Τρώμε παντού καρπαζιές;

Τον τελευταίο καιρό έχει πέραση ένα «αφήγημα» ότι η Ελλάδα τρώει καρπαζιές και υποχωρεί σε όλα τα μέτωπα.

Έχει μάλιστα απήχηση και σε καλοπροαίρετους πολίτες οι οποίοι δεν έχουν αντιπολιτευτική διάθεση. Μόνο που το αφήγημα είναι λανθασμένο. 
Κατά ένα παράδοξο τρόπο ο νέος γύρος σχετικών δημοσιευμάτων πυροδοτήθηκε από τη συμφωνία ειρήνης μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν. Όπως έγραψε για παράδειγμα ο καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Νίκος Οικονομίδης, η Ελλάδα κινδυνεύει να την πάθει όπως η Αρμενία όπου ο «προδότης» πρόεδρος της, υπό την πίεση του Τραμπ, υπέγραψε μια συμφωνία πλήρους ξεπουλήματος. Τι θα γίνει αν η Ελλάδα δεχθεί την ίδια πίεση από τον αμερικανό πρόεδρος καθώς είναι «ξυπόλητη» και ουσιαστικά νομιμοποιεί τις τουρκικές διεκδικήσεις; 

Ομολογώ ότι η αναλογία μου διαφεύγει. Ειδικός στο ζήτημα δεν είμαι, θα δίσταζα ωστόσο να αποκαλέσω προδότη κάποιον ο οποίος υπογράφει μια συμφωνία ειρήνης. Μια συμφωνία με την οποία κλείνει ένα ζήτημα το οποίο έχει κοστίσει χιλιάδες νεκρούς, τραυματίες και πρόσφυγες και στις δύο χώρες. Πόσο μάλλον όταν έχει προηγηθεί μια ολοκληρωτική στρατιωτική ήττα. Η προστασία της Ρωσίας βλέπετε αποδείχθηκε ανεπαρκής. Το Αζερμπαϊτζάν, με την βοήθεια των τουρκικών drone, ανακατέλαβε το σύνολο σχεδόν των αμφισβητούμενων εδαφών. Αυτή τη δύσκολη συγκυρία εκμεταλλεύθηκε ο Τραμπ για να βάλει πόδι στην περιοχή. 
Αυτά από μόνα τους θα ήταν αρκετά για να μην αναζητεί κάποιος αναλογίες. Η Ελλάδα σήμερα, όχι μόνο δεν έχει ηττηθεί αλλά, σύμφωνα με τους περισσότερους ειδικούς, έχει αποκτήσει υπεροπλία στον αέρα. Την ίδια ώρα μάλιστα προσπαθεί να εμποδίσει την Τουρκία να προμηθευτεί και αυτή αεροσκάφη τέταρτης γενιάς. Δεν θα το καταφέρει για μια σειρά από λόγους. Ένας τρίτος ωστόσο θα μπορούσε να ισχυριστεί πως οι προσπάθειες αυτές απέναντι σε μια σύμμαχο συνιστούν από μόνες τους πρόκληση. Όχι μόνο δεν νομιμοποιούμε αξιώσεις όπως φαντάζεται ο καθηγητής αλλά αντιθέτως ακολουθούμε μια σκληρή επιθετική πολιτική. Σίγουρα έτσι το βλέπει η Τουρκία.

Στο κείμενο του ο καθηγητής Οικονομίδης σημειώνει ακόμα ότι η Λιβύη «έχει την αυθάδεια» να διεκδικεί την ελληνική ΑΟΖ ενώ ακόμα και η Αίγυπτος βγάζει «ρηματικές ανακοινώσεις εναντίον της Ελλάδας» την ώρα που συναντιούνται οι υπουργοί εξωτερικών των δύο χωρών. Για την αυθάδεια φυσικά δύσκολο να πει κανείς κάτι. Την ίδια αυθάδεια καταλογίζουν οι Τούρκοι στην Ελλάδα. Αν είχαμε υπογράψει πάντως, όταν είχαμε την ευκαιρία, συμφωνία με την Λιβύη για την ΑΟΖ, δεν θα είχαμε αυτό το πρόβλημα. Είναι οι επιπτώσεις της αδράνειας. Στο πεδίο βέβαια τόσο η Ελλάδα όσο και η Λιβύη προχωρούν τις διαδικασίες σε οικόπεδα που βρίσκονται εκατέρωθεν της μέσης γραμμής. Αν προχωρήσουν οι έρευνες με την Chevron ή κάποια άλλη πολυεθνική θα πρόκειται για την ανατροπή στην πράξη του τουρκολιβυκού μνημονίου. Όσο για την Αίγυπτο, η ανακοίνωση της αποτελεί απάντηση στους χάρτες που εξέδωσε η Ελλάδα στους οποίους περιλαμβάνονται περιοχές που διεκδικεί η Αίγυπτος. Τέτοιες διαφορές υπάρχουν και στις καλύτερες οικογένειες. Το μείζον είναι ότι η Αίγυπτος συμφωνεί ότι πρέπει να επιλυθούν με βάση το διεθνές δίκαιο. Το ίδιο υποστηρίζει και η Ελλάδα. Δεν θα τα χαλάσουμε χωρίς λόγο λοιπόν με έναν από τους λίγους συμμάχους μας στην περιοχή.

Το μεγάλο θέμα ωστόσο το οποίο αποτελεί την αιχμή της κριτικής σύσσωμης της αντιπολίτευσης και όχι μόνο, είναι η πόντιση του περίφημου καλωδίου για την ηλεκτρική διασύνδεση με την Κύπρο. Πώς τολμά η Τουρκία να αμφισβητεί αυτό το δικαίωμα της Ελλάδας; Είναι αλήθεια ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να εμποδίσει ένα άλλο κράτος να ποντίσει καλώδιο ακόμα και μέσα στη δική του υφαλοκρηπίδα. Με άλλα λόγια είναι δικαίωμα της Ελλάδας η πόντιση του καλωδίου. Όμως το δίκαιο της θάλασσας είναι σαφές. Μιας τέτοιας ενέργειας θα πρέπει να προηγηθεί συνεννόηση του κράτους που ποντίζει το καλώδιο με το κράτος το οποίο έχει τα κυριαρχικά δικαιώματα, είναι δηλαδή δική του η υφαλοκρηπίδα. Το μπλέξιμο είναι προφανές. Εμείς θεωρούμε ότι είναι δική μας η υφαλοκρηπίδα κατά συνέπεια δεν μπορούμε να απευθυνθούμε στην Τουρκία. Από την πλευρά της ωστόσο η Τουρκία θεωρεί πως αν δεν αντιδράσει τότε θα είναι σαν να αποδέχεται ότι η υφαλοκρηπίδα, σε όλο το τμήμα που περνά το καλώδιο, είναι ελληνική και κυπριακή. Και στη συγκεκριμένη περίπτωση με άλλα λόγια η Τουρκία πιστεύει ότι η Ελλάδα επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα, την κατηγορεί μάλιστα πως κρύβεται πίσω από την Ευρώπη η οποία στηρίζει το έργο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι Ελλάδα και Τουρκία στην πράξη έχουν αποδεχθεί εδώ και πολλά χρόνια ότι θα αποφύγουν ενέργειες στην υφαλοκρηπίδα οι οποίες παρεμποδίζουν τις διαπραγματεύσεις, δημιουργούν δηλαδή τετελεσμένα. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, όσο δεν καταλήγουμε σε συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, παραμένουν θεωρητικά. Η φινλανδοποίηση την οποία ορισμένοι επισείουν ως φόβητρο, είναι το αποτέλεσμα της αδράνειας όχι της προσπάθειας για λύση. Θα ήταν αφελές λοιπόν να μην περιμέναμε ότι θα υπάρξει έντονη τουρκική αντίδραση στο σχέδιο της ηλεκτρικής διασύνδεσης. Το ίδιο θα έκανε και η Ελλάδα αν βρισκόταν στη θέση της Τουρκίας. Το έκανε άλλωστε ιδιαίτερα δυναμικά πριν από λίγα χρόνια όταν η Τουρκία επιχείρησε να κάνει έρευνες σε τμήματα της υφαλοκρηπίδας τα οποία, με βάση το διεθνές δίκαιο, θεωρούμε ελληνικά.

Δεν υπάρχει πρόβλημα λοιπόν; Ασφαλώς και υπάρχει. Η κυβέρνηση βρίσκεται αυτή τη στιγμή εκτεθειμένη έχοντας δεσμευτεί ότι θα προχωρήσει το καλώδιο. Αν το κάνει όμως χωρίς προσυνεννόηση κινδυνεύει να προκαλέσει ένα επεισόδιο με την Τουρκία το οποίο μπορεί να έχει απρόβλεπτες συνέπειες. Μια λύση θα ήταν να αφήσει το θέμα να ξεχαστεί. Άλλωστε φαίνεται ότι δεν είναι όλα τα μέρη τόσο ενθουσιώδη με τη διασύνδεση. Αυτό το ενδεχόμενο το αποκλείει η ίδια η κυβέρνηση. Έτσι βρίσκεται μπροστά σε ένα αδιέξοδο το οποίο είναι αποτέλεσμα της δικής της πολιτικής. Όχι της υποχωρητικότητας όμως αλλά αντιθέτως πρωτοβουλιών τις οποίες δυσκολεύεται να υποστηρίξει. Θα μπορούσε να θεωρηθεί και αυτογκόλ.

 Παντ. Καψής-ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ