Παραλογισμοί και διλήμματα της απλής αναλογικής

Αν θέλουμε να είμαστε politically correct, οφείλουμε να πάρουμε στα σοβαρά και να θεωρήσουμε αξιόπιστα αυτά που λένε οι πολιτικοί αρχηγοί σε σχέση με το σχηματισμό της επόμενης κυβέρνησης που θα προκύψει μετά τις εκλογές. Αξίζει, λοιπόν, να δούμε ποια είναι τα σημερινά δεδομένα, βάσει των επίσημων δηλώσεων των αρχηγών των κομμάτων.

Έχουμε και λέμε: Ο Ανδρουλάκης δεν θέλει συνεργασία ούτε με Μητσοτάκη ούτε με Τσίπρα, ενώ ο μεν Μητσοτάκης δεν του κλείνει την πόρτα σε περίπτωση μη αυτοδυναμίας του μετά από δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, ο δε Τσίπρας του προτείνει ευθέως να συγκυβερνήσουν εξ αρχής, μαζί με τον Βαρουφάκη και τον Κουτσούμπα. Ο Βελόπουλους δεν θέλει τον Μητσοτάκη, αλλά ούτε ο Μητσοτάκης συζητά πιθανότητα συνεργασίας με Βελόπουλο. Ο Βαρουφάκης θέλει τον Τσίπρα και τον Ανδρουλάκη, αλλά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα τα βρουν προεκλογικά. Όμως ο μεν Τσίπρας λέει ότι θα συζητήσει μαζί του την «προοδευτική διακυβέρνηση» μόνο μετεκλογικά, ο δε Ανδρουλάκης θεωρεί την ύπαρξη Βαρουφάκη στο κάδρο της «προοδευτικής διακυβέρνησης» ως ένα πρόσθετο λόγο για να μη θέλει τον Τσίπρα! Ο Κουτσούμπας, φυσικά, δεν θέλει κανέναν και η αναφορά του ΚΚΕ σε σενάρια συγκυβέρνησης μόνο ως κακόγουστο αστείο μπορεί να συζητείται. Εννοείται, βέβαια ότι και Μητσοτάκης – Τσίπρας δεν συζητούν μεταξύ τους συνεργασία, δηλαδή κάτι σαν «μεγάλο συνασπισμό».

Ζαλιστήκατε; Κι όμως, αυτή είναι η εικόνα, μερικούς μήνες πριν τις εκλογές που θα

γίνουν με την απλή αναλογική, η οποία προϋποθέτει οπωσδήποτε μετεκλογικές συνεργασίες για το σχηματισμό κυβέρνησης. Συμβαίνει, λοιπόν, το εξής παράδοξο: ενώ πάμε σε εκλογές με ένα εκλογικό σύστημα που ευνοεί τα μικρότερα κόμματα, αυτά ουσιαστικά προαναγγέλλουν ότι θα προκαλέσουν αμέσως νέα εκλογική αναμέτρηση, η οποία θα γίνει με σύστημα «ενισχυμένης αναλογικής», άρα θα αποβεί εις βάρος της εκλογικής τους δύναμης! Ακούγεται παράλογο, αλλά εάν πιστέψουμε αυτά που λένε σήμερα οι πολιτικοί αρχηγοί, είναι αληθινό!

Ο παραλογισμός, όμως, δεν τελειώνει εδώ. Υποτίθεται ότι όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν ως στόχο μέσα από τις εκλογές να αλλάξει ο τόπος κυβέρνηση. Στην πραγματικότητα, όμως, με τη στάση τους οδηγούν στη δικαίωση της εκλογικής στρατηγικής της ΝΔ, η οποία έχοντας καθαρό προβάδισμα στα γκάλοπ επί μακρύ χρονικό διάστημα, υποστηρίζει ότι η μόνη ρεαλιστική λύση για σταθερή κυβέρνηση είναι η αυτοδυναμία της.

Υπάρχει, όμως, μια κρίσιμη παράμετρος που δεν μπορεί να μη ληφθεί υπόψη: οι εκλογές με απλή αναλογική – έτσι όπως είναι σήμερα διαμορφωμένο το πολιτικό σκηνικό στη χώρα – δεν έχουν ως δίλημμα τη διακυβέρνηση της χώρας, αλλά μια πρώτη καταγραφή της δύναμης των κομμάτων.

Τι πρόκειται να συμβεί, λοιπόν, τους επόμενους μήνες; Επειδή οι σημερινές θέσεις των κομμάτων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι πρώτες εκλογές (της απλής αναλογικής) δεν μπορούν να δώσουν κυβερνητική λύση, αυτές οι εκλογές κινδυνεύουν να εκληφθούν από τους ψηφοφόρους ως μια τυπική διαδικασία, ένα είδος «πρόβας» για τις επόμενες που θα ακολουθήσουν. Αυτό σημαίνει ότι στην κάλπη θα προσέλθουν αποφασισμένοι αυτοί που είναι ταυτισμένοι με κάποιο πολιτικό κόμμα και οι υπόλοιποι θα έχουν την αίσθηση ότι ψηφίζουν είτε για να δείξουν το δρόμο για τις επόμενες εκλογές, είτε για να εκφράσουν την αποδοκιμασία τους στο πολιτικό σύστημα. Αυτή η ψήφος, η λεγόμενη «αντισυστημική», ευνοείται στην απλή αναλογική, ιδιαίτερα όταν οι ψηφοφόροι ξέρουν εκ των προτέρων ότι δεν θα προκύψει κυβέρνηση. Αυτή η χαλαρότητα επιτρέπει σε κάποιους να σκεφτούν ότι μπορεί να στείλουν ένα μήνυμα την πρώτη φορά κι αν χρειαστεί το «διορθώνουν» την επόμενη. Κάπως έτσι μπορεί να προκύψουν εκπλήξεις που μετά δύσκολα… διορθώνονται!

 Γ. Κουβαράς-protagon.gr