Οι τρεις σωματοφύλακες του εκσυγχρονισμού

Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια του Ανδρέα Λοβέρδου και αν θα πάει στη Νέα Δημοκρατία, όπως πολλοί πιστεύουν.

Έτσι κι αλλιώς δεν θα είναι έκπληξη. Θα πρόκειται για ένα ακόμα κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ στην ομάδα ή μήπως θα πρέπει να πούμε στη συλλογή, του Κυριάκου Μητσοτάκη. Θα εμπεδώσει και αυτός την κεντρώα μεταρρυθμιστική εικόνα του πρωθυπουργού. Ίσως περισσότερο και από αυτό όμως, θα ενισχύσει την αίσθηση ότι η Νέα Δημοκρατία είναι σήμερα το μόνο κόμμα εξουσίας στην Ελλάδα. Η μοναδική επιλογή για όποιον θέλει να διαδραματίσει ρόλο στα δημόσια πράγματα, σχεδόν ανεξάρτητα από τις πολιτικές και ιδεολογικές του προτιμήσεις. Κάπως όπως το ΠΑΣΟΚ τη δεκαετία του 90.

Αλλά βέβαια τα κεντροαριστερά στελέχη της κυβέρνησης δεν ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Έχουν ισχυρή ιδεολογική και πολιτική ταυτότητα καθώς και παρελθόν στο χώρο της προοδευτικής παράταξης. Γραμματέας του ΠΑΣΟΚ και υπουργός ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, μέλος του πολιτικού γραφείου και υποψήφιος του ΠΑΣΟΚ ο Κυριάκος Πιερρακάκης, υπουργός και βουλευτής ο Γιώργος Φλωρίδης. Με αυτή την έννοια ο τρόπος με τον οποίο θα διαχειριστούν τα καινούργια τους χαρτοφυλάκια και κυρίως ο τρόπος με τον οποίο θα αντιμετωπίσουν τα πολιτικά διλήμματα που θα τους τεθούν, έχει ενδιαφέρον.
Υπάρχει προφανώς το ζήτημα της προσωπικής συνέπειας. Δεν πήγαν στη Νέα Δημοκρατία επειδή υπέστησαν ιδεολογική και πολιτική μετάλλαξη. Εξ ίσου ενδιαφέρον όμως είναι και το ερώτημα αν η αξιοποίηση τους σε κρίσιμα υπουργεία, αντανακλά και την πρόθεση του πρωθυπουργού για προοδευτικού χαρακτήρα μεταρρυθμίσεις. Αν προτίθεται να δώσει σάρκα και οστά στο άκρως εκσυγχρονιστικό αφήγημα των προγραμματικών δηλώσεων.

Πρόκειται για ζητήματα που δεν είχαν προκύψει την πρώτη τετραετία. Για μεν τον κ. Πιερακάκη επειδή η ψηφιοποίηση του δημόσιου τομέα ήταν ευρύτερα αποδεκτή. Λειτούργησε κατά κάποιο τρόπο ως τεχνοκράτης. Όσο για τον κ. Χρυσοχοΐδη, είναι αλήθεια ότι βρέθηκε αρκετές φορές εκτεθειμένος. Η διαχείριση των παρεκτροπών στην αστυνομία ωστόσο είναι προβληματική ανεξάρτητα από το κόμμα που βρίσκεται στην κυβέρνηση. Θα μπορούσε να είναι εξ ίσου εκτεθειμένος και με κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Τόσο το υπουργείο υγείας ωστόσο, όσο και το παιδείας, αφορούν τομείς που συνδέονται με τον αξιακό πυρήνα της κεντροαριστεράς. Οι πολιτικές που θα εφαρμόσουν θα έχουν ιδεολογικό και πολιτικό αποτύπωμα.

Ο κ. Χρυσοχοΐδης για παράδειγμα θα κληθεί από την πρώτη στιγμή να αντιμετωπίσει το ζήτημα της άσκησης ιδιωτικής ιατρικής μέσα στο ΕΣΥ. Μια πολιτική που έχει εξαγγείλει ο προκάτοχος του στο υπουργείο. Όπως έχει επισημανθεί από πολλούς, ο κίνδυνος είναι βέβαια η καταστρατήγηση του συστήματος και η δημιουργία δύο κατηγοριών ασθενών. Το πρόβλημα δεν είναι «δογματικό» αλλά καθαρά πρακτικό. Άλλωστε επί κυβερνήσεων Σημίτη είχε καθιερωθεί η αξιοποίηση και του ιδιωτικού τομέα στην υγεία μέσω ΣΔΙΤ. Όταν όμως στις σχέσεις ασθενών και γιατρών θα μπει και επίσημα το ζήτημα της αμοιβής, θα είναι πολύ δύσκολο να τηρηθεί η δεοντολογία. Το μείζον ζήτημα άλλωστε, η αντιμετώπιση της απαξίωσης του ΕΣΥ μέσω της όλο και μεγαλύτερης ιδιωτικοποίησης των δαπανών που επιβαρύνουν τους πολίτες, παραμένει. Είναι η μεγάλη πρόκληση για τον κ. Χρυσοχοΐδη.

Ανάλογα διλήμματα υπάρχουν και στο χώρο της παιδείας. Στις προγραμματικές τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο υπουργός έδωσαν βάρος στην αναθεώρηση του άρθρου 16. Όπως σωστά επισημάνθηκε, πρόκειται για έναν αναχρονισμό ο οποίος σε μεγάλο βαθμό έχει έτσι κι αλλιώς ξεπεραστεί από το δίκαιο της Ένωσης και την αναγνώριση επαγγελματικών δικαιωμάτων στους αποφοίτους ιδιωτικών σχολών. Πρόκειται για ένα ζήτημα που δημιουργεί επικοινωνιακό θόρυβο, δεν θα αλλάξει όμως από μόνο του την πραγματικότητα στα δημόσια πανεπιστήμια. Τα μεγάλα θέματα στην παιδεία άλλωστε, σύμφωνα με όλους τους ειδικούς, είναι στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εκεί σε μεγάλο βαθμό καθορίζεται το κατά πόσο δίνονται ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά.

Η κ. Κεραμέως πήρε ορισμένα σημαντικά μέτρα που μένει να δούμε πώς θα υλοποιηθούν. Και αυτή ωστόσο, όπως και όλοι οι προκάτοχοι της, αρνήθηκε, για παράδειγμα, να δώσει στοιχεία για τα ποσοστά επιτυχίας στις πανελλαδικές εξετάσεις ανά σχολείο. Λογικά μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο μόνος λόγος είναι ότι θα αποκαλυπτόταν το μέγεθος του προβλήματος των ανισοτήτων.
Μια αγαπημένη έκφραση του κ. Πιερρακάκη είναι ότι στην πολιτική το ζητούμενο είναι με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις. Θα το δούμε στην πράξη.

Όσο για τον κ. Φλωρίδη η αποστολή του θα είναι ίσως πιο εύκολη αλλά και πιο δύσκολη. Πιο δύσκολη επειδή η επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης για πολλούς θεωρείται ένας μη επιτεύξιμος στόχος. Ο ίδιος ήταν πολύ μετρημένος, είπε ότι φιλοδοξεί να βάλει ένα «λιθαράκι» να γίνουν «κάποια βήματα» μπροστά. Από την άλλη πλευρά βέβαια δεν πρόκειται να επαναλάβει τον ακτιβισμό του προκατόχου του ο οποίος είχε τη συνήθεια να εξαγγέλει αλλαγές στη νομοθεσία ανάλογα με τα θέματα της επικαιρότητας. Σε αυτό θα τα πάει καλύτερα. Όχι ότι δεν υπάρχουν παγίδες.

Έτσι στις προγραμματικές εξήγγειλε ότι θα καταργήσει την κατ έγκλιση δίωξη των τραπεζικών στελεχών για απιστία, όπως είχε προβλεφθεί με νόμο επί Σύριζα. Μόνο που η σχετική νομοθετική αλλαγή είχε γίνει από τη Νέα Δημοκρατία. Με άλλα λόγια δεν είναι βέβαιο ότι θα βρίσκεται πάντα στην ίδια γραμμή με τις επιλογές του Μαξίμου. Ιδίως αν οι δικαστικές έρευνες για ζητήματα όπως οι υποκλοπές, ανοίξουν καινούργια θέματα που θα απαιτούν νομοθετικές παρεμβάσεις.

Ο κ. Μητσοτάκης έχει επενδύσει στους τρεις σωματοφύλακες της κεντροαριστεράς για το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα. Μένει να φανεί αν θα τον δικαιώσουν αλλά και αν θα δικαιώσει ο καθένας εξ αυτών την προσωπική του ιστορία.

 Παντ. Καψής-ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ