Θυσίες και εγγυήσεις

Πέντε μόλις χρόνια από την πανεθνική ευφορία του 2004, πάνω από την Ελλάδα πλανιέται ο φόβος μιας εθνικής καταστροφής: η πτώχευση. Η δραματική αποστροφή του πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου, προ ημερών, για χρέος που απειλεί την ίδια την εθνική κυριαρχία, ορίζει μια ιστορική στιγμή εξαιρετικά κρίσιμη, τόσο που δεν μπορεί να τη διαχειριστεί μόνη της η ηγετική πολιτική ελίτ. Εξ ου και ο νεοεκλεγμένος πρωθυπουργός, με νωπή ακόμη και σαφή τη λαϊκή εντολή, αισθάνεται την ανάγκη να απευθυνθεί απευθείας στον λαό και να ζητήσει επιπλέον νομιμοποίηση - κατ' ουσίαν κοινωνική και ηθική, πέραν της τυπικής κοινοβουλευτικής.
Ζητάει κατανόηση, ζητάει συναίνεση και συστράτευση, ζητάει θυσίες, σε κλίμακα πρωτόγνωρη για τη μεταπολιτευτική δημοκρατία της δανεικής ευημερίας και της προεξοφλημένης προόδου. Για να πετύχει αυτού του είδους την ιστορική συστράτευση, ο πρωθυπουργός και σύμπασα η κυβέρνηση θα πρέπει να αντιληφθούν ότι η ελληνική κοινωνία τούτη τη στιγμή βγαίνει οργισμένη από αλλεπάλληλα σκάνδαλα, κερματισμένη και τραυματισμένη από τη δομική διαφθορά και ό,τι αποκαλείται σχηματικά «προδοσία των ελίτ». Μέσα στο ρευστό οικονομικό περιβάλλον, το κοινωνικό σώμα διατρέχεται από ανησυχία και φόβο, από καχυποψία ή και μίσος για τους κρατικούς μηχανισμούς. Στα μάτια πολλών, ιδίως νεότερων, το κράτος έχει απονομιμοποιηθεί - πρωτοφανές ιστορικό χαρακτηριστικό.
Η πολιτική ηγεσία οφείλει να ζητήσει συστράτευση. Οφείλει όμως ταυτοχρόνως να πείσει και να εγγυηθεί. Να πείσει ότι συμμετέχει στις θυσίες· να εγγυηθεί δικαιοσύνη και ισοπολιτεία, να εγγυηθεί επίσης ότι η εθνική κυριαρχία δεν θα γίνει αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Οι πολίτες μπορούν να δεχτούν θυσίες, μόνο εφόσον οι θυσίες αφορούν όλους ακριβοδίκαια και μόνο εφόσον δεν τεθούν εν μειοδοσία τα μείζονα εθνικά θέματα, όσα παραμένουν ανοιχτά. Η κοινωνία θα δεχτεί να ξεπουληθούν τα τιμαλφή και τα σκεύη, αναλογικώς, αλλά δεν θα δεχτεί να υποθηκευτεί το οικόπεδο.
Ν. Ξυδάκης-Καθημερινή