Αντιπολίτευση , Ατομική και Συλλογική Μνήμη

Παρακολουθώ στα ΜΜΕ αλλά και σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τον αντιπολιτευτικό λόγο , κυρίως από την αξιωματική αντιπολίτευση, για όλα τα θέματα που απασχολούν ή ταλανίζουν την κοινωνία μας: Την ακρίβεια, την ενεργειακή κρίση, την Υγειονομική κρίση, την εξωτερική πολιτική, την διαχείριση του μεταναστευτικού, την παιδεία , και βέβαια τις πρόσφατες καταστροφικές πυρκαγιές.

Σε όλα αυτά τα πεδία αντιπαράθεσης, αντικειμενικά διαπιστώνεται, ότι ο αντιπολιτευτικός λόγος, είναι οξύτατος και πολλές φορές εκτός ορίων, όχι μόνο ευπρέπειας και ευγένειας , αλλά και στοιχειώδους πολιτικού πολιτισμού. Αντιπολιτευτικός λόγος, που επεκτείνεται και πέρα από τις κυβερνητικές δράσεις. Που εστιάζεται σε σκάνδαλα που δεν έχουν αποδειχθεί. Που επεκτείνεται και στο περιβάλλον των πολιτικών που έχουν την θεσμική ευθύνη να ασκούν την κυβερνητική πολιτική. Ή ακόμα, θέλοντας να πλήξουν την γενικότερη προσωπικότητα των κυβερνώντων, φθάνουν στο σημείο να προσπαθούν να απαξιώσουν τον τρόπο που συμπεριφέρονται αυτοί στην επικοινωνία τους με τον λαό. Για παράδειγμα, πότε γελούν ή πότε είναι σοβαροί!.. Ή εστιάζοντας στη προέλευσή τους και όχι στην επάρκεια και την αποτελεσματικότητά τους…

Τελευταία έχουμε τα αντιπολιτευτικά σχόλια και τις επιθέσεις στην κυβέρνηση για την διαχείριση των πυρκαγιών. Χωρίς κανένα δισταγμό, που κανονικά θα έπρεπε να υπαγορεύεται από δικές τους τραυματικές μνήμες , παρακάμπτουν την όποια κριτική για την αποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής, αποτελεσματικότητα που καταγράφεται εκ του αποτελέσματος, και εστιάζουν , διακινδυνεύοντας την σοβαρότητά τους, σε αστεία θέματα.

Πρώτο παράδειγμα , η απαξιωτική κριτική στον Πρωθυπουργό. Σχολιάζουν ένα στιγμιότυπο που τον δείχνει να μειδιά κατά την επίσκεψη του σε μέτωπο πυρκαγιάς. Και αναφέρουν , (αν είναι δυνατόν) ότι απρόσφορα γελάει μπροστά στην καταστροφή!

Δεύτερο παράδειγμα, η απαξιωτική κριτική στον Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας. Τον κρίνουν αντιπολιτευτικά για την προέλευσή του και ειρωνεύονται την υποτιθέμενη άγνοια του για περιοχές της πατρίδας μας, όπου…χρειάζεται GPS για να κυκλοφορήσει! ( το διάβασα και αυτό…) . Και να αγνοούν εσκεμμένα, την επιτυχή πορεία του σε αντίστοιχη θέση στην ΕΕ και βέβαια την αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητά του στο αντικείμενό του…

…Σίγουρα στην Δημοκρατία, βασικός θεσμικός ρόλος της αντιπολίτευσης, είναι ο έλεγχος των κυβερνητικών δράσεων . Ένας έλεγχος , που όσο αυστηρός και να είναι, εάν εδράζεται σε πραγματικά γεγονότα και εάν είναι αντικειμενικός και ανεπηρέαστος από ιδιοτέλεια και ευτελή σκοπιμότητα, είναι χρήσιμος στην θεσμική λειτουργία του κράτους. Αλλά για να λειτουργεί με αυτό τον θετικό τρόπο η αντιπολίτευση για την δημοκρατία και την πατρίδα, θα πρέπει σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, να “πλαισιώνει” τον αντιπολιτευτικό λόγο της ,τόσο η ατομική , όσο και η συλλογική μνήμη… Μνήμη που έχει καταγράψει την δική της αποτελεσματικότητα ή αναποτελεσματικότητα κατά το πρόσφατο παρελθόν και κατά την διάρκεια της δικής της διακυβέρνησης.

Μνήμη, που στον φυσιολογικό ανθρώπινο εγκέφαλο, αποτελεί βασική λειτουργία και επηρεάζει τον άνθρωπο και τις δράσεις του , πολύ περισσότερο από τα αλλά έμβια όντα. Υπενθυμίζεται, ότι απώλεια πρόσφατης ή παλαιάς μνήμης, μπορεί να συμβεί σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις ή σε ένα γηράσκοντα εγκέφαλο. Αλλά η επιστήμη μέχρι σήμερα, δεν έχει καταφέρει σε κλινικό επίπεδο να “ξαναφτιάξει” οργανωμένα την μνήμη του παρελθόντος στον φυσιολογικό άνθρωπο. Προσπάθειες στον τομέα αυτό, δηλαδή αναδόμησης της μνήμης, έχουν γίνει στο παρελθόν από δικτατορικά καθεστώτα , όχι με επιστημονικές μεθόδους, αλλά με την προπαγάνδα και με τον φόβο της τιμωρίας.

Ένα παράδειγμα:

Πριν από εννιά δεκαετίες , αμέσως μετά την σοβιετική επανάσταση , οι εκκαθαρίσεις του κομουνιστικού καθεστώτος αποτέλεσαν ένα μελανό στίγμα στην ανθρώπινη ιστορία. Με την κατηγορία της συνομωσίας εναντίον στην νέα εξουσία, περισσότεροι από οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και αναγκάστηκαν να ομολογήσουν εγκλήματα που δεν είχαν κάνει. Πρόχειρα δικαστήρια στήθηκαν και , εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι χάθηκαν με ατεκμηρίωτες κατηγορίες… Η μεγάλη πλειοψηφία του λαού έμενε σιωπηλή μπροστά σε αυτή την κατάσταση. Το μήνυμα του καθεστώτος προς τον λαό ήταν: “Ξαναφτιάξτε τις αναμνήσεις σας!.. Υπάρχει στο εξής ένα καινούριο παρελθόν. Η ζωή γίνεται καλύτερη, σύντροφοι!”… Δεν το κατάφεραν όμως , με τελικό αποτέλεσμα την κατάρρευση εκείνου του καθεστώτος , έστω και μετά αρκετές δεκαετίες.

Ένα άλλο παράδειγμα . Στο απολυταρχικό και στυγνό καθεστώς της Ναζιστικής Γερμανίας, προσπαθούσαν με την ασύστολη και συστηματική προπαγάνδα να ξαναφτιάξουν την μνήμη του λαού για να πιστεύει ότι για τα δεινά του υπαίτιοι ήταν κυρίως οι Εβραίοι… Και βέβαια τελικά δεν το κατάφεραν, με τελικό αποτέλεσμα την συντριπτική ήττα.
Πίσω στην πατρίδα μας όμως . Σε αυτό το τοξικό αντιπολιτευτικό περιβάλλον, καλό είναι να γνωρίζουμε κάτι ακόμα σοβαρότερο. Ότι όταν αντιπολιτευόμενοι πολιτικοί εξοικειώνονται με τα ψέματά, η κατάληξη είναι να τα πιστεύουν τελικά και οι ίδιοι!. Και αυτό αποτελεί τον σοβαρότερο κίνδυνο για την χώρα.

Γιατί όταν υποχωρεί η αλήθεια και επικρατεί το ψέμα, τίποτα δεν είναι σταθερό και κανείς δεν μπορεί είναι ασφαλής…Και κυρίως η Δημοκρατία!


  Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης - Καθηγητής Καρδιολογίας

ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ