Ποιοι θα κρίνουν το αποτέλεσμα και την αυτοδυναμία

Το πριμ των 50 εδρών που χαρίζει ο εκλογικός νόμος στον νικητή, σε συνδυασμό με το συνολικό ποσοστό των κομμάτων τα οποία θα μείνουν εκτός Βουλής -αλλά διαμορφώνουν τον περιβόητο πήχυ της αυτοδυναμίας- είναι οι δύο καταλύτες που θα καθορίσουν το αν στις 17 Ιουνίου θα είναι εφικτή μια βιώσιμη κυβερνητική λύση. Αυτό είναι το κεντρικό συμπέρασμα όλων των δημοσκοπήσεων, μηδέ εξαιρουμένου τoυ τελευταίου Βαρόμετρου της Public Issue (δημοσιεύθηκε στην «Κ» την Παρασκευή).
Καθώς, ωστόσο, ακόμη και σε αυτήν τη δημοσκόπηση (ήταν η μόνη που εμφάνισε τόσο υψηλό ποσοστό στον νικητή και τόσο μεγάλη διαφορά με τον δεύτερο) δεν προκύπτει αυτοδυναμία, χρήσιμο είναι σήμερα να επαναλάβουμε τις συνθήκες που απαιτούνται για τις πολυπόθητες 151 έδρες.
Οπως επανειλημμένως έχει τονισθεί, ο λεγόμενος πήχυς της αυτοδυναμίας μπορεί να κυμανθεί από 36% ώς και 40% αναλόγως του συνολικού ποσοστού των πολύ μικρών κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής. Συγκεκριμένα, όσο μεγαλύτερο είναι αυτό το ποσοστό τόσο ο πήχυς μειώνεται από το 40% προς το 36%, διευκολύνοντας έτσι την αυτοδυναμία και τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης.
Αν μπορεί σήμερα να γίνει μια ασφαλής πρόβλεψη, αυτή δεν είναι άλλη από το γεγονός ότι το φαινόμενο της 6ης Μαΐου δεν θα επαναληφθεί. Και τούτο διότι στις
πρόσφατες εκλογές καταγράφηκε το πρωτοφανές ιστορικά ρεκόρ τα πολύ μικρά αυτά κόμματα να αθροίσουν το 19% των ψήφων (!) ρίχνοντας έτσι τον πήχυ στο 32,5% (ελάχιστοι ήταν αυτοί που το ανέδειξαν, εν μέσω των προσχηματικών προσπαθειών σχηματισμού κυβέρνησης).
Λόγω ωστόσο των συμπράξεων που έχουν ήδη ανακοινωθεί (π. χ. της κ. Μπακογιάννη με τη Νέα Δημοκρατία και της κ. Κατσέλη με τονΣΥΡΙΖΑ), αλλά και της πόλωσης που ήδη καταγράφεται σε βάρος των πολύ μικρών κομμάτων, όλοι θεωρούν βέβαιο ότι το συγκεκριμένο ποσοστό αποκλείεται να φτάσει ακόμη και στο μισό του 19% (σύμφωνα με όλες οι δημοσκοπήσεις αυτό εκτιμάται ότι θα κυμανθεί μεταξύ 3 και 7%). Με συνέπεια η πρόβλεψη του πήχυ της αυτοδυναμίας ενόψει της 17ης Ιουνίου να περιορίζεται ανάμεσα στο 37,5% και το 39,5%. Η δε σημαντική παράμετρος για την οριστική διαμόρφωσή του είναι το ποσοστό που θα συγκεντρώσουν οι κ. Μάνος και Τζήμερος, καθώς είναι το μόνο κόμμα που φαίνεται να κινείται πια στο όριο του 3%. Αν μπει στη Βουλή ο πήχυς μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και το 39%, ενώ αν δεν μπει μπορεί να υποχωρήσει και κάτω του 38%.
Αναλογική «ζημία»
Χρήσιμη είναι στο σημείο αυτό και μια επισήμανση. Οι περίπου 8 - 9 έδρες που αναλογούν σε όποιο κόμμα ξεπεράσει οριακά το 3% δεν αφαιρούνται από τον νικητή, όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά ζημιώνουν αναλογικώς όλα τα κόμματα που θα μπουν στη Βουλή. Ετσι, αν εν προκειμένω οι κ. Μάνος και Τζήμερος αποτύχουν οριακώς να εισέλθουν στο κοινοβούλιο, ο νικητής θα λάβει μόνον τις 3 από τις 8 έδρες, 2 θα λάβει ο δεύτερος κ. ο. κ.
Τούτων δοθέντων, μπορεί κανείς να προβλέψει και τα δύο σενάρια που έχουν προκύψει από τις δημοσκοπήσεις. Αν η Νέα Δημοκρατία αναδειχθεί πρώτη π. χ. με ένα ποσοστό της τάξεως του 28 - 29% θα μπορεί -με τις 50 έδρες που θα λάβει- να σχηματίσει κυβέρνηση και μόνον με το ΠΑΣΟΚ αν αυτό ξεπεράσει το 11 - 12%. Ενώ, αντιθέτως, αν κερδίσει τις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ με 28 - 29% θα απαιτείται πιθανώς όχι μόνον η σύμπραξή του με τη ΔΗΜΑΡ, αλλά π. χ. και με τον κ. Καμμένο για να φτάσει στις 151 έδρες. (Τα παραδείγματα εξαιρούν το ΚΚΕ και τη Χρυσή Αυγή, καθώς έχουν σχεδόν αποκλείσει οποιαδήποτε κυβερνητική τους συμμετοχή.)
Για να γίνει ακόμη πιο κατανοητό, μια ασφαλής πλειοψηφία της τάξεως των 160 εδρών εκτιμάται ότι θα απαιτεί στις επικείμενες εκλογές περίπου το 42% των ψήφων τις οποίες θα πρέπει να αθροίζουν τα κόμματα που θα συνεργαστούν για να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Πρέπει, τέλος, να υπογραμμισθεί ότι ακριβώς λόγω του μπόνους των 50 εδρών είναι αντικειμενικά ανέφικτο να διαμορφωθεί κυβερνητική πλειοψηφία χωρίς τη συμμετοχή του νικητή. Και τούτο διότι μια τέτοια πλειοψηφία θα απαιτούσε τη σύμπραξη όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης...
Κ. Ζούλας-Καθημερινή