Οι φωτιές δεν χρειάζονται βεντέτες

Από φωτιές δεν γνωρίζω και τη θητεία μου την έκανα στο ναυτικό, όχι στην πυροσβεστική. Έτσι αποφεύγω να κάνω κρίσεις και πολύ περισσότερο να αποδίδω ευθύνες.

 Ακόμα και για τη φωτιά στο Μάτι, προτιμώ να περιμένω το δικαστήριο να τις καταλογίσει, εκεί που ανήκουν. Με όλες τις δυσκολίες που υπάρχουν σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν η ένταση και η ταχύτατη εξάπλωση της φωτιάς έχουν σαν συνέπεια τα λάθη να οδηγούν σε τραγωδίες. Αυτό που δεν σήκωνε την παραμικρή δικαιολογία ωστόσο, ήταν ο απίστευτος επικοινωνιακός εμπαιγμός, με τον Τσίπρα να παριστάνει τον ανήξερο, όταν είχε γίνει ήδη γνωστό ότι υπάρχουν θύματα. Και βέβαια τα όσα επίσης απίστευτα είχαν ακολουθήσει, το ότι τα κάναμε όλα σωστά που ισχυριζόταν η πολιτική ηγεσία ή ότι η ευθύνη ανήκε στα θύματα που έχτισαν όπου έχτισαν.

Το πρόβλημα ωστόσο στην Ελλάδα είναι ότι συχνά δεν μπορούμε να έχουμε εμπιστοσύνη ούτε σε όσους είναι επιφορτισμένοι με την ευθύνη για την προστασία μας και την προστασία των δασών. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ήταν η έρευνα της πυροσβεστικής που ακολούθησε το Μάτι. Θάψτα, μη μπλέξεις, σου μεταφέρω άνωθεν εντολές πολιτικές, ήταν σύμφωνα με τον πραγματογνώμονα που ανέλαβε την έρευνα, οι «οδηγίες» ανωτέρου του. Ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά θα ήταν που μια έρευνα οδηγείται σε κουκούλωμα.
Για τον ίδιο λόγο πάντως αντιμετώπισα με επιφύλαξη έρευνα που έφερε ξανά στη δημοσιότητα ιστοσελίδα, σύμφωνα με τα οποία η Γαλλία, με πολύ λιγότερες πυροσβεστικές δυνάμεις, έχει πολύ λιγότερες πυρκαγιές. Κι αυτό παρόλο που στη Νότια Γαλλία επικρατεί το ίδιο κλίμα και ευδοκιμεί η ίδια βλάστηση με την Ελλάδα. Τα κοινωνικά δίκτυα πήραν φωτιά, ιδού η απόδειξη ότι τα κάνουμε όλα λάθος. Μπορεί να είναι κι έτσι. Μπορεί όμως και όχι. Κατ αρχάς για τα στοιχεία υπάρχουν ερωτήματα. Ο αριθμός των πυροσβεστών για παράδειγμα φαίνεται ότι προκύπτει χωρίς τον υπολογισμό των εθελοντών, που στη Γαλλία είναι πολλαπλάσιοι των μόνιμων.

Όσο για το κλίμα, η Νότια Γαλλία βρίσκεται πολύ πιο βόρεια από την Ελλάδα, οι μέσες θερμοκρασίες το καλοκαίρι είναι χαμηλότερες ενώ οι βροχοπτώσεις είναι υψηλότερες. Ενδεικτικά για τη Μασαλία, η μέση θερμοκρασία είναι περίπου 5 βαθμούς χαμηλότερη από την Αθήνα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Είναι λοιπόν δόκιμες τέτοιες συγκρίσεις; Και βέβαια με την κλιματική αλλαγή οι φωτιές παρουσιάζουν και στη Γαλλία μεγάλη αύξηση. Το 2022 κάηκαν 7 φορές περισσότερα στρέμματα από το μέσο όρο της τελευταίας δεκαετίας.

Το «ντεσού» της έρευνας είναι ότι έχει γίνει από δασολόγο. Σύμφωνα με αυτή, μία από τις βασικές αιτίες της ελληνικής υστέρησης είναι ότι την ευθύνη για την κατάσβεση των πυρκαγιών την έχει η πυροσβεστική και όχι η δασική υπηρεσία η οποία έχει όλες τις γνώσεις για την προστασία των δασών. Σε μια ευνομούμενη πολιτεία οι δύο υπηρεσίες θα έπρεπε να συνεργάζονται αρμονικά. Όχι στην Ελλάδα όπου η βεντέτα κρατά πάνω από 20 χρόνια, από τότε δηλαδή που η ευθύνη για την κατάσβεση των πυρκαγιών πέρασε στην πυροσβεστική. Αυτή η βεντέτα είναι το σκάνδαλο. Κι αν η αδυναμία ελέγχου των πυρκαγιών οφείλεται και στην έλλειψη συνεργασίες, το σκάνδαλο είναι ακόμα μεγαλύτερο.

Ποιος έχει δίκιο δεν γνωρίζω. Τα επιχειρήματα στον μη ειδικό και στις δύο περιπτώσεις δείχνουν λογικά. Προφανώς οι δασικοί γνωρίζουν καλύτερα το δάσος με την έννοια ότι το ζουν όλο τον χρόνο. Οι συγκεκριμένες προτάσεις της έρευνας μάλιστα φαίνονται και λογικές και σημαντικές. Από την άλλη πλευρά εξ ίσου προφανώς, κάποιος θα πρέπει να έχει τη συνολική ευθύνη και τον συντονισμό της κατάσβεσης. Ιδίως καθώς πολλές φωτιές, όπως στο Μάτι, είναι και δασικές και αστικές.

Κλείσιμο

Μέτρησαν αυτές οι χρόνιες παθογένειες στις φωτιές που καίνε σήμερα τη χώρα; Δεν το γνωρίζω. Το ότι δεν είχαμε θύματα, με τόσες χιλιάδες μετακινήσεις πολιτών και τουριστών, δεν είναι λίγο. Όσο και αν κάποιοι βαρέθηκαν να ακούνε ότι προέχει η ανθρώπινη ζωή. Πρόβλημά τους. Αυτό φυσικά δεν αναιρεί το μέγεθος της καταστροφής, τις συνεχιζόμενες περιβαλλοντικές τραγωδίες. Δεν πρέπει και δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε με αυτό. Πέρα από τις διαβεβαιώσεις για την ετοιμότητα θα ήταν σημαντικό μια ανεξάρτητη αποτίμηση της κατάστασης και των αδυναμιών. Ανεξάρτητη από τα κόμματα και την κυβέρνηση προφανώς, αλλά και από τις υπηρεσίες των οποίων κρίνονται οι επιδόσεις.

Αυτά επί της ουσίας. Γιατί κατά τα λοιπά δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να καταλάβει τις μπαρούφες που κυκλοφορούν. Όπως ότι τις φωτιές τις βάζουν επίτηδες για να βάλουν ανεμογεννήτριες! Κι αυτό όταν είναι γνωστό ότι επιτρέπεται να μπουν ανεμογεννήτριες σε δασικές εκτάσεις. Με άλλα λόγια κανείς δεν χρειάζεται να κάψει τα δάση για να τις εγκαταστήσει. Αλλά βέβαια κι αυτές οι θεωρίες συνωμοσίας έχουν την χρησιμότητα τους. Όταν τις διακινεί ο υπεύθυνος πολιτικού σχεδιασμού ενός κόμματος, τότε μπορείς να καταλάβεις γιατί δεν θα βάλουμε ποτέ μυαλό.

 Παντ. Καψής -ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ