Τα "ψιλά γράμματα" στο βιβλίο του Γιάνη

 

Πίσω από τους σοκαριστικούς διαλόγους, το νέο βιβλίο του Βαρουφάκη ρίχνει φως στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αντιλαμβανόταν την έννοια της διακυβέρνησης και στον τρόπο που την εφάρμοζε την κρίσιμη περίοδο του 2015.

Κατατάσσοντας την πολυσέλιδη μαρτυρία του Γιάνη Βαρουφάκη σε μια κατηγορία, θα λέγαμε πως πρόκειται για μια προσπάθεια καταγραφής του πρώτου επταμήνου του 2015, μέσα από τα μάτια του πρώην υπουργού Οικονομικών: αυτό σημαίνει πως υπάρχουν καλοί, υπάρχουν κακοί και υπάρχουν κι αυτοί που απογοήτευσαν τον Γιάνη - και πρώτος απ' όλους, σ' αυτήν την τελευταία κατηγορία, είναι ο Αλέξης Τσίπρας. Βγάζοντας τον «βαρουφακικό» χρωματισμό από την εξίσωση, ωστόσο, και ξεπερνώντας το σοκ των μεγάλων αποκαλύψεων, το νέο βιβλίο ρίχνει φως στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση αντιλαμβανόταν την έννοια της διακυβέρνησης και στον τρόπο που την εφάρμοζε.

Τα πρώτα δείγματα φάνηκαν στον διάλογο του Αλέξη Τσίπρα με τον άγνωστο, εξηντάχρονο τραπεζίτη («Αν με ρίξεις, είμαι αρκετά νέος για να επανεκλεγώ. Εσύ δεν είσαι!»), αλλά συνέχισαν κι αργότερα, στις πρώτες του μέρες μέσα στο Μέγαρο Μαξίμου. Η συζήτησή του με τον Γιάνη Βαρουφάκη είναι χαρακτηριστική:

«Ακου! Μη νιώσεις άνετα εδώ. Μη μάθεις να αγαπάς τις παγίδες του γραφείου. Αυτά τα γραφεία, αυτές οι καρέκλες, δεν είναι εμείς. Η θέση μας είναι έξω, στους δρόμους, στις πλατείες, με τον λαό. Ηρθαμε εδώ για να κάνουμε τη δουλειά για λογαριασμό τους. Μην ξεχνάς γιατί είμαστε εδώ. Για κανέναν άλλο λόγο. Και να είσαι έτοιμος. Αν οι μπάσταρδοι βρουν τρόπο να μας σταματήσουν από το να κάνουμε όσα υποσχεθήκαμε, εσύ και εγώ πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δώσουμε πίσω τα κλειδιά και να βγούμε ξανά στους δρόμους, να σχεδιάσουμε την επόμενη διαδήλωσή μας».

Η σκηνή θα μπορούσε να είναι βγαλμένη από χολιγουντιανή ταινία, όπου ο ιδεαλιστής πρωθυπουργός εμπνέει τον πρωταγωνιστή. Επειδή όμως αυτή είναι πραγματικότητα, όλα όσα ακολούθησαν αποδεικνύουν την αφέλεια για μερικούς, ανετοιμότητα για άλλους, ανθρώπων που ανέλαβαν την εξουσία στην πιο δύσκολη στιγμή για τη χώρα.

Πιστοποιητικά φρονημάτων

Αλλωστε, η πραγματικότητα ποτέ δεν είναι τόσο αθώα. Οταν ο Γιάνης Βαρουφάκης ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών, είχε μια ενδιαφέρουσα συνάντηση με τον επικεφαλής της ΕΥΠ Γιάννη Ρουμπάτη:

«(...) Η επαναδιεκδίκηση της εθνικής κυριαρχίας και του δημοκρατικού ελέγχου των υπουργείων τους - καθώς και η αφοσίωσή τους - εκ μέρους του Κοινοβουλίου έπρεπε να είναι εξίσου υψηλής σημασίας όσο η αναδιάρθρωση (...) του δημόσιου χρέους. Γι' αυτόν τον σκοπό, κανόνισα ένα ραντεβού με τον επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Ο Γιάννης Ρουμπάτης είναι ένας εντυπωσιακός, αν και μικροκαμωμένος, άνδρας. (...) Περισσότερο απ' όλα εκτίμησα το γεγονός ότι μου επιβεβαίωσε πως δεν είχα την αφοσίωση ολόκληρων τμημάτων μέσα στο υπουργείο μου (σ.σ.: χαρακτηριστικά αναφέρει πως "ήταν αφοσιωμένοι αλλού"), ενώ με ενημέρωσε πόσο στενή είχε γίνει η σχέση μεταξύ των διευθυντών αυτών των τμημάτων και των αξιωματούχων της τρόικας».

Ο Βαρουφάκης αναφέρει σχεδόν αδιάφορα πως ζήτησε πληροφορίες για την «αφοσίωση» εργαζομένων του υπουργείου που διηύθυνε, τις οποίες έλαβε από τον ίδιο άνθρωπο που έβλεπε συχνά πυκνά να μπαινοβγαίνει στο Μέγαρο Μαξίμου.  

«Πύργοι βρωμιάς» οι τράπεζες

Πολλές φορές ακούμε από την αντιπολίτευση πως σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ ήταν η κατάληψη της εξουσίας. Σε μια συζήτηση του Βαρουφάκη με συνεργάτη του, ο πρώην υπουργός Οικονομικών έφτιαχνε την ατζέντα του, με αναφορές στη φοροδιαφυγή, στις τιμές των προϊόντων στο σουπερμάρκετ και στην προστασία των πολιτών από τα τυχερά παιχνίδια, επισημαίνοντας παράλληλα πως πρέπει να βοηθήσει την κυβέρνηση στη μάχη κατά της διαφθοράς. «Τέλος, να ετοιμάσουμε την επίθεση στους πύργους της βρωμιάς, δηλαδή τις τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες». «Και τι θα γίνει με τα μέσα ενημέρωσης;» ρώτησε ο συνεργάτης του, με τον Βαρουφάκη να απαντά πως «ο Παππάς ήταν υπεύθυνος για "αυτό το κοφίνι με σάπια ψάρια"».

Δεν είναι η μοναδική επίθεση στα ΜΜΕ που υπάρχει μέσα στο βιβλίο. Πολλοί δημοσιογράφοι παρουσιάζονται συχνά ως όργανα προπαγάνδας των Βρυξελλών. Αυτή όμως η μικρή σκηνή, που δεν έχει κανένα λόγο να είναι αποκύημα της φαντασίας, δείχνει την απαξία προς τα ΜΜΕ, με τον Νίκο Παππά να αναλαμβάνει από την αρχή την προσπάθεια ελέγχου τους.  

Τα SMS για το Grexit

Πράγματι, οι διαρροές ήταν από τους μεγαλύτερους φόβους της κυβέρνησης εκείνη την εποχή. Επειτα από μια συνάντηση του Βαρουφάκη με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο Βερολίνο, παρουσία του Γιώργου Χουλιαράκη και του Νικόλα Θεοχαράκη, ο υπουργός Οικονομικών ενημέρωσε τον Αλέξη Τσίπρα για την πρόταση του γερμανού ομολόγου του:

«Γ.Β. [16.21]: Ο Βόλφγκανγκ έκανε μια απίστευτη πιρουέτα στη σημερινή μας συνάντηση.

Α.Τ. [16.22]: Δηλαδή;

Γ.Β. [16.25]: Σου στέλνει μήνυμα για time out...

Α.Τ. [16.26]: Προτείνει έξοδο ή υιοθέτηση παράλληλου νομίσματος;

Γ.Β. [16.27]: Το πρώτο μέσω του δεύτερου: έχοντας πλήρη επίγνωση ότι το Μνημόνιο μας πνίγει.

Α.Τ. [16.30]: Σ' αυτή την περίπτωση, αν το εννοεί, πες του να συζητήσουμε πώς θα μπορούσε να γίνει κάτω από τους καλύτερους όρους. Χρηματοδότηση, συναίνεση και αμοιβαία βοήθεια χωρίς χρεοκοπία.

Γ.Β. [16.35]: Προσφέρει μεγάλη βοήθεια στη μετάβαση».

Η συζήτηση συνεχίστηκε λίγο αργότερα.

«Α.Τ. [17.50]: Είμαι περίεργος να μάθω τι έχει στο μυαλό του. Πες του και για την άλλη πρόταση να δούμε πώς τη βλέπει.

Γ.Β. [17.51]: ΟΚ. Εχω το πράσινο φως να μιλήσω μαζί του εντελώς εμπιστευτικά για όλα αυτά τα θέματα;

Α.Τ. [17.53]: Ναι, αλλά πρόσεχε να μην του δώσεις την εντύπωση πως συμφωνείς. Και πρόσεχε να μην το διαρρεύσει.

Γ.Β. [17.53]: ΟΚ. Η γραμμή μας είναι: 1. Μιλάω μαζί του απλά για να διερευνήσω την πρότασή του χωρίς καμία δέσμευση. 2. Αν το διαρρεύσει, θα το αρνηθούμε».

Μ. Λιαλιούτη-ΤΑ ΝΕΑ