Ένα τοξικό περιβάλλον

Μήνα με μήνα και εταιρεία με εταιρεία, όλες οι δημοσκοπήσεις λένε τα ίδια πράγματα.

Και να το ξέρετε: οι δημοσκοπήσεις λένε πάντα την αλήθεια - αρκεί να ακούσεις τι λένε...

Δεν θα σταματήσω ιδιαίτερα στα ποσοτικά στοιχεία. Καταγράφουν μια εικόνα που δεν φαίνεται να μεταβάλλεται ή να αλλάζει ριζικά.

Η ΝΔ έχει σταθεροποιηθεί σε ένα 32%-33%. Ποσοστό υψηλό για κόμμα εκτός προεκλογικής περιόδου - για λόγους σύγκρισης να θυμίσω ότι ήταν περίπου το ποσοστό του ΠαΣοΚ την άνοιξη του 2009.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κινείται στο 15%-18% - με δεδομένο ότι το 50% των ψηφοφόρων του 2015 δείχνει να τον έχει εγκαταλείψει προς διάφορες κατευθύνσεις.

Ακολουθούν Χρυσή Αυγή, ΚΚΕ και Δημοκρατική Συμπαράταξη με ποσοστά 6%-9%.

Η εικόνα αυτή είναι περίπου ταυτόσημη σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Αν είχαμε εκλογές την άλλη Κυριακή, θα λέγαμε ότι η ΝΔ μπορεί να κινηθεί γύρω στο 38% και ο ΣΥΡΙΖΑ κάτω από 20%.

Αλλά δεν έχουμε εκλογές την άλλη Κυριακή. Ως εκ τούτου δύο ερωτήματα προκύπτουν.

Ερώτημα πρώτον: Μπορεί αυτή η εικόνα να μεταβληθεί;

Στην Ελλάδα δεν έχει συμβεί ποτέ. Το αντίθετο, μάλιστα: όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές η ψαλίδα συνήθως ανοίγει υπέρ του κόμματος που προηγείται.

Ο Ελληνας, βλέπετε, συνηθίζει να προεξοφλεί το αποτέλεσμα και να σπεύδει στο πλευρό του διαφαινόμενου νικητή.

Φυσικά ό,τι δεν συνέβη ποτέ, δεν σημαίνει ότι δεν πρόκειται ποτέ να συμβεί.   

Ερώτημα δεύτερον: Πώς μπορεί να μεταβληθεί αυτή η εικόνα;

Θεωρητικά μόνο με ένα εκκωφαντικό γεγονός που θα μετατρέψει ριζικά τα δεδομένα και θα ξαναμοιράσει την τράπουλα.

Αν αποκλείσουμε πολέμους και καταστροφές, τέτοιο μεγάλο γεγονός δεν φαίνεται στον ορίζοντα και ό,τι μικρότερο του εκκωφαντικού δεν πρόκειται να επιδράσει σοβαρά στη διαμορφωμένη κατάσταση. 

Γ. Πρετεντέρης-ΤΟ ΒΗΜΑ

Αν πάμε τώρα στα ποιοτικά χαρακτηριστικά των δημοσκοπήσεων, θα κάνουμε τρεις παρατηρήσεις.

Πρώτον, το μεγάλο προβάδισμα της ΝΔ οφείλεται προφανώς στην υψηλή συσπείρωση των ψηφοφόρων της αλλά και στη μετακίνηση συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων απευθείας από τον ΣΥΡΙΖΑ στη ΝΔ.

Ελεύθεροι επαγγελματίες, μικρομεσαίοι της αγοράς, αγρότες και νέοι (!) είναι οι περισσότερο ευδιάκριτοι.

Δεύτερον, η κυβέρνηση έχει προφανή και πρωτοφανή αδυναμία να διατυπώσει πειστικά ακόμη και το πιο απλό αφήγημα. Ολο το κλίμα αισιοδοξίας που προσπάθησε να διαμορφώσει τον τελευταίο μήνα με τα αντίμετρα, το χρέος κ.λπ. απορρίπτεται τελικά με ποσοστά της τάξεως του 80%.

Ο κόσμος εμφανίζεται εξαιρετικά δύσπιστος και από αυτήν την άποψη μάλλον δικαιώνεται ο Μητσοτάκης που δεν υπόσχεται τίποτα. Ούτως ή άλλως, δεν θα τον πίστευαν.

Με άλλα λόγια, σε ένα κλίμα γενικευμένης δυσπιστίας, η κυβέρνηση παρουσιάζει επιπλέον ένα σοβαρό έλλειμμα αξιοπιστίας. Δύσκολα οργανώνεις πολιτική αντεπίθεση με τέτοια δεδομένα.

Τρίτον (και σημαντικότερο). Σε όλα τα επί μέρους ερωτήματα αξιολόγησης, το 50% των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές ταυτίζεται περισσότερο με την οπτική και τις αιτιάσεις της αντιπολίτευσης.

Σαν να έχουν περάσει ήδη στην αντιπολίτευση, έστω κι αν δεν έχουν αποφασίσει ακόμη με ποιον τρόπο θα την εκφράσουν.  

Πράγμα που σημαίνει ότι η αντιπολίτευση εμφανίζεται παρά το προβάδισμά της να απευθύνεται σε μεγαλύτερη δεξαμενή ψηφοφόρων από την κυβέρνηση. Είναι η δεξαμενή εκείνων τους οποίους προσδιορίζουν η κατηγορηματική απόρριψη της κυβερνητικής πολιτικής και η πικρία ότι τους κορόιδεψε ο ΣΥΡΙΖΑ.  

Ενα μέτωπο του «φύγετε!» το οποίο έχει σαφώς διευρυνθεί το τελευταίο δωδεκάμηνο και καταγράφεται πλέον αισθητά ως πλειοψηφικό ρεύμα σε ποσοστά της τάξεως 73-75% ή και περισσότερο.

Διαμορφώνεται με άλλα λόγια ένα πολιτικό περιβάλλον εξαιρετικά τοξικό για την κυβέρνηση ενώ τίποτα δεν δείχνει πως η τοξικότητά του μπορεί με κάποιον τρόπο να μειωθεί.

Είναι σαν να ζητάς να επινοήσουν ένα αφήγημα που δεν υπάρχει για να πείσουν εκείνους που δεν θέλουν καν να τους ακούσουν!