Άπαξ αυθαίρετο…

Ουδείς πολιτικός έχασε επενδύοντας στα ακίνητα. Δεν αναφερόμαστε στη «μέθοδο Παπαδημούλη», δηλαδή την αγορά δεκάδων διαμερισμάτων, αλλά στη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων, από όλες τις κυβερνήσεις. «Για μια τελευταία φορά», όπως λένε κάθε φορά.

Όμως οι πολιτικοί βρίσκουν και κάνουν. Δεν βρίσκουν μόνο χιλιάδες ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, βρίσκουν κι ένα έτοιμο σύστημα που παράγει διαρκώς ιδιοκτήτες αυθαιρέτων. Με τη λογική του «άπαξ δάσος, πάντοτε δάσος», οι πόλεις μας δεν έχουν ούτε περιαστικά δάση ούτε οικισμούς της προκοπής, όπως αποδείχθηκε στο Μάτι. Το κράτος προστατεύει τα πάντα για να ηττάται μερικές χιλιάδες στρέμματα τη φορά.

Στη μεταπολεμική Ελλάδα εμφανίστηκαν τεράστιες οικιστικές ανάγκες, είτε για

στέγαση είτε (μεταδικτατορικώς) για αναψυχή. Το κράτος δεν εκτόνωσε τις πιέσεις αυτές με οργανωμένο τρόπο. «Μαύρο φίδι» θα έτρωγε κάθε πολιτικό που θα χωροθετούσε οικισμούς σε «περιοχές απαράμιλλου φυσικού κάλλους» και, ως γνωστόν, κάθε σπιθαμή της χώρας είναι «απαράμιλλης ομορφιάς» ή/και αρχαιολογικός χώρος. Αυτό λοιπόν που δεν έκανε η πολιτεία οργανωμένα το έκανε η ζωή με άναρχο τρόπο. Δημιουργούσε «οικιστικές πυκνώσεις», τις οποίες νομιμοποιούσε κάθε κυβέρνηση. Για τους γνωστούς ψηφοθηρικούς λόγους, αλλά –κακά τα ψέματα– απαντούσαν και σε μια μη αντιστρέψιμη πραγματικότητα. Στο ενδιάμεσο όμως του «πάντοτε δάσος…» και της νομιμοποίησης αυθαιρέτων μέσα στο δάσος, συνέβαιναν πολλά και δεν αναφερόμαστε μόνο στις δασικές πυρκαγιές που έβαζαν οικοπεδοφάγοι. Πρώτον: Το παράνομο γίνεται αυτομάτως και πιο ακριβό, γιατί έχει το ρίσκο της δίωξης, και το νόμιμο αποκτά αχρείαστη υπεραξία, κάτι που δημιουργεί σε άλλους επιπλέον κίνητρο για παρανομία. Δεύτερον: Οταν δεν υπάρχει νόμιμη διέξοδος για να καλυφθούν κάποιες ανάγκες δημιουργούνται μαφίες για να τις ικανοποιήσουν. Αυτές δεν είναι φονικές, όπως όσες φούντωσαν την εποχή της ποταπαγόρευσης στις ΗΠΑ, αλλά η ανάγκη εκτεταμένης παρανομίας έφτιαξε κυκλώματα διαφθοράς, μεταξύ εργολάβων, δημοσίων υπαλλήλων διωκτικών αρχών κ.λπ. Τρίτον: Οταν τα μισά ακίνητα εκτός πόλεων της χώρας χαρακτηρίζονται αυθαίρετα, κανένα αυθαίρετο δεν πρόκειται να γκρεμιστεί, ακόμη και αν η παρανομία είναι εξόφθαλμη. Στον παράλληλο της εθνικής οδού Αθηνών -Λαμίας λίγο μετά την Αταλάντη μια μάντρα μπαίνει μέσα στην άσφαλτο. Κυριολεκτικώς. Οι δύο λωρίδες δρόμου διπλής κυκλοφορίας γίνονται ξαφνικά μία! Οταν το θεσμικό πλαίσιο φτιάχνει διαρκώς «αυθαιρετούχους» δημιουργείται κοινωνικό πλέγμα προστασίας για κάθε έναν από αυτούς.

Τέταρτο και χειρότερο: Οι παράνομες οικιστικές πυκνώσεις, πύκνωσαν τόσο πολύ, που δεν ξέρουμε αν υπάρχει πλέον χώρος για νόμιμες επεκτάσεις. Και το γαϊτανάκι «αυθαίρετα-νομιμοποιήσεις-ξανά μανά αυθαίρετα» θα συνεχίζεται εσαεί…

 Π. Μανδραβέλης-Καθημερινή