Η ταξική ψήφος

 Η νέα μεγάλη διαχωριστική γραμμή είναι «πλούσιοι – φτωχοί».
Το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής αποτέλεσε έκπληξη. Έκπληξη γιά όλους: Πολιτικούς, δημοσιογράφους, δημοσκόπους, πολίτες. Οι περισσότεροι ανέμεναν εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά νίκη οριακή και με ποσοστά χαμηλά περί το 30%. Κανείς - ούτε ο ίδιος ο κ. Τσίπρας - είχε προβλέψει νίκη με 35,5% και με 7,5 μονάδες διαφορά από τη Νέα Δημοκρατία.
Υπήρχε ένα απλό σκεπτικό πίσω από όλα αυτά: Στις εκλογές του Ιανουαρίου ο ΣΥΡΙΖΑ είχε λάβει 36%. Έκτοτε είχαν μεσολαβήσει πολλά. Αποτυχημένες διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Κλείσιμο τραπεζών. Capital control. Λάθη εκτιμήσεων γιά το ισχύον διεθνές πλαίσιο. Λάθη στις επιλογές προσώπων. Υπογραφή του τρίτου μνημονίου. Διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και δημιουργία της Λαϊκής Ενότητας.
Θα ανέμενε κανείς ότι
όλοι αυτοί οι παράγοντες θα μείωναν ουσιωδώς το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με τον Ιανουάριο. Και όμως αυτό δεν συνέβη. Παρά τις τρεις μονάδες που «έκοψε» η Λαϊκή Ενότητα μάλιστα, το κόμμα του κ. Τσίπρα έπεσε μόνο κατά μία. Και ο Α. Τσίπρας έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός που υπογράφει μνημόνιο και επανεκλέγεται. Οι δύο προηγούμενοι – Παπανδρέου και Σαμαράς – συνταξιοδοτήθηκαν.
Πρόκειται γιά πολιτικό φαινόμενο που πρέπει να διερευνηθεί από ειδικούς διαφόρων ειδικοτήτων, οι οποίοι θα αναζητήσουν τους λόγους μιάς εκ πρώτης όψεως περίεργης εκλογικής συμπεριφοράς. Και ασφαλώς οι λόγοι αυτοί θα είναι πολλοί και διαφορετικοί. Θα επιχειρήσω να παραθέσω έναν μόνον από αυτούς, που ήδη προκύπτει με τη πρώτη ματιά:
Πανελλαδικά ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε 35,5% και η Νέα Δημοκρατία 28%. Στην αντιπροσωπευτικότερη και πολυπληθέστερη εκλογική περιφέρεια της Β. Αθηνας με το 1,5 εκατομμύριο των εγγεγραμμένων, ο ΣΥΡΙΖΑ έλαβε 35,2% και η Νέα Δημοκρατία 27,4%. Ως συνήθως τα ποσοστά της Β. Αθηνών συνέπεσαν σχεδόν απόλυτα με το τελικό εθνικό αποτέλεσμα. Η επί μέρους ανάλυση των ποσοστών αυτών είναι εξαιρετικά αποκαλυπτική γιά έναν από τους λόγους της άνετης εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ:
Ο ΣΥΡΙΖΑ υπερίσχυσε συντριπτικά στο δήμο Αγίας Βαρβάρας ( 44% έναντι μόλις 17% της ΝΔ ), στο δήμο Αιγάλεω ( 43% έναντι 18% της ΝΔ ), στο Ίλιο (42% έναντι 20%), στο Περιστέρι ( 42% έναντι 19% ), στη Νέα Ιωνία ( 41% έναντι 19%), στη Πετρούπολη (38% έναντι 20%), στη Μεταμόρφωση (40% έναντι 21%), στο Γαλάτσι (38% έναντι 23%%) στο Μοσχάτο (39% - 22%) και γενικά στους τόπους κατοικίας των «φτωχών».
Η Νέα Δημοκρατία αντίθετα υπερίσχυσε στη Φιλοθέη – Ψυχικό με 54% έναντι 17% του ΣΥΡΙΖΑ, στη Κηφισιά με 48% έναντι 22%, στα εκλογικά τμήματα του Κολωνακίου και γενικά στους τόπους κατοικίας των «πλουσίων».
Ίδια είναι η εικόνα και σε όλο το Λεκανοπέδιο της Αττικής: Αχαρνές 43% ο ΣΥΡΙΖΑ -18% η ΝΔ, Ελευσίνα 40% - 21%, Ασπρόπυργος 44% - 19%, Λαυρεωτική 42% - 23%, Κερατσίνι – Δραπετσώνα 43% - 17%, Κορυδαλλός 41% - 18%, Νίκαια – Ρέντης 43% - 18%, Πέραμα 42% - 18%. Αντίθετα: Στη Βουλιαγμένη ΝΔ. 45% - Συριζα 23%, στη Σαρωνίδα 42% - 23%.
Η πανομοιότυπη αυτή εικόνα οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα πως όσο πιό εύπορες είναι κοινωνικές ομάδες που κατοικούν σε μία συγκεκριμένη περιοχή τόσο ισχυρότερα ψηφίζουν Νέα Δημοκρατία. Όσο οικονομικά ασθενέστερες είναι, τόσο ισχυρότερα ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ.
Η ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος οδηγεί και σε ένα επιπλέον ενδιαφέρον συμπέρασμα: Στις περιοχές των εύπορων τάξεων παντού στο Λεκανοπέδιο τρίτο κόμμα είναι το Ποτάμι. Στις περιοχές των οικονομικά ασθενέστερων αντίθετα τρίτο κόμμα είναι το ΚΚΕ. Με άλλους λόγους όπου υπερισχύει ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται ιδιαίτερα ενισχυμένο το ΚΚΕ και όπου η Νέα Δημοκρατία το Ποτάμι.
Φανερώνουν τα δεδομένα αυτά ότι η μεγάλη διαχωριστική γραμμή στο εκλογικό σώμα δεν είναι μνημόνιο – αντιμνημόνιο. Αν ήταν, η Λαϊκή Ενότητα του κ. Λαφαζάνη θα είχε συγκεντρώσει πολύ μεγαλύτερα ποσοστά και ο ΣΥΡΙΖΑ θα είχε καταρρεύσει, εξ αιτίας της συμφωνίας γιά το τρίτο μνημόνιο. Δεν είναι κάν Δεξιά – Αριστερά. Αυτή η διαχωριστική γραμμή έχει ούτως ή άλλως προ πολλού πάψει να υφίσταται.
Η νέα μεγάλη διαχωριστική γραμμή είναι «πλούσιοι – φτωχοί» και κατά τούτο υπήρξε σαφώς ταξική η ψήφος της Κυριακής. Από τη μία πλευρά βρέθηκαν εκείνοι που σε αυτά τα πέτρινα χρόνια μπορούν να ζουν άνετα και από την άλλη όσοι αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τη καθημερινότητά τους. Αυτοί οι τελευταίοι είναι σαφώς οι περισσότεροι. Και ψηφίζουν Τσίπρα. Τον ψήφισαν τον Ιανουάριο. Τον ακολούθησαν στο τραγελαφικό δημοψήφισμα του Ιουλίου. Και του έδωσαν τη νίκη της περασμένης Κυριακής.
Π. Λουκάκος-thetoc.gr