχόντων. Ποιος μπορεί για παράδειγμα να κατηγορήσει τον ενθουσιασμό του κόσμου, όταν η μάζα λαού που είχε συγκεντρωθεί στα Προπύλαια για να ακούσει τον Μίκη να μιλάει για «Τούρκους και νέγρους» και εθνικές προδοσίες, κατέβηκε μετά στο Σύνταγμα για να αναμειχθεί με το εκεί κοινό; Ποιος μπορεί να κατηγορήσει έναν νέο άνθρωπο που δεν έχει ξαναβιώσει ένα τέτοιο γεγονός μαζικότητας και ενθουσιάζεται με το όλο κλίμα και με ότι αποφάσεις βγάζει η «λαϊκή συνέλευση»; Και άραγε, αν στηνόταν αντίστοιχο σκηνικό στην πλατεία του Αγίου Παντελεήμονα, οι εκεί «αγακακτισμένοι» και οι «πολιτικοποιημένοι ακτιβιστές» τους, δεν θα είχαν δικαίωμα να εκδίδουν λαϊκά ψηφίσματα και να τρομοκρατούν το οποιοδήποτε πολιτικό σύστημα για να ακουστεί η ατζέντα τους;

Δυστυχώς, ο ομιλητής που αναφέρεται στην πρώτη παράγραφο δεν εισακούστηκε. Όχι εσκεμμένα, ή από κάποιους ανθρώπους συγκεκριμένα. Απλά η τροπή της συγκεκριμένης συλλογικότητας έχει αποκλείσει ήδη άτομα από τον δημόσιο διάλογο, με γνώριμους ιστορικά τρόπους, και για να είμαι ειλικρινής, και μιλώντας προσωπικά πάντα, έχει αρχίσει να με φοβίζει. Ελπίζω να διαψευσθώ και μάλιστα σύντομα, πριν την εμβάθυνση της ύφεσης που επέρχεται.

ellinaki.blogspot.com