Το τέλος των δικτατόρων

Στην αρχή είχε πει ότι απλώς κάνει στρατιωτικές ασκήσεις στα σύνορα με την Ουκρανία. Αυτό θεωρήθηκε ότι ήταν μια «έξυπνη κίνηση» για να παραπλανήσει τα δυτικά κουτορνίθια. Έστειλε εικόνες με τη δήθεν αποχώρηση των τεθωρακισμένων κι έκανε χιούμορ του στυλ «τι ώρα είπαμε αρχίζει η εισβολή;». Μετά είπε πως το μόνο που θέλει είναι να διασφαλιστούν τα δικαιώματα των ρωσόφωνων στην ανατολική Ουκρανία, που καταπιέζονται από τις Αρχές. Μετά άλλαξε το παραμύθι και αναγνώρισε την «ανεξαρτησία δύο περιοχών», απειλώντας ότι θα επέμβει αν η νόμιμη κυβέρνηση στείλει στρατό. Μετά θεώρησε ότι απειλείται από την πιθανότητα της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ μίλησε για τα πυρηνικά (που δεν έχει) η Ουκρανία. Αλλοι ζήτησαν αποστρατιωτικοποίηση τύπου Φινλανδίας. Κατόπιν μπήκε το θέμα της «αποναζιστικοποίησης». Τώρα λένε ότι δεν μας νοιάζει τι κυβέρνηση έχει η Ουκρανία, αρκεί να είναι ουδέτερη. Και αύριο, μέρα είναι, κάτι άλλο θα πουν.

Ένα πράγμα το οποίο συζητείται σε κάθε επιχείρηση είναι η αποκαλούμενη «στρατηγική εξόδου». Οι πολιτικοί στόχοι έχουν τεθεί, αλλά αυτοί πρέπει να

εξειδικευτούν επί του πεδίου. Σε ποιο σημείο οι στόχοι έχουν επιτευχθεί κι, επομένως, οι επιτιθέμενοι μπορούν να πανηγυρίσουν τη νίκη τους; Σε ποιο σημείο το κόστος των επιχειρήσεων είναι μεγαλύτερο από το προσδοκώμενο όφελος κι, επομένως, οι επιτιθέμενοι διακηρύσσουν τάχα μου «νίκη» και αποχωρούν; Πώς αποχωρούν και πώς διασφαλίζουν τα όποια ματωμένα κέρδη τους κ.λπ.;

Κατά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία όχι μόνο δεν υπάρχει «στρατηγική εξόδου», αλλά δεν υπάρχει καν «στρατηγική εισόδου». Κάθε μέρα αλλάζουν οι πολιτικοί στόχοι, με αποτέλεσμα να μπερδεύεται ο φουκαράς αρχηγός των μυστικών υπηρεσιών της Ρωσίας και να ψελλίζει διάφορα μπροστά στον πανίσχυρο δικτατορίσκο.

Πολλοί ημιμαθείς θαυμάζουν τον Πούτιν, όχι γιατί είναι ομόδοξος· και οι Ουκρανοί είναι ορθόδοξοι. Ούτε επειδή η Ρωσία στήριξε την Ελλάδα στην πολυτάραχη ιστορία της· ποτέ δεν το έκανε. Τον θαυμάζουν διότι είναι «μάγκας», δηλαδή δικτάτορας· αποφασίζει, διατάσσει και αυτό (συνήθως) γίνεται. Η αλήθεια είναι πως οι δικτατορίες εμφανίζουν στην αρχή θαυμαστή αποτελεσματικότητα. Στη δημοκρατική Ελλάδα, για παράδειγμα, η τοποθέτηση μιας ανεμογεννήτριας περνάει από σαράντα κύματα· διαμαρτυρίες, προσφυγές στο ΣτΕ κ.λπ. Με πρωθυπουργό τον Πούτιν θα είχαμε ανεμογεννήτριες ακόμη και στις ταράτσες των σπιτιών μας και όλοι οι ανησυχούντες θα ήταν δεμένοι.

Από την άλλη μεριά, όμως, οι δικτατορίες είναι επιρρεπείς στις μεγάλες καταστροφές, ακριβώς επειδή δεν υπάρχει αυτή η δημοκρατική χρονοτριβή. Κάποια στιγμή ο δικτάτορας σαλτάρει από την απόλυτη εξουσία. Οσοι φωνάζουν «προσοχή γκρεμός» έχουν συλληφθεί ή δολοφονηθεί. Ετσι το καθεστώς καταστρέφεται, αλλά μαζί με αυτό η χώρα.

Οι δικτατορίες πάντα αφήνουν ερείπια πίσω τους, ή έστω την Κύπρο ακρωτηριασμένη. Απλώς κάποιες από αυτές είναι τόσο ισχυρές που –αν δεν τις σταματήσουμε νωρίς– μπορούν να αιματοκυλίσουν όλο τον κόσμο.

 Π. Μανδραβέλης-Καθημερινή